Agrotopia, een nieuw kennisknooppunt voor glastuinbouwers
In september 2021 nam Inagro de gloednieuwe dakserre Agrotopia in gebruik. De serre is gebouwd op het dak van de kistenloods van de REO Veiling aan de Roeselaarse stadsrand. Met een oppervlakte van maar liefst 9000 m2 vormt de site een uniek testplatform voor innovatie in de glastuinbouwsector in onze regio. Agrotopia stelt ook een voorbeeld voor toekomstgerichte professionele stadstuinbouw in Vlaanderen. Ine Pertry en Bert Deruyck lichtten in het magazine FERM, dat eind januari verscheen, toe wat we er precies onderzoeken.
West-Vlaanderen is de belangrijkste land- en tuinbouwprovincie van Vlaanderen, goed voor bijna 20% van de omzet in de sector. De streek rond Roeselare wordt ook wel eens de moestuin van Europa genoemd. Een derde van alle diepvriesgroenten die in Europa verkocht worden, komt uit de streek. Ook REO Veiling, de tweede grootste groente- en fruitveiling van Vlaanderen, voorziet een belangrijke afzetmarkt voor de groenteteelt. In het hart van die streek verrees Agrotopia, Inagro’s dakserre voor onderzoek naar nieuwste teelttechnieken en professionele stadstuinbouw.
Onderzoeksfaciliteiten voor hedendaagse glastuinbouw
Glastuinbouw kent een duidelijke evolutie naar grondloze teelt, zowel voor vrucht- als voor bladgroenten. Daarnaast groeit de verscheidenheid aan gewassen die onder glas geteeld worden. “Dat is niet toevallig”, stelt Ine Pertry, business developer voor Agrotopia.
“Hydroteelt biedt de mogelijkheid om kwalitatieve gewassen te produceren en de milieu-impact te verkleinen. Het helpt telers om de huidige uitdagingen in efficiënte teeltpraktijken, circulair watergebruik en gewasbescherming aan te gaan en levert voordelen op, zoals een hogere opbrengst en ergonomie.”
De dertien compartimenten in Agrotopia zijn representatief voor de moderne teelt van vruchtgroenten en bladgewassen in hydrocultuur. Alle teelt gebeurt grondloos, onder de vorm van substraatteelt, teelt in goten en teelt op drijvers. De serre is uitgerust met de recentste teelttechnologieën en biedt voldoende ruimte om nieuwe technologieën te ontwikkelen, uit te testen en te demonstreren in omstandigheden die vergelijkbaar zijn met de praktijk. Speerpunten van het onderzoek zijn innovaties in ledverlichting, energie-efficiëntie en sensortechnologie die interacties tussen gewas en klimaat in beeld brengt.
Voorbeeld voor stadstuinbouw
Naast de eerder genoemde teelttechnische vraagstukken staat de glastuinbouwsector ook voor een ruimtelijke uitdaging. Ondanks de lichte groei van het totale glastuinbouwareaal in de laatste jaren staat de sector onder druk. De concurrentie met recreatie, natuur en verstedelijking in de invulling van open ruimte zorgt voor uitdagingen op het vlak van vestiging of uitbreiding van nieuwe serres. Tegelijk stijgt de vraag naar lokaal, vers en duurzaam geproduceerd voedsel, waardoor de aandacht voor stadslandbouwinitiatieven in Vlaanderen toeneemt. Maar professionele stadstuinbouw staat vandaag nog in de kinderschoenen.
Dankzij de unieke ligging van Agrotopia, op een dak en aan de rand van de stad, kan Inagro ook de mogelijkheden van professionele urban farming exploreren. Agrotopia gaat daarvoor een synergie aan met de omgeving via een verwevenheid in de functies van landbouw, industrie en stad.
“De serre is uitgerust om maximale integratie in de stad mogelijk te maken. Denk aan innovatieve waterrecuperatie, meervoudig ruimtegebruik en hergebruik van stedelijke restwarmte van de verbrandingsoven MIROM en REO Veiling”, gaat Ine verder.
“Voor het eerst hebben we ook uitgebreid aandacht voor de mogelijkheden van verticale teelt in serres”, vertelt Ine Pertry. “Een gevelserre van maar liefst twaalf meter hoog – uniek in Vlaanderen – herbergt twee compartimenten. Die laten toe om te experimenteren met optimaal ruimtegebruik, telen in de hoogte, meerlagenteelt, diverse types teeltgoten en nieuwe duurzamere substraten.” De gevelserre, die te zien is vanop de Roeselaarse ring, bezorgt de site samen met de imposante trap ook haar architecturale karakter.
Daglichtloze meerlagenteelt
Om efficiënt ruimtegebruik nog verder te optimaliseren, investeert Inagro ook in het onderzoek naar gesloten meerlagenteelt.
“In Vlaanderen is de kennis over die teeltechniek nog beperkt. De infrastructuur in Agrotopia maakt het mogelijk om meerlagenteelt in een daglichtloze omgeving te onderzoeken”, vertelt Bert Deruyck, onderzoeker glastuinbouw in Inagro.
Bij meerlagenteelt worden verschillende teelten boven elkaar geplaatst, zodat een veelvoud aan vierkante meter teeltoppervlak ontstaat per vierkante meter grondoppervlak.
De focus van het onderzoek is ook hier meervoudig.
“In de eerste plaats gaan we na voor welke gewassen gesloten meerlagenteelt een meerwaarde betekent. Daarnaast onderzoeken we verschillende teelttechnieken, zoals de impact van nutriënten, klimaat of lichtrecepten op de groei en de productkwaliteit. Tot slot werken we aan geïntegreerde gewasbescherming en energie-efficiëntie”, verduidelijkt Bert. Zowel volledige teeltcycli als delen van de teeltcyclus, bijvoorbeeld enkel de opkweek, maken deel uit van het onderzoek.
Loodsen en oude fabrieksgebouwen zijn interessant voor indoor farming, maar we kunnen gesloten meerlagenteelt ook op andere plaatsen inrichten. Denk aan containers voor vrachtvervoer die gerecycleerd worden tot teeltunits. Om dat teeltprincipe een duwtje in de rug te geven, investeerde Inagro ook in een container op de site in Beitem. Het onderzoek gaat er hand in hand met dat in de afdeling voor gesloten meerlagenteelt in Agrotopia.
Uniek knooppunt voor kennisuitwisseling en demonstratie
Hoogtechnologische faciliteiten voor onderzoek in hydrocultuur, verticale teelt en meerlagenteelt mogen dan wel triomferen in Agrotopia, Inagro behoudt de ambitie om betekenisvol te zijn voor iédere glastuinbouwer. “De kennis die we verzamelen, vertalen we in toepassingen die voor de volledige glastuinbouwsector bruikbaar zijn, ook voor de klassieke glastuinbouw”, gaat Ine verder.
“We betrekken telers en andere stakeholders van meet af aan actief bij een ontwikkelingsproces om de innovatie meteen af te stemmen op de doelgroep.”
Met haar locatie nabij de producenten en afnemers van verse groenten vormt de dakserre ook een uniek knooppunt voor kennisuitwisseling en demonstratie. Een expozone, demo-opstellingen in de teeltcompartimenten, het stadstuinbouwplein en het auditorium bieden daartoe mogelijkheden.
Meer info
