Bodem als tweede thema in podcast Radio Inagro: “De eerste stap naar een betere bodem? Durf te experimenteren!” – aflevering 2
In de nieuwste aflevering van de Radio Inagro neemt landbouwer Karel Dewaele ons mee naar zijn bedrijf, waar hij samen met expert Lieven Delanote dieper ingaat op de principes van regeneratieve landbouw. Karel vertelt hoe hij in 2019 de boerderij van zijn ouders overnam en langzaam begon met de omschakeling naar biologische teelten. Met zijn grote passie voor bodemgezondheid en duurzame landbouw past hij vandaag regeneratieve technieken toe, en hij deelt zijn ervaringen en inzichten in deze inspirerende aflevering.
De vijf principes van regeneratieve landbouw
Regeneratieve landbouw is een landbouwsysteem dat zich richt op het verbeteren van de bodemgezondheid en het herstel van natuurlijke ecosystemen. In tegenstelling tot conventionele landbouw, waarbij vaak monoculturen en zware grondbewerking centraal staan, zet regeneratieve landbouw in op het verbeteren van de bodemstructuur en biodiversiteit door natuurlijke processen te ondersteunen.
In de podcast komen vijf belangrijke principes van regeneratieve landbouw aan bod, die Karel succesvol op zijn eigen bedrijf toepast.
Het draait erom dat je de bodem continu laat werken, zodat die rijker wordt aan organische stof.
Het eerste principe draait om het zoveel mogelijk in de bodem houden van levende wortels. Karel legt uit hoe hij door het hele jaar teelten af te wisselen en groenbemesters in te zaaien, zorgt voor een continu actief bodemleven. Dit heeft niet alleen een positieve impact op de vruchtbaarheid van de grond, maar helpt ook om de bodemstructuur te verbeteren. “Het draait erom dat je de bodem continu laat werken, zodat die rijker wordt aan organische stof,” vertelt Karel. Door planten te laten groeien, stimuleer je microbiële activiteit in de bodem, wat essentieel is voor de opbouw van organische stof en het vastleggen van koolstof.
Niet ploegen is een manier om de natuurlijke ordening in de bodem te behouden, en daar bouw je jaar na jaar op verder.
Een ander cruciaal principe van regeneratieve landbouw is het beperken van de bodembewerking. Karel en zijn vader experimenteerden al jaren met niet-kerende bodembewerking, waarbij de ploeg werd weggelaten om de natuurlijke structuur van de bodem te behouden. Door niet diep te ploegen, wordt de natuurlijke ordening van de bodem behouden en blijven regenwormen, die cruciaal zijn voor de bodemgezondheid, onaangetast. “Door te werken met ondiepe grondbewerking en het gebruik van speciale machines wordt de bodem minimaal verstoort en kan je zo betere resultaten boeken”, aldus Karel.
Groenbemesters en niet-kerende grondbewerking gaan hand in hand. Het ene maakt het andere mogelijk.
Een gezonde bodem moet altijd bedekt blijven om erosie en uitdroging te voorkomen. Door direct na de oogst groenbemesters te zaaien, beschermt Karel zijn bodem. "Zodra een gewas geoogst is, wil ik daar zo snel mogelijk een groenbemester in, zodat we de meeste zonlichtdagen benutten en biomassa opbouwen," zegt Lieven. Dit principe zorgt ervoor dat de bodem altijd bedekt is, wat bijdraagt aan de opbouw van organische stof en het verbeteren van de bodemstructuur.
Diversiteit in teelten en groenbemesters is de sleutel tot een weerbare bodem.
Het vierde principe draait om diversiteit, zowel in gewassen als groenbemesters. Door mengteelten toe te passen en meerdere soorten groenbemesters te gebruiken, verbetert Karel de biodiversiteit op zijn land. “Diversiteit in teelten en groenbemesters is de sleutel tot een weerbare bodem,” vertelt Karel. Door bijvoorbeeld granen en peulvruchten samen te telen, versterken de gewassen elkaar en ontstaat er een veerkrachtiger ecosysteem.
Dieren horen op het veld. Ze sluiten de kringloop en zorgen voor extra ecosysteemdiensten.
Het vijfde principe richt zich op de integratie van vee in het landbouwsysteem. Hoewel Karel dit nog niet volledig toepast, ziet hij het belang van dieren op het veld. "Dieren horen op het veld. Ze sluiten de kringloop en zorgen voor extra ecosysteemdiensten," aldus Karel. Dieren zoals schapen of koeien kunnen groenbemesters afgrazen, wat zorgt voor natuurlijke bemesting en een rijker ecosysteem.
Door natuurlijke processen te ondersteunen en de bodem in topconditie te houden, creëert Karel een duurzaam en veerkrachtig landbouwsysteem. "Het belangrijkste proces gebeurt tussen de twee oren," zegt Karel.
Je moet durven de sprong wagen en experimenteren, want elke boer heeft zijn eigen pad te bewandelen naar een regeneratief systeem.
Radio Inagro, de podcast van Inagro en de provincie West-Vlaanderen, brengt uiteenlopende inspirerende verhalen over de uitdagingen en oplossingen van de land- en tuinbouwer op vandaag en morgen. In de podcast komen land- en tuinbouwers zelf aan het woord en vertellen ze hun ervaringen in de zoektocht naar duurzame en rendabele landbouwtechnieken. Experten van Inagro delen hun kennis over actuele onderwerpen. In de eerste 3 afleveringen namen we je mee doorheen het uitdagende waterparcours van de landbouwsector. In de tweede reeks gaan we dieper in op het thema ‘bodem’.