Doorbomen: Over water, jonge nootjes en keverbanken
Via de reeks 'Doorbomen' volg je de ontwikkelingen en resultaten van Inagro's eigen agroforestryperceel vanop de eerste rij. In deze editie lees je meer over de impact van het natte voorjaar op het perceel en de werkzaamheden, over de (her)aanplant van notenbomen op keverbanken en we geven zoals gewoonlijk opnieuw een overzicht van de activiteiten op het perceel sinds de vorige update.
Mais laat op zich wachten
Het is al even geleden dat je een update kreeg van op ons agroforestryperceel. Niet zonder reden. In de vorige editie van Doorbomen kon je al lezen dat de oogst van prei uitgesteld werd door de regen. Uiteindelijk kon de teler pas in de eerste week van februari oogsten. De kwaliteit van de prei was goed, maar in de natte bodem liet de oogstmachine duidelijk zijn sporen na.
Sindsdien bleef het opvallend stil op ons perceel. De aanhoudende regen en de waterverzadigde bodem laat nog steeds geen veldwerkzaamheden toe. Dit jaar telen we mais tussen de notenbomen. Hoewel die toch al enkele weken geleden had moeten ingezaaid zijn, is er van mais voorlopig nog geen spoor. Het koppeltje patrijzen en de andere vogels op en rond het perceel hebben het er hierdoor wel uitstekend naar hun zin.
Bomen groeien en bloeien
De maisteelt loopt vertraging op, maar de notenbomen (en de hagen) laten niet op zich wachten. Het blijven uiteraard nog kleine jonge boompjes, maar ondanks de natte omstandigheden lijken ze over het algemeen wel goed aan te slaan. Verderop kun je lezen dat dit echter niet overal op het perceel zo is.
De eerste bladknoppen liepen uit rond 9 april en op 16 mei stonden alle notenbomen vol in blad. Terzelfdertijd met het uitlopen van de bladeren, vormden heel wat van de bomen ook voor de eerste keer sinds de aanplant mannelijke katjes. Eén moment van late voorjaarsvorst in de nacht van 22 op 23 april (-1 °C), dreigde roet in het eten te gooien, maar uiteindelijk liepen zowel de bladeren als de mannelijke katjes weinig schade op. Ook de vrouwelijke bloemen, die bij Broadview na de katjes ontwikkelen, kwamen eind april tot ontwikkeling.
Om ervoor te zorgen dat de jonge bomen vooral in hun vegetatieve groei investeren, zullen we de jonge nootjes waar mogelijk verwijderen (uitknijpen).
Bij notenbomen die vóór 15 mei (Ijsheiligen) uitlopen en bloeien, zoals Juglans regia 'Broadview', is er altijd een risico op vorstschade en bijgevolg substantieel productieverlies. De meeste courante rassen groeien en bloeien voor 15 mei, maar onderzoek naar laat-uitlopende walnoten (LUW-bomen) is lopende en zou hier in de toekomst een oplossing kunnen bieden. Voorlopig zijn deze laat-uitlopende rassen nog niet commercieel beschikbaar.
Gedeeltelijke heraanplant...
Het afgelopen natte jaar legde ook een pijnpunt van het perceel bloot. Vooral de oostelijke zijde van het perceel was een stuk natter en de bomen stonden hier lange tijd met de voeten in het water. Twee van de vijf bomenrijen liggen in deze natte zone (de twee langste rijen onderaan op de dronefoto hierboven). Door de natte omstandigheden bij de aanplant sloegen de bomen in deze rijen uiteindelijk niet aan en is een heraanplant nodig.
Bij het uitgraven van de dode bomen, was duidelijk zichtbaar hoe de natte condities ervoor hadden gezorgd dat de wortels zo goed als volledig afgestorven en verrot waren. In totaal moeten we hierdoor 22 bomen opnieuw planten. Een kost die zijn impact zal hebben op de economische doorrekening in deze vroege fase van de aanplant.
...op keverbanken
Maar vooraleer we de bomen opnieuw planten, voeren we een extra structurele ingreep uit om vergelijkbare problemen in de toekomst te vermijden.
- De twee bomenrijen in de natte zone van het perceel zullen we eerst licht ophogen met nieuw aangevoerde aarde volgens het principe van een keverbank. Deze ophoging zorgt er in de eerste plaats voor dat de bomen droger staan, maar biedt ook een overwinteringshabitat voor nuttige insecten zoals loopkevers.
- De ophoging zaaien we in met een meerjarig, onderhoudsarm mengsel van pollenvormende grassen en een klein aandeel één- en meerjarige kruiden.
Op Inagro hebben we al een keverbank (zonder bomen) aanliggen waar we in de vorige jaren al wat praktische ervaring mee konden opdoen (foto links). Op het agroforestryperceel zullen die er dus gelijkaardig uitzien, maar dan met walnoten erbovenop.
Maar eerst: een vergunning!
Concreet zullen we twee keverbanken van elk 3 meter breed en 40 cm hoog aanleggen. De één ongeveer 80 m lang, de andere iets meer dan 100 m. Met deze afmetingen is een omgevingsvergunning nodig voor de aanleg (> 30 m³ grondverzet op perceelsniveau). Doordat deze ophogingen bovendien gelegen zijn in overstromingsgevoelig gebied (zie foto links, ligging ophoging in het geel aangeduid en bomen als rode bollen) moet het opgehoogde volume ook elders gecompenseerd (lees: uitgegraven) worden.
Op dit moment is de vergunningsaanvraag in opmaak, inclusief een plan met de ligging van de ophogingen en voorgestelde compensatiezones. De hele aanvraagprocedure en uiteindelijke aanleg zal snel enkele maanden in beslag nemen. Volgende winter zullen we de nieuwe bomen dus pas kunnen aanplanten.
IN BEELD: het perceel en activiteiten sinds de vorige editie van 'Doorbomen'
Meer info
