Bespreking multifactoriële hennepproef 2021
In 2021 legden we op twee locaties, in Beitem en in Bottelare, 2 identieke proeven aan in het kader van het project Hemp4textiles. Het doel is de optimalisatie en de opschaling van de teelt met het oog op textieltoepassingen. Deze week bespreken we de multifactoriële proef, vorige week kwam de rassenproef aan bod.
In de multifactoriële proef willen we inzicht krijgen in de relatie tussen groei en omgeving en in de interactie variëteit, zaaidichtheid en bemesting. Concreet willen we bekijken wat:
- de invloed is van de bemestingshoeveelheid op de groei van de hennep,
- het verschil is van de bemestingshoeveelheid tussen een vroege en een late cultivar,
- de invloed is van de bemestingshoeveelheid in relatie tot de zaaidichtheid.
Op twee locaties lag een blokkenproef aan met:
- drie verschillende bemestingstrappen: 0, 50 en 100 kg N/ha
- vier verschillende zaaidichtheden: 300, 400, 500 en 600 zaden/m²
- een vroege (USO31) en een late (Santhica 70) variëteit
Plantdichtheid en bemesting bepalen in grote mate de stengelomtrek, wat een effect heeft op de vezelfijnheid. Voor textieltoepassingen wensen we zo fijn mogelijke vezels. Dit is een belangrijk kwaliteitskenmerk voor de verdere verwerking van de vezels.
In bovenstaand schema staat een overzicht met de belangrijkste data en de weersgegevens van de proef.
Door de natte weersomstandigheid kon pas gezaaid worden op 1 en 10 juni. Normaliter was de zaai een kleine maand vroeger gepland.
Bij de teelt van hennep voor textieltoepassingen wordt geoogst op tijdstip van volle bloei. Door de late zaai, is het tijdstip van oogst van het vroege ras, USO31, opgeschoven naar midden augustus en van het late ras, Santhica 70, naar begin tot midden september. USO31 kon midden september kwalitatief goed geroot en droog opgeraapt worden. Op 11 oktober kon op een droge dag op beide locaties ook Santhica 70 droog en goed geroot binnengehaald worden.
Stengeldiameter
De stengeldiameter was sterk gerelateerd met het stikstofgehalte en de zaaidichtheid. In onderstaande figuur wordt de stengeldiameter per stikstoftrap en per zaaidensiteit weergegeven. De dikste stengels vinden we, zoals verwacht, bij de laagste zaaidichtheid en bij de hoogste stikstoftrap (100N). Bij 100 eenheden stikstof gaat de stengeldiameter richting één cm. Dit zou een grovere vezel kunnen opleveren.
Planthoogte
De planthoogte was vooral sterk gerelateerd met het stikstofgehalte en niet met de zaaidichtheid.
Hoe hoger het stikstofniveau, hoe hoger de planten. We zien duidelijk kleinere planten bij nul eenheden stikstof (zie foto).
Chlorofylgehalte
Hoe hoger het chlorofyl, hoe ‘gelukkiger’ de plant is. De fotosynthese gaat beter door bij planten met een hoger chlorofylgehalte, wat te zien is bij de planten waarbij meer stikstofbemesting werd gegeven. Daardoor is er potentieel meer biomassa te verwachten.
Er is geen invloed van de zaaidichtheid op het chlorofylgehalte.
Op onderstaande foto is duidelijk te zien dat de planten zonder stikstofbemesting lichter groen kleuren dan de planten met een hogere stikstofbemesting.
Drogestofopbrengst
Op onderstaande figuur is duidelijk te zien dat hoe hoger het stikstofniveau, hoe hoger de drogestofopbrengst is. Het grootste effect is logischerwijs te zien bij de hennep waar geen stikstofbemesting werd toegediend.
De zaaidichtheid heeft geen invloed op de drogestofopbrengst.
Nitraatresidu
Bij de start van de proeven bedroeg het nitraatgehalte 15 kg/ha. Na de oogst en het roten werden er bodemstaalnames genomen in Bottelare waarvan het nitraatresidu bepaald werd. Bij nitraatwaardes boven 90 kg/ha is de kans groter op uitspoeling. We zien dat na roting bij 100 eenheden stikstof het nitraatresidu 80 kg/ha overschrijdt. Dit kan gevaarlijk zijn om de norm te overschrijden.
Tussen de bemestingshoeveelheden met 50 en 100 eenheden stikstof zit nog een groot verschil in nitraatresidu. Het kan dus interessant zijn om nog een stikstofniveau tussen 50 en 100 eenheden op te nemen in een proef volgend jaar.
Plannen voor 2022
In 2022 leggen we opnieuw een multifactoriële proef aan in Beitem en Bottelare. We plannen om terug 3 bemestingstrappen aan te leggen, nl. 50, 80 en 100 eenheden stikstof/ha. Bij de zaaidichtheden zagen we geen grote verschillen in opbrengst. Er is wel een invloed op stengeldiameter te zien. Om die reden gaan we de zaaidichtheden 300 en 600 zaden/m² niet meer opnemen in de proef. We zagen dit jaar ook geen verschil in reactie per genotype in de gemeten parameters. Toch willen we volgend jaar terug een vroeg en een laat ras inzaaien omdat herhaling over meerdere jaren andere resultaten kan opleveren en we in de rassenproef ook kleine verschillen zagen tussen de vroege en late rassen.
