Veld vol inzichten: studenten VIVES op bezoek bij Inagro
Op 28 april verwelkomden we 77 eerstejaarsstudenten Agro- en biotechnologie van VIVES hogeschool bij Inagro. De studenten, uit de afstudeerrichtingen agro-industrie, landbouw en landbouwmechanisatie, maakten kennis met veerkrachtige landbouw in al haar facetten. Samen met de onderzoekers van Inagro en de docenten van VIVES trokken ze het veld in voor drie thematische sessies: een profielput, agroforestry en agro-ecologie, en het demoperceel ‘Optifarm’. Zo brachten we de theorie tot leven.
De profielput: een blik onder het oppervlak
Onderzoeker Guillaume Provoost nam de studenten mee naar een perceel grasklaver, waar hij een profielput had gegraven. Zo’n verticale doorsnede van de bodem biedt inzichten die je aan de oppervlakte niet ziet. Samen onderzochten ze wat er zich onder hun voeten afspeelt: van bodemstructuur en -kleur tot wortelgroei en sporen van bodemleven.
-
Hoe beoordeelden de studenten de bodemstructuur?
De bodemstructuur vertelt veel over
- de lucht- en waterhuishouding,
- het poriënvolume en
- de mogelijkheid voor planten om te wortelen.
Om die structuur te beoordelen, maakten ze met een spade een kluit los uit de profielwand en lieten die enkele keren van een meter hoogte vallen. De manier waarop de kluit uit elkaar viel – met afgeronde of scherpe breukvlakken – gaf hen een goed beeld van de luchtigheid en samenhang van de bodem.
-
Hoe beoordeelden de studenten de beworteling en het bodemleven?
- Met een mesje maakten ze de bodem voorzichtig los om te zien waar de wortels diep en intensief groeiden, en waar die groei afnam of horizontaal verderging – vaak een teken van verdichte lagen.
- Ze ontdekten ook enkele wormengangen, een positief signaal van regenwormactiviteit. Regenwormen dragen bij aan een betere doorworteling en drainage, op voorwaarde dat ze voldoende organisch materiaal als voedsel vinden. Dit is één van de redenen waarom dit perceel sinds 2016 niet-kerend wordt bewerkt.
Hoewel er door de droogte geen regenwormen zichtbaar waren, en het lastig was om met een prikstok verdichting op te sporen, bood de profielput hierover voldoende informatie.
Guillaume en de studenten concludeerden dat dit perceel over het algemeen een goede structuur had. Ze leerden ook dat je zulke inzichten niet haalt uit een bouwvooranalyse alleen.
De combinatie van een profielput en een analyse geeft een veel vollediger beeld van de bodemtoestand. Want de spade – nog steeds het meest waardevolle werktuig op het landbouwbedrijf – kan verrassend veel vertellen.
Agroforestry en agro-ecologie: landbouw in balans met natuur en omgeving
Na een korte wandeling langs de biologische percelen trokken de studenten verder naar de demozones rond agroforestry en agro-ecologie, waar ze uitleg kregen van adviseur Agromilieu Ruben Mistiaen. Daar maakten ze kennis met landbouwsystemen die natuurlijke hulpbronnen slim benutten en tegelijk inspelen op de uitdagingen van vandaag.
Agro-ecologische landbouw
Agro-ecologische landbouw is een benadering die inzet op een optimaal gebruik van natuurlijke hulpbronnen en ecologische processen. Door externe inputs te beperken, de bodemgezondheid te verbeteren en biodiversiteit te stimuleren, ontstaat een landbouwsysteem dat niet alleen duurzaam is, maar ook economisch haalbaar blijft. Deze aanpak helpt landbouwers bovendien om te voldoen aan steeds strengere regelgeving rond gewasbescherming.
-
Enkele agro-ecologische elementen en hun voordelen
Tijdens de rondleiding ontdekten de studenten verschillende agro-ecologische elementen en hun voordelen:
- Gemengde hagen: Een mix van struiken en bomen die schuilplaatsen en voedsel bieden aan insecten, vogels en kleine zoogdieren. Ze verhogen de biodiversiteit en werken als natuurlijke windbrekers, wat erosie helpt voorkomen.
- Graskruidenstroken: Stroken met een mengsel van gras en kruiden die de bodemstructuur verbeteren, water beter vasthouden en een leefgebied vormen voor nuttige insecten. Ze dragen bij aan een weerbaar landbouwsysteem.
- Keverbanken: Verhoogde stroken grond die onderdak bieden aan kevers en andere nuttige insecten. Ook akkervogels maken er graag gebruik van. Op hellende percelen helpen ze bovendien om water vast te houden.
Agroforestry
Agroforestry – het integreren van bomen en struiken in landbouwsystemen – is een specifieke toepassing binnen de agro-ecologie. Bij veehouderij is het effect meteen duidelijk: bomen zorgen voor schaduw en beschutting, wat het dierenwelzijn ten goede komt. In akker- en groenteteelt vraagt agroforestry meer planning, maar ook daar biedt het voordelen zoals verbeterde bodemvruchtbaarheid, meer biodiversiteit en bescherming tegen wind. Door zorgvuldig te kiezen waar en welke bomen worden geplant, kan de concurrentie met gewassen om licht, water en voedingsstoffen beperkt blijven.
Innovatie in actie op het Optifarm-demoperceel
Tot slot bezochten de studenten het demoperceel ‘Optifarm’, waar Inagro sinds 2022 experimenteert met vernieuwende teelttechnieken en technologieën die inspelen op actuele uitdagingen in de landbouwsector. Tijdens het bezoek legden onderzoekers Tim De Cuypere en Jan Vanwijnsberghe de nadruk op het belang van een doordachte teeltrotatie en kregen de studenten praktische tips mee voor een efficiënte en toekomstgerichte aanpak van bodemzorg.
Een van de technieken die werd toegelicht, was de niet-kerende bodembewerking. Deze methode stimuleert het bodemleven en bevordert de opbouw van organische koolstof. Hoe dat in de praktijk werkt, werd geïllustreerd aan de hand van de erosieploeg.
Daarnaast ging er aandacht naar het verminderen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Inagro zet daarbij in op mechanische onkruidbestrijding en innovatieve technologieën. Een opvallend voorbeeld is de autonome wiedrobot ‘Maverick’ van de firma Odd.Bot. Deze robot zal vanaf dit seizoen op verschillende percelen worden ingezet voor het wieden in wortelen, uien en witloof, in het kader van het Interreg-project AgRoboConnect.
De studenten keerden huiswaarts met nieuwe inzichten, praktische tips en hopelijk ook een frisse kijk op duurzame landbouw. Wij kijken alvast uit naar hun bijdrage aan de landbouw van de toekomst.
Wens je meer info over deze thema's?
