Hoeveel water drinken jouw koeien?
Wateropname van je melkkoeien bepaalt in grote mate hun melkproductie. Hoe weet je of je koeien voldoende drinken om hun maximale capaciteit te behalen? Hoe kan je de wateropname van je koeien verbeteren? Een aantal factoren bepalen mee wat de wateropname van je melkkoeien is en zetten we voor jou op een rijtje.
Wist je dat jouw melkkoeien voor de productie van één liter melk ongeveer 4 liter water nodig hebben?
An Cools
Inagro
Drinkwater
Afhankelijk van de productie hebben je lacterende koeien al snel 100 tot 150 liter water per dag nodig. Een deel daarvan halen ze uit hun rantsoen, maar opname van voldoende drinkwater is sterk bepalend voor hun productie. Hoeveel water er in het rantsoen zit weten we doorgaans relatief goed, maar weet je ook hoeveel water jouw koeien dagelijks drinken? Uit een bevraging die we in 2021 deden bij onze leden van Bedrijfsadvisering Melkvee blijkt dat slechts 12% van de bedrijven een waterteller heeft voor de melkstal en dus effectief weet hoeveel de melkkoeien gemiddeld per dag drinken. Nog eens 28% heeft een waterteller maar dan voor alle dieren samen, al dan niet in combinatie met het reinigingswaterverbruik. In totaal 60% van de deelnemende melkveebedrijven heeft geen waterteller voor het melkvee.
Investeren in een waterteller, wat levert dat op?
Opname van droge stof en water gaan hand in hand. Als de koeien minder drinken, zullen ze ook minder eten. Een daling in de gemiddelde wateropname van je melkkoeien is een eerste indicatie voor mogelijke problemen. Het dagelijks bekijken van de gemiddelde wateropname van je melkkoeien kan je dus heel wat leren. Als het verbruik plots daalt, stel je jezelf best de volgende vragen:
- Werken alle drinkbakken nog zoals het hoort?
- Is de kwaliteit van het water nog ok?
- Is er iets gewijzigd aan mijn rantsoen waardoor ze minder eten?
Een daling in het waterverbruik kan ook een eerste indicatie zijn dat er iets op til is op vlak van gezondheid. Extra waakzaamheid is dus zeker raadzaam!
Maar wat als het waterverbruik plots stijgt? Een warme zomerdag zal de wateropname zeker doen toenemen en is niet abnormaal. Ook een wijziging in je rantsoen kan een toename in waterverbruik verklaren. Maar als je niets veranderd hebt op je bedrijf en je ook geen reden hebt om een toename in waterverbruik te verwachten, kan dit betekenen dat je ergens met een lek zit. Een echte breuk van de waterleiding merk je meestal wel snel op, maar kleine pannes zijn soms moeilijker te detecteren. Een onverklaarbare stijging van waterverbruik kan wijzen op een lek, een vlotterbak of sneldrinker die blijft lopen of een ander verlies van kostbaar water. Hoe sneller je dit opmerkt, hoe minder kostbaar water je verliest!
Kortom met de installatie van een simpele waterteller op de drinkwaterleiding van je melkkoeien kan je heel wat bijleren en sommige problemen veel sneller detecteren.
Waterkwaliteit: hoe beter de kwaliteit, hoe meer je koeien drinken
Waterkwaliteit bepaalt in grote mate hoeveel water je koeien vrijwillig drinken. Als de kwaliteit afwijkt, zullen je koeien hun opname automatisch verminderen. Dit betekent dat je door een afwijkende waterkwaliteit niet de maximale wateropname van je melkvee bereikt en bijgevolg ook nooit de maximale melkproductie. Bovendien kan een afwijkende kwaliteit aanleiding geven tot gezondheidsproblemen bij je koeien. Het is dus aan te raden om de waterkwaliteit goed op te volgen en regelmatig (minimum één keer per jaar) een uitgebreide wateranalyse uit te voeren. Hierbij laat je best zowel de chemische als de microbiologische parameters van het water onderzoeken. Ideaal neem je een staal van de waterbron die je gebruikt voor een volledige wateranalyse en een tweede staal van het drinkwater ter hoogte van de koeien voor een microbiologische analyse. Door beide stalen met elkaar te vergelijken, kan je ook nakijken of je waterleidingen eventueel vervuild zijn.
Een jaarlijkse analyse van het water is zeker aan te raden, maar kijk ook regelmatig zelf eens. Vul een glas met het drinkwater van je koeien. Kijk en ruik eens aan het water, zou je het zelf opdrinken? Net als jij, ruiken ook je koeien aan het water. Een vreemde geur of vreemde kleur van het water kan wijzen op een probleem met de kwaliteit. Neem dan zeker een waterstaal ter controle en neem de gepaste maatregelen om het probleem van de afwijkende kwaliteit op te lossen.
Kwaliteit ok en toch te lage wateropname?
Naast de kwaliteit is het ook belangrijk dat je koeien makkelijk en ongestoord kunnen drinken. Hoe je het water aanbiedt, bepaalt mee hoeveel je koeien drinken. Kijk daarom zeker de volgende puntjes eens na in je stal:
- Voldoende drinkplaatsen:
- Reken voor een sneldrinker 10 koeien per sneldrinker.
- Reken voor een grote drinkbak zoals bijvoorbeeld een vlotterbak of een open drinkkuip in de weide 10 cm drinkplaats per koe.
Rekenvoorbeeldje: een groep van 60 koeien met twee sneldrinkers (goed voor 20 koeien) en nog twee vlotterbakken van elk 2 meter lengte (goed voor 2 keer 20 koeien).
- Voldoende water:
- Bij een sneldrinker is een debiet van 15 – 20 liter water per minuut noodzakelijk om je koeien voldoende te laten drinken.
- Bij een open drinkbak is de diepte van het water belangrijk, zorg voor minimum 20 cm water ten opzichte van de bodem. Je kan dus je volledige hand onder water steken als je de bodem van de bak raakt met je vingers.
- Hoogte van water:
- Van nature drinken koeien het liefst uit een open plas water op de grond. Natuurlijk is dit in een stal niet haalbaar, omdat het water dan heel snel zal vervuild worden door je koeien. Maar zorg dat de waterbakken zeker niet te hoog hangen! Ideaal is het waterniveau 50 tot 80 cm boven de grond. Hangt de waterbak te hoog dan zullen je koeien automatisch minder drinken.
- Proper water in propere drinkbakken:
- Controleer dagelijks of je waterbakken niet vervuild zijn met mest, ook in de weide!
- Maak grote bakken wekelijks schoon. Dit kan eenvoudig door de bak te laten leeglopen en eens goed uit te spuiten of even met een borstel te schrobben en uit te spoelen.
Meer info?
