Weermodellen ondersteunen wijnbouwer in beslissingen omtrent uitvoeren spuitbehandelingen
Vorig seizoen werd een vergelijkende test opgezet tussen twee wijnbouw-weermodellen voor valse meeldauw. Het vochtige seizoen 2021 leidde ertoe dat er geen significante verschillen waargenomen konden worden tussen de uitgestuurde waarschuwingen met betrekking tot infectiedruk tussen beide modellen: de hoge ziektedruk noopte om heel regelmatig terug te komen met de spuitbehandelingen.
Proefopzet
Er werd een vergelijking gedaan tussen het Vitisafeplatform, vrij recent ontwikkeld door Laurian Parmentier, onderzoeker bij UGent en docent bij Syntra West en het Vitimeteoplatform van Zwitserse makelij, voor Vlaanderen in beheer bij PC Fruit (St.-Truiden). Beiden zijn gekoppeld aan hun eigen weerstation:
- het Vitisafemodel gebruikt de gelijknamige Vitisafeweerpaal,
- bij het Vitimeteoplatform zijn de data afkomstig van de Mety-weerpaal.
Voor de uitvoering van de vergelijkende test werden beide weerpalen neergezet in een wijngaard op de Rodeberg in Heuvelland alsook in de wijngaard van PC Fruit te Sint-Truiden. Daarnaast werden op drie locaties: Sint-Truiden, Westouter en Loker telkens proefplots en controleplots afgelijnd.
Beide weerstations meten met behulp van de nodige apparatuur en sensoren de variabelen neerslag, bladnat, temperatuur (natte en droge bol) en relatieve luchtvochtigheid dewelke als input gelden voor de modellen. Hiermee berekenen de algoritmen achter beide modellen continu de verwachte schimmeldruk voor valse meeldauw op basis van rijping van oösporen. Bij Vitimeteo worden eveneens de verwachte weersvoorspellingen meegenomen.
De primaire infectie vindt plaats wanneer de temperatuur voldoende hoog is opdat de overwinterde oösporen aanwezig op of in de grond kunnen kiemen. Zij geven aanleiding tot het vormen van een secundaire infectie waarbij de kiemsnelheid afhankelijk is van het bereiken van een aantal graaduren, ook wel temperatuursom genoemd.
Op basis van deze verwachtingen sturen de platformen waarschuwingen uit waarbij ze voorspellen wanneer infectie zal optreden.
- Het Vitimeteo-model geeft de kans op infecties weer in % voor de komende 5 dagen.
- Bij Vitisafe worden alarmeringen gegenereerd op 67% (als waarschuwing) en op 90% ziektedruk (als advies tot spuiten).
Tijdig uitsturen van waarschuwingen is noodzakelijk om eventuele behandelingen in de wijngaarden op tijd te kunnen inplannen.
Algemene bevindingen
Er werden geen significante verschillen waargenomen tussen de velden behandeld volgens het Vitisafemodel en het Vitimeteoplatform. Het wijnseizoen 2021 kende veel regendagen. Dit resulteerde in continu hoge druk in de wijngaarden waardoor regelmatig sproeien, ongeacht de waarschuwingen van de weermodellen, noodzakelijk was. De modellen gaven gedurende dit seizoen (continu) hoofdzakelijk dezelfde hoge ziektedruk weer. Daarnaast verschillen de modellen wel nog in enkele andere functionaliteiten zoals het al dan niet aanwezig zijn van een vorstmodel en een logboek.
Seizoen met hoge druk
Binnen een seizoen met hoge druk, is de keuze van sproeimiddelen en timing van applicatie ondergeschikt aan de spuittechniek. De vele regen heeft als gevolg dat bij een niet-optimale sproeitechniek de middelen niet altijd tot in de kern van de plant geraken en bovendien kunnen afspoelen bij hevige regenval. Van hieruit lijkt de infectie te starten en zich verder te verspreiden. Een goede sproeitechniek (bijvoorbeeld gebruik van een tunnelspuit) bewijst duidelijk zijn nut in een seizoen met een hoge ziektedruk.
Druivenvariëteit
Naast een vergelijking van deze twee wijnbouw-weermodellen werd eveneens nagegaan of er verschillen per druivenvariëteit zichtbaar waren. Dergelijk verschil was enkel significant in één van de drie wijngaarden waarbij er een grotere infectie was bij Pinot Noir in vergelijking met Auxerrois. Hieruit kan geconcludeerd worden dat Pinot Noir gevoeliger is voor valse meeldauw.
abonnement op een weermodel
De aanwezigheid van een weerstation met daaraan gekoppeld een abonnement op een weermodel zijn in de hedendaagse wijnbouw zeker hulpmiddelen om tot een duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te komen. Het zijn echter geen wondermiddelen, maar ze kunnen wel een goede indicatie geven om mee te helpen beslissen of je al dan niet spuit. En in een gemiddeld seizoen kan het ook helpen om het aantal uitgevoerde behandelingen te reduceren of een algemene behandeling van alle wijngaarden te herleiden tot enkel die wijngaard(en) waar de ziektedruk (alarmerend) hoog is.
Kennis van jouw wijndomein
Een goede kennis van jouw wijndomein en zijn eventuele verschillende wijngaarden blijft echter onontbeerlijk om tot een beredeneerd inzicht in de uit te voeren spuitbehandelingen te komen. Zo zijn de ligging, de oriëntatie en de hellingsgraad van jouw wijngaard belangrijke invloedsfactoren. Maar ook de overheersende windrichting, de dichtheid van het gewas, de rij-oriëntering, het moment en de graad van ontbladeren en dus de bereikbaarheid van de druiventrossen met de spuitvloeistof,… kunnen allemaal een invloed hebben waarom er meer of minder infectie is op bepaalde plaatsen. Ook de leeftijd en historiek van de wijngaard kan zeker een rol spelen: in een jonge wijngaard zitten er vaak nog geen sporen in de grond dewelke kunnen kiemen en aanleiding geven tot secundaire infectie.
Zijn er daarentegen al veel infecties geweest in de voorgaande jaren? Dan is de infectiedruk sowieso hoger in de jaren nadien, zeker in een jaar als 2021 dat heel gunstig was voor valse meeldauwaantasting. Zelfs met performante middelen als Moximate (die er dit jaar nog was) kom je er dan niet en is een doeltreffende behandelingstechniek toch ook wel belangrijk.
Vervolgdiscussie op 31 maart
Heel wat professionele wijnbouwers beschikken reeds over een weerpaal en -model en een moderne behandelingsspuit. Toch stellen ook zij zich de vraag of er een extra reductie in het aantal behandelingen te realiseren valt door het inzetten van meerdere weerstations in diverse wijngaarden. Deze boeiende discussie zal gevoerd worden tijdens een bijeenkomst van het lerend netwerk waartoe 9 Heuvellandse wijnbouwers zijn aangesloten. Daar zullen ook de resultaten van dit onderzoek nogmaals kort aan bod komen.
Wil je het lerend netwerkmoment bijwonen?
Deze activiteit kadert o.a. binnen het Leader Westhoekproject ‘Naar een duurzame wijnbouw in Heuvelland’.
