‘Water-teelten’ verbindt landbouw en waterbeheer voor een klimaatbestendige toekomst

“Om ons te wapenen tegen die natte en droge periodes, worden heel wat ingrepen gedaan om zowel de stedelijke als de landbouwgebieden klimaatbestendiger te maken. Er worden bufferbekkens aangelegd, ophoging van percelen tegengehouden, captatiepunten voor landbouwers aangelegd,… Helaas gaan deze ingrepen in het landschap vaak ten koste van landbouwgrond. Daarom onderzoeken we in het project 'Water-teelten' of er een innovatieve benadering mogelijk is waarbij waterbeheer en landbouw samengaan en elkaar versterken.”

Francis Debruyne, schepen voor Landbouw Stad Roeselare 

Zo wordt onderzocht hoe schaarse landbouwgrond een dubbele functie kan krijgen door waterbeheer en landbouw te combineren in plaats van de landbouwfunctie van het perceel volledig te vervangen door buffercapaciteit. Op die manier wordt wateropslag op een toekomstbestendige manier gecombineerd met aangepaste teelten.

Water bufferen in landbouwgebied is een mogelijke oplossing voor de problemen na intense zomeronweders of grote volumes winterneerslag. Bovendien wordt de waterafvoer vertraagd en de bodeminfiltratie verbeterd dankzij oeverwerking. Dit kan een positief effect hebben op het aanvullen van de grondwaterreserves, wat de lokale omgeving weerbaarder maakt tegen langdurige droogte.

Maar een nat perceel is niet altijd wenselijk voor gewasgroei en landbouwbewerking. Waterminnende gewassen kunnen een antwoord bieden om deze percelen toch uit te baten.

“Door in te zetten op teelten die zowel droge als natte periodes kunnen doorstaan, blijft het landbouwperceel benut tijdens droge periodes maar laat het ook toe om water op het perceel vast te houden en in de bodem te laten infiltreren tijdens natte periodes.”

Reindert Devlamynck, praktijkonderzoeker Inagro

Eind mei werd een proefveld aangelegd op een perceel van 500 m2 op de grens van Roeselare en Hooglede. Het perceel wordt aan drie zijden omringd door de Kasteelbeek die stroomafwaarts uitmondt in de Duivelsbeek en uiteindelijk via de Mandel in het Kanaal terechtkomt. Dankzij deze unieke ligging vormt het perceel een interessante bufferlocatie voor het Roeselaarse verstedelijkt gebied stroomafwaarts.

Op dit proefveld wordt de teelt van (nieuwe) waterminnende gewassen zoals watermunt, waterkers en het sierplantje moeras-vergeet-me-nietje verkend en geanalyseerd op hun potentiële waardeketens.

Er wordt ook bekeken of bepaalde teelten, zoals riet of lisdodde die gebruikt kunnen worden als bouw- of vezelmateriaal, een positief effect kunnen hebben op de waterkwaliteit. Omdat het drassige gebied niet geschikt is voor machinale bewerking, werden de planten manueel geplant en geoogst door de medewerkers van een sociale tewerkstellingsplek.

Het proefveld laat toe om kennis op te bouwen rond de inrichting van een perceel voor waterteelten en de teelttechnische aspecten van deze gewassen in beeld te brengen.
Op 30 augustus vond er om 14.30 uur een open-velddag plaats om dit teeltsysteem en de eerste ervaringen van dit leertraject met de landbouwsector te delen.

Het project waterteelten werd gefinancierd via Water+Land+Schap 2.0, onderdeel van de Blue Deal van de Vlaamse overheid. Water+Land+Schap 2.0 pakt de wateroverlast en droogte aan in kader van Blue Deal. Een goed werkend watersysteem, een aantrekkelijk landschap en klimaatrobuuste landbouw zijn daar de bouwstenen van. Meer informatie op www.vlm.be