Doorbomen: groei en bloei van walnoten
Via de reeks 'Doorbomen' volg je de ontwikkelingen en resultaten van Inagro's eigen agroforestryperceel vanop de eerste rij. De veldwerkzaamheden voor de teelt van prei tussen de bomenrijen laten nog heel even op zich wachten, maar onze bomen zijn er alvast aan begonnen. In deze editie lees je meer over de groei en bloei van de walnoten, het beheer van de boomstrook en andere werkzaamheden op het perceel. We maken ook een klein zijsprongetje naar onze serre, waar we op dit moment een proef uitvoeren rond schaduwtolerantie bij zomergranen.
Knoppen lopen uit
Vanaf half april scoren we wekelijks het uitlopen van de knoppen en de bladontwikkeling van de 47 notenbomen op ons perceel. Hoe vroeger de knoppen uitlopen en de bloei start, hoe groter de kans op vorstschade. In onze streken kies je daarom best voor rassen die ten vroegste eind april - begin mei uitlopen. Dit zijn de 'middentijdse', en 'late' rassen. Broadview, het ras dat wij aanplantten, behoort tot die eerste categorie. Het later in blad komen is daarnaast ook een pluspunt in agroforestry doordat de strijd voor licht tussen boom en gewas zo beperkter is. De exacte timing van uitlopen en bloei is echter variabel, ook binnen rassen. Door het uitlopen en de groei jaarlijks in detail te monitoren leren we ook bij over de impact van de locatie, bodem en klimaat op het uitlopen van de knoppen.
Zo scoren we de bladontwikkeling van notenbomen
Vanaf half april bekijken we wekelijks alle bomen en krijgt elke boom een score van 0 - 4. De allereerste knop zagen we uitlopen op 25 april. Tegen begin mei waren de helft van de bomen al uitgelopen, met als hoogste score '2'. Half mei waren ruim 80% van de bomen uitgelopen en zaten er al 15 bomen in het verste stadium, namelijik score '4'. Eind mei waren 7 bomen echter nog niet uitgelopen en een aantal bomen blijven steken in stadium 1, 2 of 3. De gevolgen van een extreem nat voorjaar na de aanplant? Of een verschil in het 'aanslaan' van de bomen na aanplant? We volgen het verder op!
En wat met de bloei?
Het duurt vaak 4 tot 5 jaar vooraleer een geënte notenboom de eerste vruchten draagt. Dit jaar verwachten dus nog weinig bloei bij onze bomen. Toch denk je vóór de aanplant best al na over de bloei. De timing van bloei is namelijk een belangrijk rasafhankelijk kenmerk. Het best bloeien de walnoten niet te vroeg om vorstschade te vermijden. Walnoten zijn windbestuivers. Zowel de mannelijke katjes, op de foto links, en vrouwelijke bloemen, op de foto rechts, komen voor op dezelfde boom, maar niet noodzakelijk gelijktijdig. Bij het ras Broadview is er doorgaans voldoende overlap tussen mannelijke en vrouwelijke bloei, waardoor er een goede zelfbestuiving mogelijk is. Kies je voor een ras waar er geen of minimale overlap is, dan meng je bij aanplant best ook met een ander bestuivend ras zodat er kruisbestuiving mogelijk is.
Eerste maaibeurt boomstroken
In oktober vorig jaar zaaiden we de 3 meter brede stroken onder de bomen in met een meerjarig mengsel van grassen en kruiden. Dit om nuttige insecten op het perceel te brengen. De boomstroken staan hier dus ten dienste van boom en teelt. In het eerste jaar na inzaai is een eerste vroege maaibeurt in april/mei en een tweede maaibeurt na de zomer, in oktober, nodig om de eenjarige ongewenste onkruiden te onderdrukken en het mengsel zich goed te laten vestigen. Ook de komende jaren plannen we twee maaibeurten per jaar in mei/juni en oktober. Afgelopen maand kregen de stroken de eerste maaibeurt. We gebruikten hiervoor een zitmaaier. Wanneer we de gemaaide boomstroken van dichtbij bekijken zien we alvast heel wat kruiden die klaar zitten om te groeien en te bloeien!
Schaduwproef met granen
We maken een klein zijsprongetje naar onze serre. Daar loopt momenteel een potproef waarbij we kijken naar de schaduwtolerantie van zomergranen. Voor de teelt in agroforestry systemen is dit een belangrijke raskenmerk. In totaal zaaiden we 11 rassen zomergerst en -tarwe in potten. De helft van de potten plaatsten we in optimale lichtcondities, de andere helft in schaduwcondities. Om schaduw te creëren gebruiken we een net dat een bladerdek zo goed mogelijk benadert.
We monitoren de groei, legering, ziektegevoeligheid, opbrengst en kwaliteit van de granen. De resultaten zullen ons helpen om in de toekomst een slimmere rassenkeuze te maken op het terrein en om ons agroforestry advies naar landbouwers te verbeteren. Deze schaduwproef voeren we uit in kader van het lopende VLAIO project 'Agroforestry 2025'.