Waarom spruitkoolstokken oogsten?
Reindert Devlamynck
Bij spruitkool bestaat het gewas voor 60% uit niet-eetbare delen: de bladeren en de stengels of stokken. De bladeren zijn moeilijk apart te oogsten, maar bij de stokken is dit wel mogelijk. Wanneer alle spruitkoolstokken in Vlaanderen geoogst zouden worden, levert ons dit 55.000 ton biomassa per jaar op, met heel wat toepassingsmogelijkheden.
Waarvoor kan je de stokken gebruiken?
- Bodemverbeteraar
De stokken komen op dit moment op de grond terecht bij de oogst van de spruitkolen. Na de oogst worden ze meegenomen in de berekening van de bemesting voor de volgende teelt. Wanneer de stokken verwijderd worden voor andere toepassingen moet je er dus rekening mee houden in de vervolgteelt.
- Veevoer
Minstens twee landbouwers in Vlaanderen hebben hun spruitkooloogstmachine aangepast zodat ze spruitkool en stengels in één stap kunnen oogsten en opvangen. Deze twee landbouwers gebruiken de stengels als veevoer voor vleesvee. Aangezien de oogstperiode van de spruiten van half september tot begin maart is, kunnen ze hun dieren dus tijdens de winterperiode vers voeder aanbieden. De telers hebben hier positieve ervaringen mee.
- Papier en karton
De stokken zijn zeer vezelrijk. Na twee succesvolle labotests, uitgevoerd door het natuurvezelapplicatiecentrum Millvision, blijkt dat de vezelrijke spruitkoolstokken zeker potentieel hebben als grondstof voor papier.
Hoe oogst je de stokken?
De stokken worden bij de oogst van de spruitkolen aan de basis, vlakbij de bodem, afgesneden. Daarna steekt een persoon die op de machine zit de stokken manueel in de plukhoofden. Deze scheiden de bladeren, stokken en de spruitkolen. Bij de meeste toestellen komen de bladeren en de stokken terug op het veld terecht, de spruitkolen worden opgevangen.
Er bestaan ook oogstmachines die de spruitkoolstokken kunnen opvangen. Daarbij wordt de bunker, waarin doorgaans enkel spruitkolen worden opgeslagen tijdens de oogst, in twee gedeeld. Dergelijke oogstmachines hebben dus twee bunkers: één voor de spruitkolen en één voor de stokken.
De twee meest bekende producenten van deze machines zijn Tumoba uit Barendrecht (Nederland) en Deman uit Passendale (België).
Kostprijs voor het oogsten van de spruitkoolstokken
Aangezien er geen extra motorvermogen nodig is, blijft de kostprijs voor de ombouw beperkt. Tel je hier de extra kost door trager werken (+1u/ha) en een hoger brandstofverbruik (+1.5l/ha) op, dan dan krijg je een kostprijs van €23/ton spruitkoolstokken (gebaseerd op gegevens uit het project Bioboost, Interreg 2 Seas, 2017-2020).
Wanneer worden de spruitkoolstokken geoogst?
Spruitkolen worden geteeld voor de versmarkt en voor de industrie. De teelt voor de versmarkt betreft slechts een klein deel van het areaal, maar het teeltseizoen strekt zich wel langer uit. De oogst start begin september en gaat door tot begin maart, in uitzonderlijke gevallen zelfs tot midden maart. De oogst voor industriële verwerking start begin november en eindigt doorgaans in februari.
Meer info?
