Welke systemen bestaan er om de ammoniakemissie op mijn bedrijf te reduceren?
Ammoniak heeft een schadelijk effect op de lucht, de bodem en het water. De Vlaamse Overheid wil de hoeveelheid die vrijkomt in de lucht dan ook terugdringen. De bouw van emissiearme stallen is bijgevolg een belangrijke pijler van het Vlaams ammoniakreductiebeleid.
Ammoniak ontstaat wanneer ureum uit de urine in contact komt met het enzym urease uit de mest. Bij varkens en koeien komen mest en urine met mekaar in aanraking op de stalvloer en in de mestopslag.
Bij pluimvee is urinezuur het eindproduct van het eiwitmetabolisme en geen ureum zoals bij zoogdieren. Het urinezuur en de onverteerde eiwitten worden eerst afgebroken tot ureum vooraleer ammoniak wordt gevormd (met behulp van het enzym urease afkomstig van bacteriën uit de mest). Het proces van ammoniakvorming bij pluimvee verloopt dus trager. De afbraak van urinezuur wordt bevorderd door een hoog vochtgehalte in de mest.
De Vlaamse veehouderijsector beschikt over een reeks van ammoniakemissie reducerende maatregelen en techniek. Deze zijn terug te vinden in de lijst van ammoniakemissiearme stalsystemen (AEA-lijst) en de PAS-lijst. De AEA-lijst omvat een reeks emissiearme stalsystemen voor varkens en pluimvee. De PAS-lijst omvat stalsystemen, voeder – en managementmaatregelen voor runderen, varkens, pluimvee en geiten.
-
Wat zijn de reductiemogelijkheden en – principes?
Er bestaan verschillende manieren om de emissie van ammoniak bij varkens en rundvee te reduceren:
- Verminderen van de vorming van ammoniak door bijvoorbeeld het scheiden van mest en urine, aanzuren van mest…
- Verminderen van het emitterend oppervlak (beperking van het contactoppervlak tussen mest en lucht)
- De uitgaande stallucht zuiveren van ammoniak door toepassing van luchtwassers of biobedden
- Optimalisatie van de ventilatie zodat de luchtsnelheid over het mestoppervlak verminderd wordt
- Voedermaatregelen
Maatregelen om de ammoniakemissie bij pluimvee te reduceren zijn anders dan bij varkens en rundvee.
- De emissiearme systemen zijn vooral gebaseerd op het drogen of het droog houden van de strooisellaag:
- Verwarmen
- Beluchten
- Combinatie van verwarmen en beluchten
- Snel verwijderen van de mest uit de stal
- Optimale (lage) ventilatie
Sinds 2003 moeten nieuwe varkens – en pluimveestallen worden gebouwd volgens één van de erkende ammoniakemissiearme technieken die opgelijst worden op de AEA-lijst.
-
Waar kan je de verschillende erkende technieken van de AEA-lijst en de bijhorende reducties terugvinden?
Via deze link kan je het Ministerieel besluit van 19 maart 2004 rond de vaststelling van de lijst van ammoniakemissiearme stalsystemen terugvinden. In bijlage I wordt een oplijsting gemaakt van de erkende stalsystemen voor ammoniakemissiereductie. Deze lijst wordt onderverdeeld in 4 soorten lijsten:
- V-lijst van ammoniakemissiearme stalsystemen voor varkens (hoofdstuk 3)
- P-lijst van ammoniakemissiearme stalsystemen voor pluimvee (hoofdstuk 4)
- S-lijst van technieken die uitgaande stallucht zuiveren (hoofdstuk 5)
- O-lijst van diercategorieën en productiesystemen waarvoor geen ammoniakemissiearme stalsystemen moeten toegepast worden (hoofdstuk 6)
Een mooi overzicht van bovenstaande stalsystemen met de bijhorende reductie staat beschreven in het Richtlijnenboek landbouwdieren.
Naast deze erkende technieken op de AEA-lijst zijn ook maatregelen opgelijst op de PAS-lijst.
Zoals hierboven vermeld zijn momenteel enkel stalsystemen voor pluimvee en varkens opgenomen in de AEA-lijst. Verder in het artikel wordt verwezen naar mogelijkheden voor rundvee.
-
Welke mogelijkheden zijn er om bij rundvee en geiten ammoniak te reduceren?
Momenteel zijn er geen ammoniakemissie reducerende technieken opgenomen op de AEA-lijst. Toch bestaan er enkele mogelijkheden om de emissie van ammoniak te reduceren bij rundvee en geiten. Deze technieken kan je terugvinden op de PAS-lijst via deze link.
Meer weten?
