Optimaal inzetten op compost voor een vruchtbare en weerbare bodem
Hoe kan compost helpen om de bodemkwaliteit te verbeteren en koolstof vast te leggen? Tijdens een boeiende inspiratienamiddag op 26 februari kregen 32 deelnemers inzicht in carbon farming, praktische toepassingen van compost en financiële ondersteuningsmogelijkheden.
Compost bijzonder effectief in koolstofopbouw
Een gezonde bodem is de basis voor een duurzame en productieve landbouw en het opbouwen van het organisch koolstofgehalte is hierin essentieel. Verschillende technieken dragen hieraan bij, maar compost is bijzonder effectief omdat de organische stofaanvoer veel hoger is dan bij stalmest of drijfmest.
Impact compost op de bodemvruchtbaarheid
Organische stof in de bodem heeft een directe impact op verschillende aspecten van bodemvruchtbaarheid:
- Bodemstructuur verbeteren – Compost helpt bij de vorming van stabiele bodemaggregaten, waardoor de bodem minder verdicht en beter doorwortelbaar wordt.
- Waterhuishouding optimaliseren – Een bodem met voldoende organische stof kan meer water vasthouden en beter omgaan met droogteperiodes wat steeds belangrijker wordt met de verandering van het klimaat.
- Erosie tegengaan – Compost verhoogt de stabiliteit van de bodem, waardoor afspoeling en verlies van waardevolle nutriënten worden verminderd.
- Wortelgroei en bodemleven stimuleren – Micro-organismen en bodemfauna profiteren van de extra organische stof, wat bijdraagt aan een gezond bodemecosysteem.
- Opname van voedingsstoffen bevorderen – Compost verbetert de nutriëntenbeschikbaarheid door mineralen langzaam vrij te geven en het bufferend vermogen van de bodem te verhogen.
Voordelen in mestbalans
Daarnaast biedt compost ook voordelen in de mestbalans: slechts de helft van de fosfor (P₂O₅) wordt meegerekend en slechts 15% van de stikstof (N) wordt als werkzame fractie beschouwd. Dit maakt compost een interessante optie voor landbouwers die hun bodem willen verbeteren zonder hun mestbalans te overschrijden.
Hoeveel compost moet je toedienen?
- Onderhoudsdosis: 20 ton/ha om de twee jaar
- Correctie bij lage C%: eenmalig tot 45 ton/ha
C-scan: inzicht in jouw bodem
Tijdens de inspiratienamiddag kwam ook de bodemkoolstofscan, de C-Scan, aan bod. Aan de hand van deze scan krijg je inzicht in de huidige staat van jouw bodem en ontdek je mogelijkheden om de koolstofopslag te verhogen. De scan analyseert bemesting, teeltrotatie en het koolstofpercentage van jouw bodem om gerichte adviezen te geven.
Interesse om een scan te laten uitvoeren? Vraag dan een gratis bodemkoolstofscan aan.
Ervaringen uit de praktijk
Twee landbouwers deelden hun praktijkervaringen met compostgebruik:
David Lannoo experimenteerde met bodemscans en drone- en satellietbeelden om variaties in zijn percelen te analyseren. Op basis daarvan stelde hij taakkaarten op en past zo variabele compost uitstrooiing en variabele bekalking toe.
Johan Lavens, een varkenshouder uit Westrozebeke, liet ook zijn volledige bedrijf scannen nadat hij werd wakker geschud door de jaar na jaar dalende C-gehaltes in zijn bodem. Hier kwam ook een variatie in pH uit tussen 3.1 en 7.1 op een gescand perceel. Ondertussen past hij 6 jaar het gebruik van compost toe, en ziet duidelijke verbeteringen in pH en bodemkwaliteit. Johan kocht een compoststrooier die plaatsspecifiek kan doseren m.b.v. taakkaarten. Hiermee wordt het mogelijk om de variabiliteit in zijn percelen te verkleinen en op termijn weg te werken.
Innovatieve technologie en financiële ondersteuning
Tijdens de inspiratienamiddag werd ook ingezoomd op WatchITgrow, een gratis online platform dat landbouwers helpt bij het opvolgen van hun percelen. WatchITgrow toont aan hoe satellietbeelden en sensoren helpen bij het monitoren van bodemparameters, zoals pH, en het bepalen van nauwkeurige opbrengstbepalingen. Door deze opbrengstpotentieelkaarten van verschillende jaren te vergelijken, krijg je als teler extra inzicht over waar de goede en minder goede zones zich in het perceel bevinden om hier vervolgens verder mee aan de slag te gaan.
Uit een praktijktest bleek bovendien dat dergelijke opbrengstpotentieelkaart van een specifiek perceel wintergerst zeer goed overeenstemde met de effectieve opbrengstkaart van de dorser.
Voor 90% van de landbouwers kan WatchITgrow een zeer grote meerwaarde betekenen.
- Johan Lavens -
Daarnaast werden financiële ondersteuningsmogelijkheden besproken, waaronder ecoregelingen en private initiatieven zoals Claire, Soil Capital en Farming for Climate.
Demo compoststrooier en bezoek composteerinstallatie
Tijdens een demonstratiemoment werd Johan Lavens' compoststrooier met horizontale molens getoond, die zorgt voor een gelijkmatige verdeling. Vervolgens kregen deelnemers een kijkje achter de schermen bij de composteerinstallatie van David Lannoo, waar groenafval wordt omgezet in waardevolle compost.
Compost integreren op jouw bedrijf?
