Waterkwaliteit fyto West-Vlaanderen: update september '23
We vinden vaak nog te veel actieve stoffen terug in het oppervlaktewater. Dit kan milieuproblemen veroorzaken, maar ook problemen met de de drinkwaterproductie. Om je een beter zicht te geven op die problematiek en waar de problemen zich meest voordoen, delen we de komende maanden de meetresultaten van de meetpunten van VMM en De Watergroep over West-Vlaanderen. In dit bericht lees je de meetresultaten van augustus.
Interactieve meetresultaten waterkwaliteit
In deze maandelijkse nieuwsbrief willen we de meetresultaten snel delen om beter inzicht te geven in de gevolgen van de acties op het terrein. Daarvoor werken we samen met De Watergroep en de VMM om de analyses van hun staalnames te delen. Het resultaat van deze metingen wordt weergegeven in een interactieve kaart.
Meer info over hoe je de kaart en de meetresultaten moet lezen vind je bij onderstaande extra toelichting.
Maandelijkse meting waterkwaliteit
opgevolgde actieve stoffen augustus 2023
Actieve stof | Handelsnamen |
---|---|
glyfosaat | Roundup, Glyfall, Glyfos, … |
dimethenamid | Frontier Elite, Arundo, Akris, Butisan gold |
prosulfocarb | Defi, Spow, … |
MCPA | U46M, Bofix, Cirran,… |
metaldehyde | Arionex, Limaslak Pro, Metarex inov,… |
flufenacet | Artist, Aspect T, Andes, Battle, Giddo, Glosset, Herold, Mailibu, Pontos, … |
diflufenican | Tavas, Juro, Othello, Atha-diflucan, Liberator, Tusk, Trinity, ... |
metazachloor | Butisan, Fuego, Metarock, Rapsan, ... |
Conclusies
In augustus zijn er acht stoffen gemeten met een overschrijding van de ecologische norm en/of de toetsingswaarde drinkwater. Voor chloorprofam werd de norm op 1 plaats met 1ng/l overschreden en werd daardoor niet opgenomen in het overzicht.
- Het is duidelijk dat er heel wat totale onkruidbestrijding met glyfosaat werd toegepast op graanpercelen (en andere percelen) want er is op alle meetlocaties een overschrijding van de toetsingswaarde drinkwater. Merk op dat nergens een ecologische norm werd overschreden want die normwaarde ligt relatief hoog. Glyfosaat vormt dus vooral voor drinkwaterproductie een probleem.
- Dimethenamid werd duidelijk ingezet op nieuw aangeplante/ingezaaide groentepercelen. We zien op bijna alle locaties verhoogde meetwaarden. De ecologische norm wordt opnieuw nergens overschreden maar op de klassieke locaties (Ijzer, Dikkebusvijver, Verdronken weide en Nevele) zijn overschrijdingen van de toetsingswaarde drinkwater gemeten. We meten dus duidelijk het effect van herbicidetoepassingen in groenten.
- Ondanks de beperkingen rond het gebruik van prosulfocarb zien we in augustus toch verhoogde waardes tov toetsingswaarde drinkwater. In augustus kan het middel weliswaar nog gebruikt worden maar wordt toch afgeraden owv drift- en residuproblematiek op kruiden, groenten en fruit. Het middel is noodzakelijk in het voorjaar in heel wat groenteteelten dus moet beperkt worden tot die gewassen in de maanden april-juni.
- MCPA wordt vooral in weides ingezet en we zien dus ook gebruik ervan terugkomen in augustus. Opnieuw enkel problemen voor drinkwaterproductie maar de overschrijdingen zijn 'beperkt' tot 2-3 keer de norm.
- Metaldehyde vormt al enkele jaren een groot probleem in het Ijzerbekken. Er is al heel veel gesensibiliseerd om het gebruik te beperken en de strooitoestellen correct af te stellen. Desondanks zien we in augustus al overschrijdingen van 3x de toetsingswaarde drinkwater. Bemerk dat metaldehyde een even groot probleem kan vormen als bentazon. Het middel is zeer moeilijk uit oppervlaktewater te verwijderen en kan dus de ruwwatervoorraad voor drinkwaterproductie sterk beïnvloeden! Elke korrel in de waterloop is er dus een teveel!
- Op de meetpunten aan Dikkebusvijver en Verdronken Weide zien we grote overschrijdingen van flufenacet. In deze periode verwachten we geen overschrijding meer van dit middel dus een waarde die 7 keer boven de norm ligt verrast sterk! Er komt ook een licht verhoogde waarde vanuit Frankrijk de Ijzer binnen.
- Bij diflufenican ligt de ecologische normwaarde lager dan de toetsingswaarde drinkwater. Dit betekent voor augustus dat er geen overschrijdingen van drinkwaternormen zijn maar wel 5 overschrijdingen van de ecologische norm. Die bevinden zich opnieuw in het Ijzerbekken.
- Ook bij metazachloor is het effect van aanplant/inzaai van groentegewassen zeer duidelijk. Er zijn enkele overschrijdingen van zowel drinkwater- als ecologische norm op te meten. De overschrijdingen zijn maximaal 7x de normwaarde en lijken dus niet zo hoog maar elke overschrijding is er een teveel.
Voor augustus zijn er toch voor heel wat actieve stoffen overschrijdingen op te meten. De intensiteit van de overschrijdingen zijn vaak niet zo hoog (max 7x norm) wat deels verklaard kan worden door het minder intensieve spuitseizoen. Maar, de overschrijdingen zijn er wel en hebben impact op ecologie en beschikbaarheid van ruw water voor drinkwaterproductie. Blijvende aandacht is dus noodzakelijk en er is geen enkel moment in het jaar waar verslapping van de aandacht getolereerd kan worden.
Aandacht voor metaldehyde
De spruitkoolteelt is in volle gewasgroei en door de vochtige omstandigheden worden nu al heel wat slakkenkorrels gestrooid om schade door slakken te vermijden. We willen nogmaals wijzen op extra aandacht bij het strooien van slakkenkorrels.
Vooral slakkenkorrels op basis van metaldehyde kunnen grote problemen in het oppervlaktewater veroorzaken. Net als bentazon is metaldehyde goed wateroplosbaar en ligt de ecologische normwaarde vrij hoog. Alleen is het zeer moeilijk uit oppervlaktewater te verwijderen waardoor de normwaarde drinkwater zeer laag ligt. De afgelopen jaren waren er dus regelmatig problemen met teveel metaldehyde in oppervlaktewater waardoor dat water niet in de spaarbekkens gepompt kon worden.
Daarom enkele aandachtspunten:
- Beperk het gebruik van metaldehyde zoveel mogelijk en gebruik alternatieven op basis van ijzerfosfaat.
- Pas je granulaatstrooier aan zodat er niet over de randen van de percelen gestrooid wordt.
- Strooi zeker de randen van je perceel zoveel mogelijk met ijzerfosfaat.
- Vermijd puntvervuilingen en ruim vermorsingen zo snel mogelijk op.
- Respecteer de (minimale) bufferzone langs de waterlopen.
Meer info?
