Stappen gezet in beheersing komkommervirussen (CABYV en CGMMV)
Afgelopen maandag (9 december) verzamelden in Agrotopia de leden van twee begeleidingsgroepen. Tijdens de eerste meeting, kaderend binnen het VLAIO-LA traject InPaKt, bespraken we de vorderingen in de beheersing van CGMMV. De tweede meeting richtte zich op het CABY-virus. Tussendoor bezochten de aanwezigen de vruchtgroenteserres, waar we de proeven met belichte komkommers toelichtten.
Monitoring drainwater kan uitbraak komkommerbont voorspellen
Komkommerbontvirus (CGMMV) blijft één van de grootste uitdagingen van de Vlaamse komkommersector. Ook in 2024 werden heel wat bedrijven getroffen (minstens 27% volgens een recente rondvraag). Hoewel sommigen in februari al symptomen merkten, mogen we stellen dat 2024 rustiger verliep dan 2023. Het consortium deelde heel wat proefresultaten. Verspreiding van het virus gaat voornamelijk via mechanische overdracht. Via water kan ook, maar dat gaat trager. Toch is het water monitoren zeer waardevol. Matthias Laureys (Scientia Terrae) deelde de inzichten uit de drainwatermonitoringscampagne.
- Door drainwater tweewekelijks op te volgen via kwantitatieve PCR (qPCR) en Near Full Genome analyse (NFG-PCR) kan een beeld gevormd worden over de aanwezige virusdruk op een komkommerbedrijf.
- Daarnaast kan drainmonitoring gezien worden als waarschuwingstool. In één voorbeeld werd het virus reeds 11 weken voordat er symptomen in de planten te zien waren aangetoond in het water
- Deze technieken maken ook duidelijk dat sommige telers hun waterontsmetting nog kunnen optimaliseren.
Rassengevoeligheid kritisch te evalueren
Jari Van Dam (PSKW) herhaalde nog eens de belangrijkste insluiproutes en hoe je hier als teler een vuist tegen kan maken.
- Een goede (winter)reiniging is belangrijk waarbij een logisch plan van aanpak voorop staat.
- Ook zieke planten verwijderen is een manier om verspreiding af te remmen.
- Ontsmetting van alle binnenkomend materiaal voorkomt insleep
- Voorzie bij toegang van de teeltzone een hygiënesas of ten minste een ontsmettingsmat
Daarnaast werden de pottenproeven met tal van rassen ontleed.
- De meeste rassen die door de veredelaars als 'intermediair of hoog resistent' worden bestempeld, vertonen effectief minder bladsymptomen. Toch vindt er nog virusvermenigvuldiging plaats bij die rassen, waardoor "tolerant" of “minder gevoelig” betere omschrijvingen zouden zijn.
- De resultaten van de uitgevoerde veldproeven liggen mooi in lijn met die van de pottenproeven in die zin dat rassen die gevoeliger zijn, vaak ook minder productie leveren en zwaardere symptomen vertonen bij aantasting van het virus.
Symptomendatabank en brochure moeten CABYV helpen verdringen
Een andere bedreiging is het CABY-virus, een virus dat zeer snel door katoenluizen wordt verspreid. In 2024 bleven de meeste komkommertelers gelukkig gespaard van CABYV. Erik van Vliet, adviseur bij Delphy, liet zijn licht schijnen op de situatie in Nederland, waar wel een hevige uitbraak woedde in regio Westland. De aanwezigheid van besmette bladluizen lijkt voorlopig de enige trigger tot een uitbraak. Als je de bladluizen uit je teelt kunt weren (ook op nieuw plantgoed) of als er geen CABYV in de buurt is, is de kans groot dat je gespaard blijft.
- Het project leverde een symptomendatabank af waarin verschillende oorzaken van chlorose worden vergeleken.
Symptomendatabank - Ook een brochure met tips en tricks voor het controleren van dit virus is opgemaakt.
Infobrochure
Rondgang in Agrotopia
Veel bezoekers kwamen voor het eerst op bezoek in Agrotopia, wat natuurlijk om een rondleiding vroeg. Na een korte inleiding op het Stadstuinbouwplein nam onderzoeker Simon Craeye hen mee langs de twee vertical farming installaties:
- een volledig gesloten VF, waar voorbereidingen voor een aardbeienteelt worden getroffen
- en een hybride systeem in de 12 meter hoge gevelserre, waar verschillende types sla in een roterend systeem genieten van een combinatie van artificieel en natuurlijk licht.
Verder ging het langs de belichte komkommerserres, waar onderzoek en demo plaatsvinden binnen de VLAIO projecten Led FR, OptiWAIE en ZERO-WASTE. De telers konden vaststellen
- dat verrood licht zorgt voor een mooie bladsteelstrekking,
- dat het gebruik van alternatief water aandacht vraagt voor de correcte bemesting
- en dat het gebruik van alternatieve opbindsystemen of folieloze matten kunnen zorgen voor minder afval zonder onoverkomelijke uitdagingen naar teeltsturing.
Dit alles gebeurde uiteraard volgens het geldende hygiëneprotocol (insluip vermijden, weet je nog?): iedereen ging over de hygiënesluis, droeg een volledig hygiënepak en ontsmette de handenschoenen met Virkon.
