Coole koeien blijven loeien
In het project 'Eerste Hulp Bij Hittestress Koe' volgden we verschillende bedrijven op die al dan niet technieken toepassen die hittestress beperken. De resultaten van dit project en de vele mogelijkheden om hittestress te voorkomen of te bestrijden kwamen aan bod op tijdens de demobeurzen dit voorjaar en delen we graag nog eens via dit artikel. Tenslotte is er een korte videoreeks gemaakt om de Vlaamse rundveehouders te informeren over hittestress bij runderen en de preventie ervan.
Hittestress bij melkvee komt de laatste jaren geregeld voor in warme zomerperiodes. De ernst van de hittestress bepaalt de impact op runderen.
Gekende negatieve kortetermijngevolgen zijn een verminderde groei, minder productie en lagere gehaltes. Deze zijn het gevolg van de verminderde droge stofopname en wijzigingen in het metabolisme van het rund. Het rund zelf zal een verhoogde ademhalingsfrequentie, hartslag en bij ernstige hittestress ook een stijging van de lichaamstemperatuur vertonen. Langetermijngevolgen zijn onder andere meer klauw-, vruchtbaarheids- en transitieproblemen.
Hittestress, wat doet het met een koe?
In onze regio ervaren runderen snel hittestress. Zeker bij runderen met een hoog metabolisme worden melkproductie en vruchtbaarheid al snel nadelig beïnvloed.
Leer hoe je hittestress bij rundvee kan voorkomen, herkennen, welk effect het heeft op de dieren en hoe je ermee kan omgaan.
Ventilatoren verminderen de impact van hittestress
Een eerste staltechniek om het niveau van hittestress bij de dieren te beperken, is het gebruik van ventilatoren. De hogere luchtsnelheid op dierniveau heeft een verkoelend effect.
Er zijn drie types ventilatoren. De HVLS (high volume, low speed) ventilatoren, de zogenaamde “helikopterventilatoren” verplaatsen grotere volumes lucht aan lagere snelheden in verticale richting naar beneden. Twee andere types ventilatoren (axiaal en cycloon) verplaatsen de lucht eerder horizontaal aan een hogere snelheid, maar met kleinere volumes.
Runderen of omgeving actief koelen met watertechnieken
Bij erge hittestress kan het toepassen van watertechnieken een bijkomende hulp zijn. Er zijn drie technieken die reeds toegepast worden:
- verneveling,
- soaking,
- het dak afkoelen.
Watertechnieken worden gezien als bijkomende technieken. Dit houdt in dat ze pas bij ergere hittestress, in de praktijk bij een staltemperatuur vanaf 25-26°C worden ingezet, naast de reeds aanwezige ventilatoren.
Broeiremmers gebruiken tijdens periodes van hittestress
Niet enkel de koe leidt onder de hitte, ook in het ruwvoer zet de hitte de kwaliteit onder druk. De hoge temperatuur leidt tot broei in de kuil of het voeder waardoor de kwaliteit van het voeder snel vermindert.
Broeiremmers kunnen hier een antwoord op bieden: het voeder blijft langer vers en smakelijk waardoor de opname door de koeien niet negatief beïnvloed wordt.
De kosten en opbrengsten van verschillende technieken in beeld
Deze voornoemde technieken brengen behalve een investeringskost ook een verbruikskost aan energie en/of water met zich mee.
In het EHBHKoe-project werden een aantal bedrijven die verschillende technieken toepassen opgevolgd om in beeld te brengen hoe de verminderde hittestress en het economisch voordeel dat daar uit volgt zich verhouden tot de extra kosten.
Het Demonstratieproject Eerste Hulp Bij Hittestress Koe werd uitgevoerd door onderstaande partners met steun van ELFPO (“Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland") www.vlaanderen.be/pdpo
