Doorbomen: aanplant van walnotenbomen op Inagro
Via de reeks 'Doorbomen' volg je de ontwikkelingen en resultaten van Inagro's eigen agroforestryperceel vanop de eerste rij. Half februari werden de notenbomen geplant. Dit deden we met de nodige zorg en aandacht, want deze bomen vormen op termijn een belangrijke inkomstenbron. In deze editie lees je meer over de aanplant, bekijken we het kostenplaatje en tonen we hoe we overwinterende insecten in de bodem monitoren.
Perceel krijgt finaal vorm
De notenbomen op ons agroforestryperceel zijn geplant. Iets later dan oorspronkelijk voorzien, maar nog steeds op tijd. De vroege vorstperiode in december, gevolgd door een zeer natte start van 2023 dwong ons iets langer geduld uit te oefenen. Op 13 februari onderging ons perceel een ware metamorfose. Vijf bomenrijen lopen nu dwars over het perceel, samen goed voor 47 notenbomen (Juglans regia 'Broadview'). Aan de zuidwestelijke flank plantten we eerder al een gemengde haag aan als windbreking en ter bevordering van de biodiversiteit op het perceel.
Een correcte aanplant is cruciaal
De aanplant van de bomen doen we met dezelfde aandacht en zorg als het planten of zaaien van gewassen. Op termijn vormen de bomen een belangrijke inkomstenbron van ons agroforestrysysteem. Een goede start is dus cruciaal. We lichten de aanplant stap voor stap toe.
- Bescherm de wortels. De bomen bleven tijdens de aanplant zo lang mogelijk ingekuild om de wortels te beschermen tegen de uitdrogende wind en zon. Een half uur blootstelling is vaak al voldoende om wortels te doen afsterven.
- Maak ruime plantgaten. De handmatig gegraven plantgaten waren voldoende ruim zodat de wortelpruik er netjes inpaste. De wanden werden wat losgemaakt. Vanop de bodem van de put boorden we met een paalboor een extra gat van ongeveer een halve meter diep om dit daarna opnieuw op te vullen met losse aarde. Zo doorbreken we de ploegzool of andere moeilijk doordringbare lagen en groeien wortels makkelijker in de diepte. Er werd geen bodemverbeteraar toegevoegd in de plantput.
- Aandacht voor de wortels bij het planten. Bij het vullen van de plantgaten schudden we de bomen geregeld op en neer zodat dat de losse grond zich goed verspreidde tussen de wortels en er geen luchtholtes ontstonden. De entplaats (te herkennen aan verdikking net boven de wortels) zit ruim boven de grond. Zo voorkomen we dat de bovenstam eigen wortels gaat ontwikkelen.
- Bescherming tegen vraat. Het jonge plantgoed beschermen we tegen schade door (klein)wild. Er zijn heel wat systemen op de markt. Wij kozen voor halfharde pvc-spiralen omdat ze makkelijk aan te brengen zijn en meegroeien met de boom. Dit laat ons toe om stamopslag eenvoudig weg te snoeien.
- Plaats steunpalen. Per boom voorzagen we twee stevige acacia palen (gepunt, diameter 10-12 cm) die ver genoeg van de stam staan. Bindmateriaal is in een acht gedraaid om contact tussen stam en steunpaal te vermijden. Bij het plaatsen van steunpalen na het planten van de boom, zoals hier het geval was, moet je wel opletten dat je de wortels niet beschadigt bij het boren van de gaten. De palen hebben hier een dubbele rol. Ze ondersteunen de boom, maar dienen ook als bescherming bij machinale bewerkingen in de boomstrook en op het veld.
- Snoeien na aanplant? Zeker niet! Notelaars snoei je pas wanneer ze vol in blad staan en de sapstroom opnieuw afneemt, anders gaan ze ‘bloeden’. Concreet snoeien we ze dus enkel in de periode juni – oktober.
- Bemesting. Het aanbrengen van een organische meststof op de boomspiegel is geen must, maar het kan jonge bomen wel een duwtje in de rug geven. Binnenkort zullen we op elke boomspiegel een kruiwagen champost aanbrengen.
Wat heeft dit gekost?
We kochten voor 3.355 euro aan materiaal (plantgoed, steunpalen, bindmateriaal, boombescherming). De aanplant hebben we uitbesteed en werd uitgevoerd voor 1.850 euro (32 manuren voor de bomen, 10 manuren voor de haag). Voor de aanplant van ons agroforestryperceel van 1,4 ha groot betaalden we dus in totaal 5.205 euro (inclusief BTW).
Bekijken we de haag en de bomen even afzonderlijk, dan zien we dat de aanplant van de gemengde haag in totaal 620 euro kostte (plantgoed + arbeid) en van de bomen 4.585 euro (plantgoed + bescherming + arbeid), wat neerkomt op een kost van 97,5 euro per boom. Plantgoed werd door onszelf opgehaald bij de kweker, dit zit niet verrekend in de kosten.
TIP! Als actieve landbouwer kun je je agroforestry aanplant laten subsidiëren door het Departement Landbouw & Visserij. Mits een aantal voorwaarden, krijg je tot maximum 80% van je aanplantkost (plantgoed, boombescherming en arbeidskost) terugbetaald.
Boom zoekt boer
Het beheer van de bomen en de boomstrook gebeurt door Inagro, maar voor de tussenteelt werken we de komende jaren samen met lokale landbouwers. Zo willen we ook hen kennis laten maken met het systeem en hun ervaringen verzamelen. Op dit moment worden contacten gelegd met landbouwers die bereid zijn te telen tussen de bomenrijen van ons perceel. Voor dit jaar zoeken we nog landbouwers die prei willen telen op ons agroforestryperceel.