Waarmee moet je rekening houden bij het stomen van de grond?
Toepassing
Voor een goede afdoding van pathogenen gaan we uit van één uur op 70°C (75°C voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae). Het moeilijkste hierbij is om deze hoge temperaturen ook in de diepte te bekomen.
Het stomen gebeurt het best in een droge grond die is losgewerkt, maar niet te fijn is klaargelegd. Onderzoek heeft uitgewezen dat het breken van de grond en diepspitten op 40cm de beste resultaten gaf.
Aangezien bodembewerking, droogte van de grond en grondsoort de indringing van de stoom in de bodem kunnen beïnvloeden is het aangewezen om sensoren in te brengen in de bodem om het temperatuursverloop op de volgen. Deze sensoren zijn beschikbaar bij de verschillende praktijkcentra.
Soorten stomen
Hoge druk stomen
Zeilstomen: Op de grond wordt een zeil gelegd waaronder de stoom wordt ingebracht. De stoom moet dan zelf zijn weg naar beneden zoeken. Om dieper in de grond voldoende hoge temperaturen te bereiken moeten de zeilen toch snel 6 tot 8 uur bol gezet worden. In de praktijk bleek hoe hoger de druk, hoe beter. Deze manier van stomen komt voorlopig meest voor.
Stomen met onderdruk (= stoomdrainage): Ook hierbij wordt een zeil op de grond gelegd waaronder de stoom wordt ingebracht. Daarnaast wordt ook een ventilator geplaatst op het aanwezige drainagesysteem die op 60 cm diepte wordt geplaatst. Op deze wijze wordt de stoom door de grond getrokken en komt deze vlugger in de diepte. Hierdoor is het mogelijk om de stoomduur te beperken (4-tal uur zeilen bol), maar ook hier is een voldoende hoge druk belangrijk. Deze techniek veronderstelt de aanwezigheid van een drainagesysteem dat bestand is tegen de hoge temperaturen van het stoomproces.
Lage druk stomen
Het is ook mogelijk om de stoom toe te passen aan lagere druk. Om dit te testen werd gebruikt gemaakt van verschillende technieken zoals stoombreken, stoomfreezen en plaatstomen. Hierbij werd de stoom steeds zeer lokaal en voor korte tijd ingebracht in de grond. Dit leidde echter vaak tot een heterogene verdeling van de temperatuur in de grond en liet enkel toe hoge temperaturen te bereiken in de bovenste laag. Deze methode is daarom wel geschikt voor de behandeling van onkruiden maar volstaat niet om pathogenen aan te pakken.
Voordelen
- Hogedruk stomen leidt tot een goede afdoding van de pathogenen.
- Na het stomen kan snel terug opgeplant worden.
Nadelen
- Mogelijke vrijstelling van mangaan, een staalname na het stomen is aangewezen.
- Telen na het stomen kan ook uitdagingen met zich meebrengen. De eerste teelt is namelijk een zeer snelle teelt door hoge worteldruk, wat glazigheid en/of droogrand kan veroorzaken.
- Stomen is niet selectief: ook niet-pathogene micro-organismen worden mee afgedood al lijkt het bodemleven zich na de ontsmetting vrij te herstellen naar de oorspronkelijke toestand toe.
- Hoog energieverbruik, wat leidt tot hoge kosten.
Gebruik sensoren
