Zonnekroon

• Dankzij zijn diepe wortels, die meer dan 2 meter reiken, kan zonnekroon zowel droge zomers als overstromingen in de winter doorstaan, wat het een aantrekkelijk gewas in de huidige weerspartronen maakt.
• Eens geïnstalleerd hoeft het meerjarige gewas niet telkens opnieuw ingezaaid worden, en worden de risico's rond inzaaitijdstip in een grilliger klimaat dus vermeden. Al van vroeg in het voorjaar begint het gewas aan zijn groeicyclus en neemt het dus een voorsprong op veel andere gewassen.      

• Door de meerjarige aard is er veel minder grondbewerking nodig, wat brandstofverbruik vermindert ten opzichte van teelten die jaarlijks opnieuw ingezaaid moeten worden.
• Bovendien geeft het gewas als veevoeder een potentiële reductie van enterische emissies.
• Het uitgebreide wortelnetwerk legt wellicht koolstof vast tot in de diepere grondlagen.

• Zonnekroon verdraagt veel mest, maar het gewas kent een heel diep wortelgestel waardoor voedingsstoffen die eventueel uitspoelen naar de diepere bodemlagen wellicht toch nog benut kunnen worden en dus niet in het grondwater terecht zouden komen. Bovendien beginnen de planten al vroeg in het voorjaar (begin februari) terug te uit te lopen.
• Zelfs zonder bemesting kon er in 2024 al een hoge biomassa geoogst worden.  

• De uitbundige bloei van zonnekroon houdt lang aan, en valt in een interessante periode van het jaar: een periode die doorgaans gekenmerkt wordt door een beperkt bloemaanbod in het landschap (augustus en september). Afhankelijk van de oogstfrequentie start de bloei in juni tot aan de oogst eind augustus, of start de bloei begin augustus in de hergroei na de eerste snede (juni) tot aan de oogst in het najaar.
• Er wordt heel wat activiteit van verschillende groepen bloembezoekers waargenomen op de bloemen.
• Tot nu toe zijn er geen grote plagen of ziekten bekend, wat het gebruik van insecticiden overbodig maakt.

Er is geen consensus over het effectief invasief karakter van zonnekroon in onze streken, en uit de ons omliggende landen zijn er ons geen gevallen gekend. Bovendien wordt er beweerd dat de zaden die geen voorbehandeling kregen een lage kiemkracht hebben.

Een aantal eigenschappen van dit gewas komt toch overeen met andere soorten die een invasief gedrag vertonen.
Bovendien groeit het gewas in zijn regio van oorsprong (Noord-Amerika) van nature in vochtige gronden, bijvoorbeeld langs waterlopen of in overstromingsgebieden.

Daarom raden we momenteel af om het gewas langs waterlopen te installeren.

• Zaden zijn -tenzij gepileerd- sterk gevleugeld, en zouden een voorbehandeling gehad moeten hebben om goed te kiemen.
• Er wordt best gezaaid in een zeer fijn zaaibed, in een bodem die al goed opgewarmd is (midden april tot midden juni), op een diepte van ongeveer 1 tot 1,5cm. Zaaischijven met gaatjes tussen de 1.5 en 2.2 mm diameter zouden geschikt zijn (bij het proefveld op Inagro was dat 2.3mm).
• Er wordt geadviseerd om 4 planten/m² aan te houden. Op ons perceel konden we geen opkomstbepaling doen, waardoor we geen specifieke zaaidichtheid kunnen adviseren om te eindigen met 4 planten/m².
• De tussenrijafstand is best niet groter dan 75cm omwille van onkruidonderdrukking.
• In het jaar van zaaien kan er nog niet geoogst worden. Daarom wordt er soms geadviseerd om onder dekvrucht mais te zaaien.
• Het gewas kan ook uitgeplant worden in plaats van te zaaien.

Er zijn geen gekende problemen met invasief gedrag van de planten in Europa, maar toch adviseren we uit voorzorg om het gewas niet langs waterlopen te installeren.

• In het jaar van zaaien moet er voldoende aandacht zijn voor onkruidbestrijding, dit lukt volledig mechanisch.
• Na het eerste productiejaar groeien de planten snel en sterk uit, waardoor het gewas erg concurrentiekrachtig is naar onkruiden toe. Het valt echter aan te bevelen om -zoals steeds- toch de onkruiddruk op te volgen. Na een snede kan er zo nodig geschoffeld worden.

Zonnekroon verdraagt veel mest, waardoor de maximaal toegelaten dierlijke stikstofgift volledig beschikbaar is. Het ideale moment om dierlijke mest uit te rijden is ons momenteel nog onbekend. Wellicht eerder na de snede aangezien het gewas al zo vroeg in het jaar blad vormt en de grond doorgaans niet tijdig draagkrachtig zal zijn.

Het geoogste materiaal bevat veel calcium, waardoor dit element mogelijk extra in de gaten gehouden moet worden in de bouwvooranalyses.

Er wordt gerapporteerd dat een te vroege hoge mestgift resulteert in een sterke uitstoeling met veel dunne stengels waardoor het gewas gevoeliger is voor legering.

In het jaar van zaaien is bemesting overbodig, en mogelijks doorgaans zelfs af te raden.

• Het gewas kan met een gewone maishakselaar geoogst worden. Let daarom bij het zaaien in de mate van het mogelijke op de rij- en tussenrijafstand, zodat deze compatibel is met de oogstmachine. Dit adviseren we momenteel eerder uit voorzorg omdat het om een meerjarige teelt gaat waardoor schade in een bepaald jaar mee zou kunnen dragen in de volgende jaren. 
• Er wordt weliswaar gezegd dat de planten berijden in functie van oogst goed verdragen (als de bodem draagkrachtig genoeg is).
• Wanneer het gewas maar 1x per jaar geoogst wordt wordt er geadviseerd om te hakselen bij een drogestofinhoud tussen de 25-28%.