Duurzaam bemesten
B3W: duurzaam bodem- en nutriëntenbeheer gestoeld op onderzoek en praktijk
Land- en tuinbouwers begeleiden blijft cruciaal om de waterkwaliteit in het Vlaams landbouwgebied te verbeteren, conform de Europese nitraatrichtlijn en het Vlaamse mestactieplan (MAP). Daarom ging de Begeleidingsdienst voor Betere Bodem en Waterkwaliteit of B3W begin 2021 van start. B3W helpt landbouwbedrijven om goede praktijken en technieken toe te passen in hun eigen bedrijfsvoering. Dertien Vlaamse praktijk- en onderzoekscentra zetten hun schouders onder de begeleidingsdienst en brengen hun kennis rechtstreeks tot bij de boer.
De begeleiding gebeurt via focusgroepen, thematische uitwisselingsmomenten en communicatieacties. De adviseurs besteden aandacht aan water, bodem en lucht. Daarbij houden ze de volledige nutriëntencyclus van een bedrijf voor ogen. “Het is de bedoeling om zowel de nutriëntenverliezen naar water, bodem en lucht te verminderen als de bodemvruchtbaarheid te verbeteren, bijvoorbeeld door de draagkracht van de bodem als waterbuffer te vergroten, of door een aangepaste bemestingsstrategie toe te passen”, legt Bram Van Nevel van Inagro uit.
Bodemanalyses blijven belangrijkste pijler in labo
Met een aandeel van 61% in het totale aantal stalen bleven bodemstalen in 2021 het belangrijkste deel uitmaken van de analyses in ons laboratorium. En dat is niet toevallig, want bodemonderzoek helpt land- en tuinbouwers om de bodemvruchtbaarheid van hun percelen te behouden en hoge, kwalitatieve opbrengsten te behalen. Inagro biedt naast monstername een breed gamma aan analyses mét bijhorend bemestingsadvies aan. Via chemische bodemanalyse ontdekken telers waarom een gewas niet goed groeit. Ook is zo'n analyse een hulpmiddel om de effecten van bemesting te analyseren en de bemesting verder te verfijnen.
Veranderingen op til in herwonnen meststoffen? Onderzoek stoomt landbouwers klaar
De hoeveelheid dierlijke mest die de landbouwer jaarlijks per hectare mag toedienen, is gelimiteerd. De landbouwer kan wel nog bijbemesten met kunstmest tot aan de gewasbehoefte, maar de kunstmestprijzen stijgen. Tegelijk kampt de landbouwsector met een mestoverschot. Daarop kunnen herwonnen meststoffen een antwoord bieden. Het gebruik van herwonnen meststoffen bovenop de dierlijke stikstofnorm kan helpen om kringlopen te sluiten, het nutriëntenoverschot lokaal te benutten en kosten voor kunstmest terug te dringen. Alleen worden herwonnen meststoffen vandaag nog geklasseerd als dierlijke mest. Momenteel herziet de Europese Commissie die classificatie. In afwachting van nieuwe wetgeving gaat het onderzoeksveld al aan de slag. En dat onderzoek vertelt een boodschap aan beleidsmakers én verzamelt kennis die landbouwers in de toekomst mogelijks kunnen toepassen.
Veldproeven in ReNu2Farm en Nutri2Cycle
De Europese projecten ReNu2Farm en Nutri2Cycle streven allebei naar een duurzamere landbouw door de nutriëntenkringlopen te sluiten. Onderzoekers brachten de huidige stromen van stikstof, fosfor en kalium in kaart bij verschillende types landbouwbedrijven en analyseerden hun impact op het milieu. Daarnaast peilden ze naar de verwachtingen van landbouwers over de kwaliteit, de samenstelling en het gebruiksgemak van herwonnen meststoffen. Zowel op laboschaal als in veldproeven testten ze de invloed van producten op milieu, bodem, gewasopbrengst en efficiëntie. In beide projecten formuleren de onderzoekers beleidsaanbevelingen en stippelen ze acties uit om het gebruik van herwonnen meststoffen te verhogen.
Farmer Platform in Nutriman
De regelgeving en omstandigheden van technologieën en producten voor nutriëntenrecuperatie veranderen snel. Tegelijk is het aanbod aan technologieën en meststoffen waaruit landbouwers kunnen kiezen zeer groot. Sinds 2021 verzamelt het Europese projectconsortium Nutriman een schat aan informatie over veelbelovende, nieuwe meststoffen en technologieën op één website om ze bekend te maken bij landbouwers. Het gratis webplatform "Farmer Platform" is beschikbaar in acht talen en geeft een overzicht van kant-en-klare technologieën en producten die gericht zijn op de meest urgente behoefte van landbouwers. Telers vinden er informatie over onder andere de werking van heel wat technologieën, de eigenschappen van bepaalde producten, het kostenplaatje en de nutriënteninhoud.