Aandachtspunten bij onkruidbestrijding in aardappelen
Een geslaagde onkruidbestrijding in aardappelen
Onkruiden aanpakken in aardappelen doen we best in vooropkomst bij goede weersomstandigheden, op bezakte ruggen en een middelenkeuze afgestemd op de onkruiden die voorkomen op het perceel.
Toepassingen in na-opkomst bieden enkel wat correctiemogelijkheden, want er zijn maar enkele middelen erkend hiervoor, die bovendien maar een deel van de onkruiden aanpakken.
Probleemonkruiden
Melganzenvoet en doornappel vormen in sommige jaren echte probleemonkruiden in aardappelen. Maar ook zwarte nachtschade, varkensgras, perzikkruid, zwaluwtong, kleefkruid, bingelkruid en sporadisch duivenkervel zijn niet zo gemakkelijk de bestrijden.
- Bij aanwezigheid van melganzenvoet zijn de actieve stof aclonifen (Challenge, Novitron DAMtec, Gofor) of pendimethalin (Stomp Aqua, Stallion) aangewezen.
- Bij perzikkruid hebben Gofor, Stallion en Stomp Aqua een goede werking, maar ook Amazone, Artist, Centium, Challenge, Metric en Novitron DAMtec scoren vrij goed op dit onkruid. In na-opkomst en op jong perzikkruid scoort ook Sencor goed.
- Voor zwarte nachtschade zijn we vooral aangewezen op Amazone, Centium, Novitron of Stomp Aqua. In na-opkomst valt dit onkruid niet meer te bestrijden.
- Voor zwaluwtong is vooral Amazone en Novitron DAMtec aangewezen of combinaties met Proman of Challenge.
- Varkensgras wordt best bestreden met de actieve stof clomazone (Centium, Amazone, Metric, Novitorn DAMtec en Stallion) ofwel met Proman of Stomp Aqua.
- Voor hanenpoot zijn vooral Amazone, Gofor, Proman, Artist en Tavas op hun plaats, of Titus in na-opkomst.
Doornappel
Tegen doornappel blijken Artist en Sencor een behoorlijke werking te hebben, maar ook Centium, Gofor, Proman, Novitron DAMtec en Stomp Aqua bieden mogelijkheden. Doornappel is een probleemonkruid dat in snel tempo aan terrein wint, met alle gevolgen van dien. Deze giftige plant moet altijd bestreden te worden om verdere problemen te voorkomen. Sommige teelten kunnen zelfs niet geoogst worden bij een aanwezigheid van dit onkruid. Vandaar wordt de verplichte bestrijding van dit onkruid vanaf 2022 opgenomen in de IPM-checklist. Er moet ook steeds vermeden te worden dat dit onkruid in zaadproductie komt om verspreiding van dit onkruid te vermijden. Vanaf 2022 is dit een minor in de IPM-checklist, om tegen 2026 naar een major (verplichting) over te gaan.
Tijdstip van behandelen
Idealiter gaan we kort vóór de opkomst op goed bezakte ruggen behandelen. In de praktijk zal echter een compromis gezocht moeten zoeken tussen voldoende bezakte ruggen enerzijds en gunstige weersomstandigheden (windstil weer, neerslag na de toepassing) anderzijds. Uit ervaring blijkt immers dat de ideale momenten vaak schaars zijn.
Bijna alle middelen hebben een voldoende lange nawerking en meestal zien we na een regenbui de onkruiden opnieuw verdwijnen, zeker na gebruik van Centium of Challenge. Houdt er rekening mee dat sommige producten remming of verkleuring kunnen geven als ze te kort voor opkomst toegepast worden. Enkel Artist, Proman en Sencor kunnen veilig tot bij opkomst ingezet worden. Middelen als Centium, Challenge, Gofor, Novitron DAMtec, Stomp Aqua en in het bijzonder Tavas dienen minimaal vijf dagen voor opkomst toegepast te worden om remming en/of verkleuring te vermijden. Respecteer zeker deze termijn als je meerdere middelen combineert, zo niet kan de gewasremming vrij uitgesproken zijn.
Bovenstaande onkruiden
Indien bij de toepassing voor opkomst al kleine onkruiden boven staan, kunnen deze afgebrand worden door het toevoegen van een contactmiddel. Hiervoor beschikken we enkel nog over producten op basis van pyraflufen-ethyl (Gozai, Kabuki, Ramox), die we ook kennen van de loofdoding. Let wel, ook de bovenstaande aardappelen worden bij deze toepassing ook afgebrand, maar komen nadien wel terug boven.
Er geldt tevens een beperking op de totale dosis per seizoen (= som van onkruidbestrijding én loofdoding): voor producten op basis van pyraflufen-ethyl geldt dat maximaal 1,6 l handelsproduct per teelt mag gebruikt worden.
Rasgevoeligheid metribuzin
Let bij het gebruik van de actieve stof metribuzin ook op de rasgevoeligheid: naast Sencor, betreft dit ook de middelen Artist, Metric en Tavas! Van de rassen Frieslander, Innovator en VR808 is bekend dat ze zéér gevoelig zijn. Ook enkele meer recente rassen zoals Alanis, Armedi, Artemis, Babylon, Bricata, Excellency, Ivory Russet, Levinata en Norman zijn gevoelig bij toepassing in vooropkomst. Bij frequent geteelde rassen zoals Bintje, Challenger, Fontane, Lady Anna, Lady Claire en Markies kan metribuzin zonder problemen.
Bij een aantal rassen kan Sencor in vooropkomst zonder problemen gebruikt worden, maar kan er soms in na-opkomst remming gezien worden (bij ongunstige omstandigheden). Voorbeelden hiervan zijn Agria, Alverstone Russet, Avalanche, Cardyma, Etana, Jelly, Nicola, Lady Rosetta, SH C 909 en Virginia. Informeer bij nieuwe rassen of het ras al dan niet gevoelig is.
Grassen
Grassen kunnen in aardappelen na-opkomst bestreden worden in het 3-6 bladstadium met specifieke graminiciden als onder andere Agil, Centurion, Focus Plus, Pantera, Select Prim en Targa Prestige. Houd hierbij rekening met de wachttijd van deze grassenmiddelen die naargelang het product varieert van 30 tot 60 dagen.
Middelenkeuze
Bij het samenstellen van het schema dienen de middelen gekozen te worden in functie van de te verwachten onkruiden (zie gevoeligheidstabel). Daarnaast speelt in de praktijk ook vaak de afweging om al of niet aclonifen in te zetten (risico op indirecte driftschade) en ook of het ras al of niet gevoelig is voor metribuzin. Hieronder enkele mogelijke schema’s.
| met metribuzin | zonder metribuzin | |
|---|---|---|
| met Challenge (aclonifen) | Challenge 1,5 - 2 + Proman 2 + Artist 2 |
Proman 2,4 + Novitron 2,4 |
| zonder Challenge (aclonifen) | Metric 1,2 + Proman 2,5 | Stomp Aqua 2,5 + Centium 0,25 + Proman 3 |
Een overzicht van de toegelaten herbiciden in aardappelen vind je op de gewasbeschermingsapp van Inagro.
Mogelijkheden in na-opkomst
In België zijn drie actieve stoffen erkend in na-opkomst:
- rimsulfuron (Titus),
- metribuzin (o.a. Sencor) en
- clomazon (o.a. Centium).
Voor Centium betreft het een uitbreiding van de vooropkomst-erkenning: toepassing mag tot de aardappelen 10 cm hoog zijn. In de praktijk echter resulteert Centium echter bij te late vooropkomst toepassing en in na-opkomst in verkleuring van het aardappelgewas. Titus en Sencor blijven dan ook de enige middelen die probleemloos kunnen ingezet worden eenmaal de aardappelen boven staan. Om voldoende resultaat te boeken, moeten ze zo vroeg mogelijk gespoten worden op kleine onkruiden.
Titus in na-opkomst heeft een eerder beperkt spectrum: het werkt niet op zwarte nachtschade of varkensgras en heel matig op bingelkruid en melganzenvoet. Er is wel een goede werking op muur, koolzaad, kamille en herderstasje.
Een mengeling van Sencor + Titus en uitvloeier zal matig reageren op bingelkruid, melganzenvoet en hondspeterselie en werkt niet op zwarte nachtschade. Zeker voor Sencor is het belangrijk om op jonge onkruiden te spuiten.
Meer info
