Wroeten in de kennis van 10 jaar varkensacademie - Deel 8: Hoe een proef opzetten op je bedrijf?
Een bedrijfsleider weet pas wat hij kan verbeteren als hij voldoende kan meten en registreren wat op zijn bedrijf gebeurt. Daarvoor dient hij over objectieve informatie te beschikken om de bedrijfsvoering bij te sturen. In de varkensacademie van 2017 leerden Sarah De Smet en Joachim Kerckhove ons waar we moesten op letten bij het opzetten van proeven op je bedrijf. In dit nieuwsbericht zetten we de basisprincipes nog eens op een rij aan de hand van een voorbeeld.
1. Beschrijf steeds het doel van de proef zo nauwkeurig mogelijk
Denk goed na wat het doel van je proef is en schrijf dit neer. Je kan er dan steeds op terugblikken als de proef ten einde is. Bij een proefopzet is het belangrijk om maar één hypothese per keer te onderzoeken.
Voorbeeld:
Emma overweegt om melkpapjes te geven in de kraamstal. Ze wil weten of dit een effect heeft op de groei van de biggen.
- Hypothese: het geven van melkpapjes in het kraamhok heeft een invloed op de groei van de biggen.
- Parameters: gemiddelde groei per gespeende big per dag.
- Proefopzet: twee behandelingen vergelijken (wel of geen melkpapje) in het kraamhok.
- Metingen: de tomen wegen bij de geboorte en de biggen wegen in groep bij het spenen.
- Tijdschema: werpen (D0) (geboortegewicht) , start melkpapje (D3), stop melkpapje (D14), spenen (D28)(speengewicht).
2. Definieer de proefeenheid en voorzie voldoende herhalingen
Voorzie in een proefopzet steeds een minimum aan 7 herhalingen van de proefeenheden. Doe de proef ook meerdere rondes.
Voorbeeld:
De proefeenheid is een hok. Er zijn 2 behandelingen: wel of geen melkpapje. Tenslotte zijn er 8 herhalingen.
3. Sluit ronde-effecten zoveel mogelijk uit en houd alles zo gelijkmatig mogelijk
Spreid de behandelingen indien mogelijk zoveel mogelijk over het compartiment. Kies willekeurig de behandeling aan een proefeenheid (zie afbeelding hierboven). Houd alles, behalve hetgeen je wil meten, zo constant mogelijk of balanceer over de verschillende groepen. Denk hierbij aan voeder, drinkwater, genetica, geslacht, huisvesting/stalklimaat, gezondheid.
In dit voorbeeld dient Emma alles wat invloed heeft op groei constant te houden.
4. Meet en bereken de gewenste parameters
Registreer de parameters correct en steeds op dezelfde manier.
5. Interpreteer de resultaten op een correcte manier.
Een resultaat is pas statistisch significant als de P-waarde kleiner is dan 0,05. Interpreteer de resultaten dus met een kritische blik. Als je na voldoende herhalingen een eerder relevant verschil bekomt dan een statistisch verschil kan je dit zeker naar economisch aspect toe, ook in rekening brengen.
Weegtrechters beschikbaar op Inagro
Op Inagro zijn er weegtrechters beschikbaar die je als varkenshouder mag gebruiken om proeven te doen op je bedrijf. De weegtrechter kan je helpen om op kleinschalig vlak je voederopname en voederconversie te berekenen.
Het toestel werkt als volgt:
- Een trechter die opgehangen werd aan een hangweger, vangt het voeder op.
- Je noteert dagelijks het gewicht van het voer en opent de schuif zodat het voeder in de bestaande voederbak valt.
Om de voederconversie te bepalen dienen natuurlijk ook de varkens gewogen te worden. Omdat het over een steekproef gaat, met name over één of enkele hokken, valt dit meestal op te lossen met bestaande weegtoestellen op het bedrijf. Voor het slachtgewicht kan een toevoeging aan het klopnummer ook info bezorgen, uiteraard met medewerking van het slachthuis.
Wil jij een weegtrechter uittesten op je bedrijf?
Bron: Varkensacademie 2017: Opzetten van proeven in de varkenshouderij: een proevertje!: Sarah De Smet en Joachim Kerckhove