Eerste hulp bij ongevallen met gevaarlijke producten
Op een landbouwbedrijf zijn vaak heel wat chemische producten aanwezig. Niet enkel gewasbeschermingsmiddelen moeten correct gehanteerd worden, maar ook het gebruik van producten zoals ontsmettingsmiddelen, producten voor drinkwaterbehandeling of zuren voor de luchtwasser houden de nodige gevaren in. Zelfs als je de nodige voorzorgen neemt en voorzichtig met deze producten omgaat, kan het soms toch nog mislopen. Wat doe je best als je product morst op je handen of spatten in je gezicht krijgt? Hoe reageer je in geval van vergiftiging of als er iemand giftige dampen heeft ingeademd?
Denk in eerste instantie altijd aan je eigen veiligheid. Heel wat slachtoffers vallen als ze iemand anders proberen helpen! Dit is zo voor bedwelming door bijvoorbeeld mest- of silogassen, maar komt ook vaak voor als je iemand met chemische brandwonden probeert te helpen.
Wat als het toch mis gaat?
Een ongeval is snel gebeurd en als je twijfelt aan de ernst is het altijd raadzaam om toch de hulpdiensten te verwittigen. Als het gaat over een ongeval met gevaarlijke stoffen geef je best onmiddellijk de juiste informatie door bij de oproep. Zo kan de hulpdienst direct de meest competente en gespecialiseerde hulpverleners sturen met het juiste materiaal.
Geef deze informatie onmiddellijk telefonisch door:
- Geef duidelijk aan dat het gaat over een ongeval met chemische producten.
- Vermeld om welk product het gaat.
- Beschrijf nauwkeurig de locatie waar het slachtoffer zich bevindt.
- Zet iemand op de uitkijk die de hulpdiensten kan opvangen.
Ga je zelf naar de huisartsenwachtpost of de spoedafdeling, neem dan de verpakking van het product mee. Is dat niet mogelijk, zorg dan voor het etiket, het veiligheidsinformatieblad of een duidelijk leesbare foto van het etiket van het betreffende product.
De hulpdiensten nodig? Maak bij voorkeur gebruik van de app 112 BE. Deze app kan tot op 5 meter nauwkeurig je locatie traceren na activatie. Zeker bij een ongeval op een landbouwbedrijf of ergens te velde winnen de hulpverleners op die manier kostbare tijd. Je kan in deze app ook bepaalde relevante medische informatie over jezelf ingeven die de hulpverleners bij een noodoproep ook onmiddellijk meekrijgen.
Een chemische brandwonde, wat nu?
Heel wat chemische producten zijn corrosief en veroorzaken bij contact met de huid ernstige brandwonden. Bij enkele spatten op je handen merk je witte vlekken, dit zijn derdegraads brandwonden die vaak niet pijnlijk zijn omdat ook de zenuwuiteinden verbrand zijn. Net als bij brandwonden veroorzaakt door warmte is het bij chemische brandwonden, ongeacht de grootte van de brandwonde, belangrijk om zo snel mogelijk te handelen:
- Spoel langdurig met lauw water: doe dit 30 tot 60 minuten. Zo verdun je in eerste instantie het chemisch product en spoel je het zoveel mogelijk af.
- Vermijd contact tussen het spoelwater en de gezonde huid, zodat je de brandwonde niet groter maakt. Let ook op als je iemand anders helpt zodat je zelf niet in contact komt met het spoelwater.
- Verwijder besmeurde kledij maar wees ook hier alert en draag altijd handschoenen. Doe de verontreinigde kledij in een dubbele plastiek zak om te voorkomen dat iemand zich er kan aan verbranden.
- Neem contact op met het antigifcentrum voor meer informatie over wat te doen bij brandwonde met specifiek chemisch product.
- Is de brandwonde groter dan een muntstuk van 2 euro, is het gezicht verbrand of ontstaan er blaren, neem dan contact op met een arts.
- Is de brandwonde groter dan een hand of gaat het om een circulaire wonde (volledig rond je arm of been), ga dan naar de spoeddienst.
- Dek de brandwonde na spoelen af met huishoudfolie alvorens naar de arts of spoeddienst te gaan. Zo voorkom je infecties. Gaat het om verbrande vingers, zorg dan dat er een vochtig doek tussen de vingers zit, zodat de vingers niet aan elkaar plakken.
- Krijg je een chemisch product in je ogen, spoel dan met water en verwijder eventueel contactlenzen. Neem altijd contact op met een oogarts!
Wat bij vergiftiging?
Probeer in eerste instantie ongevallen zoveel mogelijk te vermijden. Bewaar gevaarlijke producten altijd in de originele verpakking en zeker nooit in een lege limonadefles! Weet dat symptomen van vergiftiging ook niet altijd onmiddellijk zichtbaar zijn maar soms pas uren of dagen later optreden. In geval van producten voor knaagdierenbestrijding kan vergiftiging ook optreden na contact via de huid, dus niet enkel via opname via de mond. Wees dus steeds alert voor mogelijk symptomen.
- Laat nooit iemand braken, maar wel de mond spoelen zonder het water door te slikken.
- Contacteer bij vermoeden van vergiftiging of twijfel het antigifcentrum. Bij dringende gevallen contacteer je best onmiddellijk de hulpdiensten.
- Zorg dat je het etiket of de originele verpakking van het product bij je hebt zodat het duidelijk is over welk product het gaat. Zo winnen behandelende artsen kostbare tijd.
- Vergiftiging met corrosieve producten zoals zuren en desinfectiemiddelen geven bij opname irritatie van mond en slokdarm.
- Producten ter bestrijding van knaagdieren, ook wel beter gekend als rattenvergif bestaan in twee soorten. De ene soort werkt als bloedverdunner en hiervan treden de symptomen vaak pas op na enkele dagen (blauwe plekken, bloedingen, ...). De andere soort werkt als slaapmiddel en hiervan zie je de symptomen pas na enkele uren (suf, slaperig, soms agressief gedrag).
- Is iemand bedwelmd door giftige dampen, breng de persoon dan naar buiten in de frisse lucht als dat kan op een veilige manier zonder jezelf in gevaar te brengen.
Meer informatie over veiligheid op je landbouwbedrijf ?
Deze communicatie kadert binnen het LEADER-project Westhoek Biofilm: Gevaarlijk onzichtbaar. Voor meer informatie, neem zeker ook een kijkje op de projectwebsite.
