Waar moet ik op letten bij het uitbaten van een pocketvergister?

• Ken de reststroom die je wil vergisten. Laat een vergistingstest uitvoeren voor je de investering overweegt om een beter zicht te krijgen op het energiepotentieel. Lees hier meer over de reeds onderzochte inputstromen.
• Beperk de opslagduur zoveel mogelijk. Verse mest is de norm. Tijdens opslag zal een deel van het methaan verloren gaan, wat maakt dat minder hernieuwbare energie geproduceerd kan worden en dat het broeikasgasemissiereductiepotentieel zal dalen. Beperk de opslagtemperatuur zoveel mogelijk indien de mest niet vers naar de vergister kan worden gebracht. Bij lagere temperaturen zal immers minder methaanvorming optreden.
• Laat je voldoende informeren over de stalaanpassingen en de bijkomende randinfrastructuur die eventueel nodig zijn om enerzijds zo vers mogelijke overdracht van de mest naar de vergister mogelijk te maken en anderzijds een stabiel vergistingsproces te garanderen. Scheiding of verwijdering van procesverstorende componenten bijvoorbeeld zou het vergistingsproces ten goede kunnen komen. Een voorafgaande vergistingstest kan ondersteuning bieden in het bepalen van de aanpassingen die essentieel zijn om zoveel mogelijk uit kleinschalige vergisting te halen. Bekijk de rendabiliteit rekening houdend met de te verwachten kosten en opbrengsten gerelateerd aan de te vergisten agrarische reststroom en aan de huidige wetgeving en steunmechanismen.

• Voorzie een voldoende hoge verblijftijd in de vergister. De verblijftijd vastleggen is vaak een afweging tussen kosten en opbrengsten. De meest optimale vergisterverblijftijd is bedrijfsspecifiek en zal onder andere afhankelijk zijn van de snelheid van het vergistingsproces. Algemeen wordt er vanuit gegaan dat mesofiele vergisting, wat hoofdzakelijk voorkomt bij kleinschalige vergisting, een verblijftijd van minimaal 30 dagen vraagt. Echter, binnen hetzelfde bedrijf zal een hogere vergisterverblijftijd garant staan voor meer omzetting van de agrarische reststromen naar methaan, en dus meer hernieuwbare energieproductie. Hoe meer omzetting plaatsvindt in de vergister, hoe minder methaan nog vrijkomt bij digestaatopslag. Deze verblijftijd wordt bepaald door het nuttig volume binnenin de reactor te delen door de dagelijkse inputhoeveelheid.
• Zorg er daarom voor dat de vergister voldoende groot wordt gedimensioneerd, en dat er bijvoorbeeld een extra schuimbuffer wordt voorzien, om zo de geadviseerde hoeveelheid agrarische reststromen periodiek te kunnen blijven voeden zonder de vergisterverblijftijd te verlagen. Verlaging van de verblijftijd zal immers nefast zijn voor de hernieuwbare energieproductie en de broeikasgasemissies.
  Voed periodiek ook niet meer agrarische reststromen aan de vergister dan de aangeraden hoeveelheid, om zo de vastgelegde vergisterverblijftijd niet te verlagen.
• Volg het vergistingsproces goed op en garandeer een correcte uitbating. Kennis van het proces is essentieel om snel te kunnen tussenkomen bij problemen. Periodieke controle van de belangrijkste procesparameters is aangewezen in het behoud van optimale condities voor de micro-organismen en dus het vergistingsproces. Raadpleeg externen tijdig bij nieuwe problemen.
  • De ideale mesofiele temperatuursrange is 38-42°C, bij thermofiele vergisting is dit 50-65°C. Kleine temperatuurschommelingen vormen geen probleem, maar drastische wijzigingen zorgen voor stress bij de micro-organismen.
  • In het biogas zijn kleine hoeveelheden zwavel en waterdamp aanwezig. Dit kan nefast zijn voor de WKK. Alvorens de biogas de WKK in komt, dien je het biogas dus te ontzwavelen en ontwateren. Ontzwaveling kan door middel van beluchting en een zwavelnet binnenin de reactor, of door een externe ontzwavelingsreactor of actieve koolfilter voor de WKK. Ontwatering kan door de biogasleiding ondergronds te laten lopen of door middel van koelvinnen of condensvensters.
  • Het mixen in de reactor zorgt ervoor dat het biogas beter vrijkomt en gaat schuim tegen. Zoek echter naar een goed evenwicht tussen duur en frequentie (bv. 10 min./u), want mixen vraagt elektriciteit.
  • De dagelijkse hoeveelheid voeding hangt af van het reactorvolume om een minimale verblijftijd van 30 dagen te garanderen. Aangezien teveel ineens voeden voor stress kan zorgen bij de micro-organismen en kan leiden tot schuim, wordt aangeraden om de voeding te spreiden over meerdere beurten per dag.  
  • Elke installatie moet regelmatig onderhouden worden om optimaal te werken. Vervang bijvoorbeeld tijdig de motorolie op basis van de kleur om de levensduur van de WKK te verlengen. Hou zeker ook het waterslot van de overdruk-/onderdrukklep in de gaten en voeg tijdig water toe. 
• Correcte dimensionering, goede uitbating en frequente opvolging van de vergister zijn essentieel. Die zaken kunnen immers mogelijke methaanverliezen door een actieve overdrukbeveiliging, onvolledige verbranding en kleine lekken in de vergister beperken. Dergelijke verliezen kunnen een sterk effect hebben op de hernieuwbare energieproductie en de broeikasgasemissiereductie. Hoe meer verliezen er optreden, hoe minder methaan er is voor valorisatie naar hernieuwbare energie en hoe groter de impact is op het milieu.

• De vergisterverblijftijd zal in de meeste gevallen geen maximale omzetting van de agrarische reststromen naar methaan garanderen. Er kan dus nog methaan vrijkomen tijdens de opslag van het digestaat. Daarom raden wij aan om het digestaat altijd in een externe opslag te stockeren. Mest mengen met producten die een andere pH hebben (bv. digestaat) kan zorgen voor een plotse vrijstelling van gas. Pomp het digestaat dus zeker nooit terug in een mestkelder onder de roostervloer van de stal.
• Bekijk de mogelijkheid om de digestaatopslag gasdicht te maken. Het resterende geproduceerde methaan kan teruggestuurd worden naar de WKK voor valorisatie naar hernieuwbare energie of kan omgezet worden naar het minder schadelijke koolstofdioxide via een fakkel.
• Menging van het digestaat, zowel actief door automatische roersystemen en inpomping als passief door weersomstandigheden zoals hevige wind, wordt best zoveel mogelijk vermeden. Zorg dat de digestaatopslag dus minstens (gedeeltelijk) wordt overdekt, als het gasdicht maken niet mogelijk blijkt te zijn, en dat actieve menging wordt beperkt. Hou de opslagtemperatuur ook zo laag mogelijk om vorming van methaan te minimaliseren.

Een biogasinstallatie is uiteraard ook niet zonder gevaar. Biogas is een soort mestgas dat bij een lek of bij onderhoud een risico kan zijn. Betreed nooit de mest-, digestaatopslag of vergistingsreactor, tenzij je volledige adembescherming hebt of de ruimte eerst gereinigd en geventileerd werd. Zorg er altijd voor dat er iemand aanwezig is om de wacht te houden met een telefoon bij de hand.