Investeren in bodemkoolstof – Deel 2: De C-scan toegepast op een melkveebedrijf
De huidige klimaatveranderingen maken investeren in bodemorganische koolstof een interessante strategie om je bedrijf toekomstbestendig te maken. Dit is een investering op lange termijn! Maar welke technieken passen nu het best binnen je bedrijf? Via de gratis bodemkoolstofscan (C-Scan) biedt Inagro je inzichten naar de toekomst toe.
In een vorig nieuwsbericht kon je lezen dat bodemorganische koolstof een investering in de vruchtbaarheid van je percelen is, welke technieken je hiervoor kan inzetten en hoe de gratis C-scan je hier een beter inzicht op geeft door het effect van bodemkoolstofopbouwende technieken door de jaren heen te geven. Deze week voeren we de C-scan uit op de percelen van een melkveebedrijf.
Om de werking van de C-scan duidelijker te maken, laten we de komende vier weken de C-scan los op vier types bedrijven:
- Melkveebedrijf
- Intensieve groententeelt
- Varkensbedrijf
- Akkerbouwmatig bedrijf
Deze voorbeelden zijn bedoeld om de werking van de C-scan te verduidelijken. De gegevens die werden gebruikt zijn niet gelinkt aan een bestaand bedrijf maar dienen uitsluitend om de werking van de C-scan te illustreren.
Op naar ons uitgewerkt praktijkvoorbeeld van een melkveebedrijf!
C-Scan in de praktijk: het melkveebedrijf
Om een C-scan te kunnen uitvoeren, moeten een aantal basisgegevens kenbaar zijn. Deze zijn cruciaal om de adviseur een goed beeld te geven van de huidige situatie en de mogelijkheden voor verbetering. Hieronder een overzicht van de benodigde gegevens en de basisgegevens van ons voorbeeldbedrijf.
Nodige Basisgegevens voor de C-scan
- Teeltrotatie: Inzicht in de courante teeltrotatie om te begrijpen welke gewassen worden verbouwd en hoe vaak.
- Bemesting: Details over de bemesting van verschillende gewassen.
- Bodemparameters:
- %C (percentage koolstof): Belangrijk voor het bepalen van de organische stof in de bodem.
- pH: Bepaalt de zuurtegraad van de bodem, wat van invloed is op de opname van voedingsstoffen.
- Bodemtype: Identificeert de textuur en samenstelling van de bodem.
- Andere Parameters:
- Gebiedstype: Bepaalt welke agrarische methoden geschikt zijn.
- Fosforklasse: Helpt bij het bepalen van de bemestingsmogelijkheden.
Basisgegevens voorbeeldbedrijf melkvee
Teeltrotatie en bemesting
- Voederbieten: Bemesting: 35 ton/ha runderdrijfmest / Groenbedekker: Italiaans raaigras, snede afgevoerd in het voorjaar
- Snijmaïs: Bemesting: 35 ton/ha runderdrijfmest / Groenbedekker: Italiaans raaigras, snede afgevoerd in het voorjaar
- Wintertarwe: Bemesting: 20 ton/ha runderstalmest na de teelt / Stro afgevoerd / Groenbedekker: Japanse haver, gezaaid half september
Bodemparameters:
- %C: 1,18% (Streefzone voor zandleembodems ligt tussen 1-1,5%)
- Fosfor: 26 (Klasse III)
- Bodemtype: Zandleem
C-Scan in actie
C-Scan toegepast op huidige manier van werken
De C-scan heeft als hoofddoel inzicht te krijgen op het effect van een enkelvoudige of combinatie van koolstofopbouwende technieken ten opzichte van de huidige manier van werken op het landbouwbedrijf. De eerste stap in het proces is dus zicht krijgen op wat er op de dag van vandaag gebeurt op het bedrijf en hoe dit zich vertaalt naar de toekomst toe.
Bij het ingeven van de basisgegevens in de C-scan bekomen we onderstaand beeld van toekomstige verwachtingen.
Uit deze grafiek zijn een aantal zaken af te leiden. Als eerste zorgt de huidige manier van werken voor een lichte stijging/stabiel blijven van het koolstofgehalte over een periode van 30 jaar heen. In dit voorbeeld spreken we over een stijging van 0,16% over 30 jaar.
Daarnaast kunnen we ook zien dat bepaalde jaren meer koolstof aanbrengen dan andere. In sommige jaren is de aanvoer van koolstof zelfs niet voldoende om de natuurlijke afbraak te compenseren en zorgt deze voor een terugval van de al opgebouwde koolstof:
- zo zien we dat voederbieten zorgen dat de koolstofopbouw wordt geremd,
- terwijl de teelt van wintertarwe (WT) juist een boost geeft aan de bodemorganische koolstof.
Mogelijkheden voor een grotere bodemkoolstofopslag
Een zicht krijgen op de impact van de huidige manier van werken op de bodemorganische koolstof is interessant, maar zicht krijgen op wat aanpassingen in deze bedrijfsvoering kunnen teweegbrengen helpt om doordachte beslissingen te kunnen nemen!
In dit voorbeeldmelkbedrijf kunnen een aantal zaken aangepast worden om sneller koolstof in de bodem op te slaan:
-
1. Groenbedekker Japanse haver vroeger inzaaien
Namelijk in augustus in plaats van in september. Door de groenbedekker na wintertarwe vroeger in te zaaien kunnen we de koolstofbouw versnellen en behalen we ongeveer hetzelfde niveau van %C na 25 jaar ipv 30 jaar dan met de huidige manier van werken. Dit zonder een grote aanpassing te doen in de huidige bedrijfsvoering.
Figuur 1:
- Blauw is de huidige manier van werken.
- Oranje is het vervroegd inzaaien van de Japanse haver na de teelt van wintertarwe.
-
2. Inwerken van stro
Door het inwerken van stro behalen we gelijkaardige resultaten als met het vervroegd inzaaien van de groenbedekker na wintertarwe, maar dit is vaak een ingrijperende actie. In de meeste gevallen zal het stro worden vermarkt of gebruikt in de stallen. Deze techniek wordt dan ook minder gebruikt door landbouwers gezien het een impact heeft op de inkomststromen van het bedrijf.
Figuur 2:
- Blauw is de huidige manier van werken.
- Oranje is het vervroegd inzaaien van de Japanse haver na de teelt van wintertarwe.
- Grijs is het effect wanneer het tarwestro wordt ingewerkt.
-
3. Een méteilteelt toepassen na de voederbieten
Wanneer we de groenbedekker ‘gras’ na de voederbieten vervangen door een méteil-teelt kunnen we ook winst boeken naar koolstofopbouw in de bodem toe maar niet zo veel als met het vervroegd inzaaien van de groenbedekker of het inwerken van stro. Een voordeel van de méteilteelt is dat het een betere grond nalaat dan gras voor de volgteelt van snijmaïs.
Figuur 3:
- Blauw is de huidige manier van werken.
- Oranje is het vervroegd inzaaien van de Japanse haver na de teelt van wintertarwe.
- Grijs is het effect wanneer het tarwestro wordt ingewerkt.
- Geel is het effect van een méteilteelt toe te passen na de voederbieten in plaats van gras.
-
4. Groencompost ipv stalmest na de teelt van wintertarwe
De grootste winst valt te boeken met het gebruik van 20 ton/ha groencompost na de teelt van wintertarwe. Door deze techniek op te nemen in de bedrijfsvoering kunnen we hetzelfde koolstofgetal behalen na een periode van ongeveer 15 jaar ipv 30 jaar met de huidige manier van werken. Deze ingreep vraagt echter de meeste aanpassing binnen de bedrijfsvoering. Zeker wanneer er stalmest op het bedrijf aanwezig is.
Figuur 4:
- Blauw is de huidige manier van werken.
- Oranje is het vervroegd inzaaien van de Japanse haver na de teelt van wintertarwe.
- Grijs is het effect wanneer het tarwestro wordt ingewerkt.
- Geel is het effect van een méteilteelt toe te passen na de voederbieten in plaats van gras.
- Lichtblauw: het gebruik van 20 ton/ha groencompost ipv stalmest na de teelt van wintertarwe.
-
5. Combinatie van bovenstaande technieken
Een combinatie van technieken is natuurlijk ook mogelijk. Wanneer we technieken gaan combineren zijn de verwachtingen ook dat de koolstofopbouw in de bodem sneller zal verlopen. In figuur 5 combineren we het vroeger inzaaien van de Japanse haver met 20 ton/ ha groencompost bij de wintertarwe. Als gevolg zien we dat we al na 12 jaar een koolstofgehalte (1,37 %C) behalen dat gelijkaardig met het koolstofgetal (1,34 %C) dat we pas na 30 jaar zouden behalen met de huidige bedrijfsvoering.
Figuur 5:
- Blauw is de huidige manier van werken
- Oranje het combineren van technieken. Wij hebben hier het gebruik van 20 ton /ha groencompost in plaats van stalmest bij de teelt van wintertarwe gecombineerd met het vervroegd inzaai van de Japanse haver na wintertarwe.
Gratis C-Scan op maat van jouw bedrijf?
Werken aan je bodemorganische koolstof is een werk van lange adem. Maar ieder bedrijf is anders en heeft zijn eigen unieke manier van werken. Met de gratis C-scan wil Inagro je helpen om doordachte keuzes te maken voor de toekomst. Interesse in een duidelijker beeld en technieken die bij jouw een verandering teweeg kunnen brengen?
Vraag je gratis bodemkoolstofscan aan! Met enkele gegevens van jouw bedrijf, kan je gratis een bodemkoolstofscan laten uitvoeren.
Meer info?
