Waar liggen er kansen voor waterteelten?
Kunnen waterminnende gewassen bijdragen aan waterbuffering, biodiversiteit en waterzuivering, terwijl ze ook economische waarde genereren? Dat is wat we onderzoeken in het Water+Land+Schap-project 'Waterteelten'. Door oevers te verbreden en stuwen te plaatsen, wordt water in het landschap vertraagd, wat leidt tot verhoogde waterinfiltratie en buffering tijdens extreme neerslag.
Hoewel waterteelten voordelen hebben, blijkt uit het rapport dat het in de praktijk nog steeds uitdagend is, zowel op het vlak van het verkrijgen van inzichten bij onderzoekers als bij maatschappelijke voordelen en de implementatie in de landbouwsector.
Voedingsgewassen: het potentieel van watermunt en waterkers
In een huidig economisch klimaat tonen voedingsgewassen het meeste potentieel. Verse groenten en kruiden hebben een hoge afnameprijs en de kosten liggen doorgaans lager. Het concept moet echter nog op vele aspecten verder onderzocht worden, want verschillende vragen blijven voorlopig onbeantwoord.
- Kunnen we kosten besparen door te zaaien in plaats van te planten?
- Hoe de hoge arbeidskost bij aanleg reduceren door mechanisatie en automatisatie?
- Wat is de maximale watertafel?
De grootste barrière is echter de voedselveiligheid. Onderzoek is nodig om aan te tonen dat dit teeltsysteem voedselveilig kan worden uitgevoerd. De eerste resultaten lijken positief, maar de microbiële gehaltes van het beekwater waarmee de planten in contact komen, voldeden in de Kasteelbeek nooit aan de wettelijke limieten voor veilige voedselproductie.
Vezelgewassen: riet en lisdodde als robuuste oeverplanten
Op plaatsen waar de watertafel variabel is en hoger dan 5 cm, hebben robuustere oeverplanten perspectief, zoals riet en lisdodde. Deze variabele watertafel is een manier om meer water te bufferen bij hevige neerslag. Het lijkt erop dat deze twee gewassen de meeste potentie hebben wanneer ze geteeld worden op grotere arealen (meerdere hectares), omdat de afzetmarkt voldoende materiaal nodig heeft om een productielijn voor vezelplaten op te starten. Een waardevolle piste is wanneer dit gecombineerd wordt met carbon credits die kunnen worden uitgereikt wanneer veengronden vernat worden.
Verdiep jezelf!
Het project waterteelten werd gefinancierd via Water+Land+Schap 2.0, onderdeel van de Blue Deal van de Vlaamse overheid. Water+Land+Schap 2.0 pakt de wateroverlast en droogte aan in kader van Blue Deal. Een goed werkend watersysteem, een aantrekkelijk landschap en klimaatrobuuste landbouw zijn daar de bouwstenen van. Meer informatie op www.vlm.be