Gebruik spuiwater als kunstmestvervanger volgend bemestingsseizoen
Spuiwater afkomstig van chemische luchtwassers wordt erkend als kunstmest, terwijl spuiwater van biologische luchtwassers een andere meststof is. Ook uit eerdere veldproeven blijkt dat bij correct gebruik spuiwater een goede bemestingswaarde heeft.
Er zijn reeds heel wat aanbieders van spuiwater in Vlaanderen en misschien is het niet slecht om ook zelf te gaan investeren in opslag, om op die manier de aankoop van kunstmest te reduceren!
Bemestingswaarde
Inagro voerde reeds meerdere malen veldproeven uit waarbij gebruik van spuiwater (van een chemische luchtwasser) werd vergeleken met (onder andere) kunstmest bij meerdere teelten (mais, kropsla en bloemkool). Zowel naar verse als droge opbrengst waren daar geen significante verschillen, noch in nitraatresidu.
In een vierjarige bemestingsproef (2019-2022) werd spuiwater van een chemische luchtwasser in mais (tweemaal), spinazie en aardappelen vergeleken met onder andere minerale kunstmest (KAS). Om vervluchtiging te voorkomen, werd het spuiwater wel telkens onmiddellijk na toedienen ingewerkt. In zowel natte als extreem droge omstandigheden presteerde spuiwater steeds even goed als kunstmest. Ook op langere termijn werden dus geen negatieve effecten waargenomen.
Spuiwater in andere veldproeven
Daarnaast werd er ook reeds heel wat gecommuniceerd over veldproeven binnen Nitroman, waarin spuiwater (ammoniumsulfaat) ook aan bod kwam en dit in mais, gras, aardappelen en bloemkool. Uitgezonderd in gras, waar KAS het economisch gezien nog steeds het beste doet, is ook daar weinig verschil te merken met kunstmest.
Aandachtspunten
Er zijn wel enkele aandachtspunten die in acht dienen te worden genomen:
- Afhankelijk van installatie tot installatie kan de pH soms aan de lage kant zijn. Hou hiermee rekening voor het toedienen ervan. Bij een te lage pH zou het spuiwater voor wortel- of bladverbranding kunnen zorgen. Dien dan niet te dicht toe bij de wortel, of dien het spuiwater toe wanneer er veel regen wordt voorspeld. Om verzuring van de bodem op lange termijn te voorkomen, kan er ofwel bekalkt worden, ofwel kan het spuiwater in een meerjarige rotatie over verschillende percelen gebruikt worden.
- Spuiwater bevat ook zwavel. Hou hiermee rekening voor de berekening van de gepaste bemestingsdosis. Hierdoor wordt sowieso aanbevolen om niet meer dan 1,25 m³ spuiwater per hectare toe te passen.
- Vanwege de aanwezigheid van ammonium wordt er aangeraden om het spuiwater te injecteren of meteen in te werken. Op die manier vermijd je zowel ammoniakvervluchtiging als bladverbranding.
- De combinatie met Urean zorgt ervoor dat de pH en stikstofconcentratie verhoogd worden en is goedkoper dan puur Urean. Let echter op dat er voldoende gemengd wordt en de producten vanwege een verschillende dichtheid, niet in lagen schiften.
Welke wettelijke vereisten zijn er verbonden aan zo'n opslag?
Mocht je interesse hebben om spuiwater te gaan gebruiken, kan het handig zijn om zelf opslag te voorzien op je bedrijf. Op die manier kan je al product gaan halen vóór het druk wordt. Bovendien kan je met een analyse van het spuiwater uit de opslagtank zeker zijn van het product dat je uiteindelijk gaat toepassen, aangezien de samenstelling niet meer zal wijzigen eens opgeslagen.
Spuiwater van een biologische luchtwasser (andere meststof)
Dit spuiwater mag in principe opgeslagen worden bij mest, maar dit wordt afgeraden om meer mogelijkheden te hebben voor de afzet van het spuiwater. De eisen verbonden aan de opslag zijn echter wel gelijkaardig aan de eisen voor opslag van drijfmest (cf. Vlarem).
Spuiwater van een chemische luchtwasser (kunstmest)
Spuiwater van een chemische luchtwasser dient wel apart opgeslagen te worden, aangezien het een rest zwavelzuur kan bevatten, waardoor het corrosief en bijtend kan zijn. Mocht het opgeslagen worden bij mest, dan komt het giftige H2S vrij. Daarom mag de opslag niet in verbinding staan met de stal. Een polyestertank die vloeistofdicht en zuurbestendig is, lijkt de beste en meest toegepaste optie.
Als de capaciteit tussen de 20 en 100 ton ligt, valt de opslag onder klasse 3 van de omgevingsvergunning en geldt er enkel een meldingsplicht. Enkel bij opslag van meer dan 100 ton valt dit onder klasse 2 en geldt er een vergunningsplicht.
Getuigenissen
Uiteraard is gebruik in een veldproef nog niet hetzelfde als gebruik op lange termijn in de praktijk. Maar ook daar wordt het al door meerdere landbouwers langdurig toegepast en zijn de ervaringen, mits enkele aandachtspunten, overwegend positief.