Keverbank
Wat is een keverbank?
Een keverbank is een verhoogde, minimaal beheerde grasstrook die als een eiland in een akker ligt. Deze habitat trekt voornamelijk de nuttige loop-en kortschildkevers aan die bijdragen aan natuurlijke plaagbestrijding. Tegelijkertijd biedt een keverbank ook dekking, voedsel en nestgelegenheid aan akkervogels als de patrijs. Mits een doordachte ligging is de impact op de veldwerkzaamheden minimaal. Een keverbank kan vrij simpel aangelegd worden met de ploeg. Dit zorgt ervoor dat deze ook eenvoudig heraangelegd of verplaatst kan worden. Keverbanken zijn dan ook een interessante aanvulling op de steeds schaarser wordende goed beheerde hagen en houtkanten met een dense onder- en nevengroei van grassen en kruiden.
Roofinsecten zitten hoog en droog
De voet van de graspollen en de open grond ertussen zijn een ideale overwinteringsplaats op de akker voor roofinsecten. Door de ophoging creëer je een droger microklimaat tijdens de winter en een snellere opwarming in het voorjaar. Van hieruit trekken de loopkevers en kortschildkevers in het voorjaar de omliggende gewassen in om er de plagen te bestrijden.
Maatregel voor patrijs
De keverbank biedt een waardevolle habitat voor grondbroedende akkervogels, zoals de patrijs. De vele insecten op en rond de keverbank zijn een noodzakelijke voedselbron voor deze akkervogels en hun kuikens. Bovendien vinden patrijzen er een veilige nestlocatie in het voorjaar en dekking te midden van doorgaans braakliggende akkers tijdens de winter. Met een aantal bijkomende aandachtspunten maak je de keverbank nóg meer geschikt voor de patrijs:
- Voorzie braakstroken langs de keverbank. Ze zoeken deze op om een stofbad te nemen of te jagen op kruipende insecten.
- Zorg ervoor dat de keverbank minimaal 3m breed is.
- Zorg ervoor dat de keverbank niet verbonden is met de rand van het perceel om het risico op predatie te verminderen.
- Combineer de keverbank indien mogelijk met andere maatregelen voor akkervogels zoals kruidenrijke akkerranden, bloemenblokken en hagen.
Beheer van de keverbank
Na de aanleg kunnen er in het eerste jaar hoogstens twee à drie maaibeurten op een tiental cm hoogte nodig zijn om onkruiden te onderdrukken en polvormende grassen te stimuleren. Eenmaal de vegetatie zich goed begint te ontwikkelen is er nauwelijks beheer meer nodig. Een maaibeurt om de drie à vier jaar kan nuttig zijn om de graspollen te verjongen, maar de beste keverbanken zijn over het algemeen deze die onbeheerd blijven. Net doordat deze keverbanken nauwelijks beheerd worden, bieden ze jaarrond dekking en een veilige broedplek voor grondbroedende akkervogels als patrijs.
Aan de slag met deze factsheet
Wil je een keverbank aanleggen? Neem dan onze handige factsheet bij de hand. Je vindt er concrete richtlijnen rond een geschikt zaadmengsel, zaaidichtheid, aanleg en beheer. Deze factsheet is het resultaat van een samenwerking in kader van het Europese Interreg-project PARTRIDGE en werd geschreven op basis van binnen- en buitenlandse ervaring.
Mijn keverbank trekt insecten aan die plagen bestrijden in mijn gewassen én ik kan genieten van alle dieren erin er errond. Een win-win!
Landbouwer Geert Goossens
Tevreden eigenaar van één van de eerste Vlaamse keverbanken
Evolutie keverbank doorheen de jaren na aanleg
2019-2022
Hoe leg je een keverbank aan?
-
Voorbereidende fase
Wanneer het totale grondverzet het maximaal toegelaten volume van 30m³ overschrijdt, is er vergunningsplicht voor de aanleg van een keverbank. Vanuit het proefproject willen we verkrijgen dat er een vrijstelling van vergunning komt, maar tot op heden blijft de maatregel vergunningsplichtig.
Voor de huidige wetgeving hieromtrent, verwijzen we door naar de wetgeving rond reliëfwijziging.
-
Locatie van de keverbank
Er moet rekening gehouden worden dat de keverbank niet tot aan de perceelsranden loopt. Zo voorkom je dat grondpredatoren die perceelsranden afspeuren, zoals de vos, toevallig op de patrijzennesten stuiten.
Op grotere percelen kan je een perceelsdekkende werking bekomen door verschillende keverbanken aan te leggen over het perceel met een tussenafstand van 100 à 150 meter.
-
Aanleg van de keverbank
De aanleg met de ploeg kan tegelijk gebeuren met de veldwerkzaamheden in het najaar of voorjaar. Er zijn hier twee mogelijke pistes:
- Aanleggen met een kraan:
Het voordeel hiervan is dat er minder impact is op de bodem door minder zware betreding en dat de ophoging goed aangedrukt kan worden. Het is wel een stuk arbeidsintensiever en neemt meer tijd in beslag.
- Aanleggen met een ploeg:
Door inklinken van de bodem zal de hoogte van de keverbank nog voor ongeveer de helft afnemen. Het is aan te raden om twee maanden te wachten vooraleer in te zaaien.
Afmetingen van de keverbank
- Hoogte: 50 tot 70 centimeter;
- Breedte: minstens 2 meter;
- Aan weerszijden van de keverbank: een bufferstrook van minstens 1 meter breed;
- Niet verbonden met de rand van het perceel - afstand moet overeenkomen met de breedste machine die er moet kunnen passeren tijdens veldwerkzaamheden, bv. de spuitboom.
- Aanleggen met een kraan:
-
Inzaai van de keverbank
Nadat de ophoging aangelegd is, maak je met de rotoreg een vals zaaibed om onkruidproblemen maximaal te beperken. Onkruiden krijgen de tijd om te kiemen en worden vervolgens chemisch of mechanisch verwijderd.
Met een strooier kan de inzaai breedwerpig gebeuren, gevolgd door de grond oppervlakkig te eggen om de zaden licht in te werken. Indien je over een roller beschikt, is zacht aanrollen voldoende.
-
Samenstelling van het zaaimengsel
Het mengsel bestaat uit 80 % polvormende grassen en 20 % kruiden. Bloeiende kruiden zijn niet noodzakelijk op een keverbank, maar zorgen voor een interessante aanvulling van roofinsecten, zoals zweefvliegen en parasitaire wespen.
De zaaidensiteit is tussen de 10 en 15 kg per ha.
Soort Wetenschappelijke naam Aandeel in gewichts% Rietzwenkgras Festuca arundinaceae 31 Roodzwenkgras Festuca rubra 20 Kropaar Dactylis glomerata 12 Beemdlangbloem Festuca pratensis 12 Timotee Phleum pratense 5 Korenbloem Centaurea cyanus 3 Knoopkruid Centaurea jacea 3 Gewoon duizendblad Achillea millefolium 3 Gewone rolklaver Lotus corniculatus 2 Grote klaproos Papaver rhoeas 2 Muskuskaasjeskruid Malva moschata 2 Wilde peen Daucus carota 2 Grote kaardebol Dipsacus fullonum 2 Komkommerkruid Borago officinalis 1
Meer info?
