Onderzoeks- en demoperceel agroforestry
Nood aan praktijkervaring
Vlaanderen, en bij uitbreiding Europa, bestempelen agroforestry of boslandbouw als een duurzame en klimaatrobuuste landbouwvorm met heel wat voordelen voor zowel landbouwer als klimaat, bodem en biodiversiteit.
Toch blijven telers eerder terughoudend en heeft zelfs de Vlaamse aanplantsubsidie nog niet geleid tot de verhoopte toename in het areaal agroforestry.
- Een tekort aan goede voorbeelden en praktijkervaring in Vlaamse context is één van de verklaringen hiervoor.
- De aanleg van een agroforestry-systeem is bovendien een investering die pas op de langere termijn gaat renderen. Een lange termijn opvolging is dan ook nodig om deze systemen naar waarde te schatten.
Met ons onderzoeks- en demoperceel spelen we in op deze noden om agroforestry voorbij de pioniersfase te tillen.
Antwoord op heel wat vragen
Onze doelstellingen zijn meervoudig. Het beheren van een eigen proefperceel agroforestry laat toe om:
- de impact van de bomen op de teelt, de waterhuishouding, bodem & biodiversiteit op de lange termijn te bestuderen.
- de rendabiliteit van dit systeem in onze specifieke (West-)Vlaamse context te becijferen.
- eigenhandig praktijkervaring op te doen en te delen met landbouwers via demo.
Op die manier kunnen we onze landbouwers in de toekomst bijstaan met gericht teeltadvies op vlak van agroforestry.
Dit perceel maakt deel uit van de Future Farming Hub op Inagro.
Hoe ziet dit perceel eruit?
Agroforestry bestaat in vele vormen en maten. Ze allemaal bevatten in één onderzoeksperceel is onmogelijk. We maakten voor ons perceel dan ook een paar concrete, maar weloverwogen keuzes waarbij praktische werkbaarheid, haalbaarheid en reproduceerbaarheid centraal staan.
- Op een perceel van ongeveer 1,4 ha plantten we 5 noord-zuid georiënteerde rijen walnoten.
- Tussen de rijen telen we akkerbouwgewassen (mais, aardappelen, wintergraan en veldbonen) en groenten (prei, wortelen, kolen, knolselder) in een 6-jarige rotatie.
- De stroken onder de bomen zaaiden we in met een onderhoudsarm meerjarig graskruidenmengsel in functie van natuurlijke plaagbestrijding.
- Een gemengde heg aan de west en oostkant zorgt voor windbreking.
Inagro staat in voor het beheer van de bomen, de boomstrook en de heggen. Voor de tussenteelten werken we samen met lokale landbouwers.
Wat meten we op ons perceel?
- Teelt: Jaarlijks bepalen we de opbrengst, kwaliteit en gezondheid van de tussenteelt. Omdat je in agroforestry ook de boom als teelt moet beschouwen, volgen we doorheen de jaren ook de groei, gezondheid en productiviteit van onze notenbomen op.
- Microklimaat: We plaatsen meerdere permanente weerstations en bodem- en lichtsensoren op het perceel en becijferen de impact van de bomen op parameters zoals wind, licht, bodemvocht en -temperatuur en luchttemperatuur doorheen het jaar.
- Bodemkwaliteit: Via jaarlijkse bouwvooranalyses bekijken we de impact op een set van chemische bodemparameters, met de focus op de opbouw van organische koolstof. Ook regenwormen, als indicator voor bodemkwaliteit, tellen we jaarlijks.
- Biodiversiteit: Met potvallen vangen en tellen we onder andere loopkevers als natuurlijke plaagbestrijders. Daarnaast testen we ook automatische detectiesystemen om insecten te tellen, maar ook vogels en vleermuizen.
- Rendabiliteit: Over de jaren heen maken we een economische doorrekening van het volledige systeem. Hierbij kijken we onder andere naar opbrengsten van boom en teelt, teeltkosten, arbeidskost,... Zo gaan we na of dit teeltsysteem op perceelniveau rendabel is op de lange termijn.
De meeste van deze parameters gaan we bekijken in functie van de afstand tot de bomenrijen, waarbij we de metingen dus gaan herhalen op verschillende afstanden tot de bomenrijen. Dit om na te gaan hoever in het veld de impact van de bomen reikt.
De set parameters die we opvolgen is bovendien geen limitatieve lijst. Doorheen de jaren willen we ook nieuwe inzichten implementeren, nieuwe samenwerkingen op vlak van onderzoek uitbouwen, nieuwe monitoringmethodieken uittesten, nieuwe agroforestry-modellen en tools loslaten op dit perceel.
In het intensief West-Vlaams landbouwlandschap kan agroforestry een antwoord zijn op de uitdagingen rond klimaat, bodem en water. Diepgaand onderzoek ten dienste van onze landbouwers is hierbij cruciaal.
Bart Naeyaert
Gedeputeerde West-Vlaanderen en voorzitter Inagro
'Doorbomen' doen we in onze nieuwsbrief
-
Doorbomen 1
Sep 2022 - Inagro legt eigen agroforestryperceel aan.
-
Doorbomen 2
Okt 2022 - Hier groeit de toekomst van ons agroforestryperceel.
-
Doorbomen 3
Nov 2022 - Wat zullen we meten, vele jaren lang?
-
Doorbomen 4
Dec 2022 - Aanplant gemengde heg voor boom, gewas en biodiversiteit.
-
Doorbomen 5
Feb 2022 - Aanplant van walnotenbomen op Inagro.
-
Doorbomen 6
Apr 2022 - De sensoren staan op scherp!
-
Doorbomen 7
Jun 2023 - Groei en bloei van walnoten.
-
Doorbomen 8
Jul 2023 - Prei in agroforestry onder de loep
-
Doorbomen 9
Sep 2023 - Wat vinden nachtvlinders van agroforestry?
-
Doorbomen 10
Dec 2023 - Bomen en prei concurreren vooral voor ruimte
-
Doorbomen 11
Mei 2024 - Over water, jonge nootjes en keverbanken
Welke digitale tools worden gebruikt?
-
Digitale tools bij ondersteuning van idee naar aanplantingsplan
-
Digitale tools voor opvolging perceel
-
Digitale tools voor monitoring
Agroforestryperceel in beeld
Meer info?
Gerelateerde projecten
