Hoe oogst je industriële hennep?
Sophie Waegebaert
Om hennep te oogsten zijn afhankelijk van het productiedoel verschillende machines nodig. Meestal zijn dat aangepaste oogstmachines. De uitdagingen hierbij zijn de lengte van de hennep en de sterkte van de vezel. Soms worden ook gangbare machines gebruikt, op voorwaarde dat ze goed afgesteld worden. In Europa zijn er verschillende types oogstmachines ontwikkeld en beschikbaar. Hieronder bespreken we slechts een selectie van de bestaande oogstmachines. Bekijk snel de opties voor jouw gewenste toepassing.
1. Oogstmachine voor enkel het zaad
Wanneer je enkel het zaad wil oogsten van de industriële hennep en geen interesse hebt in het stro, dan is het gekozen ras normaal een kort gewas. Dat kan je - mits enkele aanpassingen - met een klassieke maaidorser oogsten. Het stro wordt ook mee door de machine getrokken.
2. Oogstmachine voor stro en zaad
Als je zowel het stro als het zaad van hennep wil oogsten, kan dit in één of twee werkgangen.
Twee werkgangen
Wanneer de oogst in twee werkgangen plaatsvindt, gebruik je een klassieke maaidorser voor de zaadoogst. Dan is het maaibord zo hoog mogelijk ingesteld. Zo vermijd je dat er te veel plantenmateriaal wordt binnengetrokken. Een tweede werkgang met een andere oogstmachine is dan noodzakelijk om het stro te oogsten. Deze machine komt aan bod onder de rubriek ‘oogstmachine voor enkel het stro’.
Eén werkgang
Om stro en zaad in één werkgang te oogsten, bestaan er verschillende types machines.
Type Bafa gmbH
Bafa GmbH ontwikkelde een machine met grote zonnen die de volledige plant binnentrekt. In de machine worden de vezels en het zaad gescheiden. Het stro wordt op een lengte van 50 cm gesneden en vervolgens in zwad op het veld gelegd. De machine wordt gebruikt op velden in Duitsland en Frankrijk. Het is dus in theorie een optie om ze ook onderweg in België te laten stoppen, maar het areaal moet dan groot genoeg zijn om de kost te verantwoorden.
Type Hempflax
HempFlax is een Nederlands hennepverwerkend bedrijf. Ze ontwikkelen en verbouwen zelf oogstmachines voor hennep. Ze bouwden onder andere de maaidorser die je ziet op onderstaand figuur. Het is een hakselaar en een dorser in één machine. Aan de hefmast zit de maaibalk bevestigd om zo de bovenste delen van de hennepplant te oogsten. De onderste twee tot drie meter wordt tot stukken van 60 cm versneden via een kemperbek en een door HempFlax gepatenteerde snijkooi om dan het hennepstro voor verdere verwerking te gebruiken. Het stro komt in zwad op het land terecht. Deze oogstmachine is beschikbaar in het noorden van Nederland.
3. Oogstmachine voor enkel het stro
Om stro te oogsten voor technische toepassingen gebruik je een aangepaste maïshakselaar met kemperbek en grote zonnen. De messen in de messentrommel zijn aangepast om de stengel in stukken van 40 tot 50 cm te snijden. Het stro wordt tussen de wielen van de hakselaar in zwad gelegd. Er is per hectare een halfuur nodig om het stro te oogsten. De machine was beschikbaar tot 2016, maar is toen uitgebrand. Tot nu toe werd er geen nieuwe gelijkaardige machine gebouwd in België.
4. Oogstmachine voor stro voor textieltoepassingen
De lange vezels in hennep worden gebruikt om garens te spinnen en textielweefsels te weven. Om die lange vezels uit hennep te halen, zijn een aantal specifieke vereisten. Zo moeten de stengels parallel op de grond terechtkomen bij het oogsten, een groot verschil met de meeste machines die beschikbaar zijn op de markt. Daarbij komt het stro kriskras door elkaar in zwad op het veld terecht.
Ook om de lange vezel uit de stengel te halen en te scheiden van de scheven, zijn specifieke verwerkingslijnen nodig (klik op de link onderaan voor meer info over de afzetmogelijkheden). Voor vlas zijn zulke verwerkingslijnen aanwezig in België, Nederland en Frankrijk, maar er zijn geen verwerkingslijnen beschikbaar om de lange hennepstengels te verwerken. Een nieuwe installatie ontwikkelen kost heel veel geld. Hennep verwerken op een vlasverwerkingslijn biedt een oplossing. Dan moeten uit de lange hennepstengel stukken van maximaal één meter gesneden worden. De machine moet dus aan twee vereisten voldoen, namelijk de vezels afsnijden en parallel neerleggen en een maximale lengte van één meter aanhouden.
Het Belgische bedrijf HempInvest heeft een oogstmachine ontwikkeld (2018-2019) die het stro in stukken van één meter snijdt en mooi parallel in zwad legt. Het is echter nog een prototype: bijkomende tests zijn nodig om de machine volledig klaar te maken voor gebruik.
Een tweede Belgisch bedrijf ‘Hyler’ heeft in samenwerking met ‘Bosch Rexroth’ eveneens een oogstmachine voor hennep voor textieltoepassingen ontwikkelt. De machine plukt de hennep uit de grond, zoals bij vlas. De stengel wordt in stukken gesneden en parallel op het veld gelegd zodat na het roten de stengel op een vlaslijn gezwingeld kan worden. De machine wordt in de zomer van 2021 voor de eerste keer getest op grote schaal.
5. Oogstmachine voor het stro voor veevoer
Hennep kan ook geteeld worden als ruwvoer voor melkvee. Het stro wordt met een klassieke maïshakselaar versnipperd in stukken van vier tot vijf cm. Deze kleine stukjes hennep worden gebruikt om de pens te prikkelen. Het is belangrijk dat de hakselaar zo weinig mogelijk zonnen (zes of maximaal acht) heeft en dat de messen geslepen zijn. Als je er gras of maïs fijn mee wil hakken, zet je de hakselaar best op de grofste stand.
Wens je meer info?
