LUZEX: Extractie van eiwit uit luzerne ten behoeve van kippen en varkens

De teelt van vlinderbloemige voedergewassen zoals rode klaver of luzerne biedt een oplossing voor veel uitdagingen waar de landbouw vandaag voor staat. De voordelen van klaver en luzerne in de veehouderij zijn reeds lang gekend: eiwitrijk voeder dat zonder stikstofbemesting geteeld kan worden. Tijdelijke luzerne en rode klaver zijn ook waardevol in rotatie met andere akkerbouwgewassen of groenten. Na het onderploegen van de zode komt de stikstof uit de stoppel en de wortels van de klaver of luzerne gespreid over enkele jaren vrij waardoor de volgende teelten geen of veel minder stikstof (N) bemesting behoeven.

Dit principe is erg belangrijk in het bemestingsplan van biologische akkerbouwbedrijven. Bovendien hebben tijdelijke maaiweide van rode klaver of luzerne een bijzonder gunstig effect op de bodemkwaliteit en het bodem organische stof gehaltes. Tenslotte zijn rode klaver en luzerne, dankzij hun diepe wortelgestel, erg droogte-tolerant. Ook in de gangbare akkerbouw neemt door de stijgende prijzen van minerale N bemesting en de toenemende vraag naar lokaal geproduceerd eiwit, de belangstelling voor de teelt voor vlinderbloemige graangewassen (erwt, soja, veldboon, etc..) of voedergewassen (klaver, luzerne) toe.

Voor de vlinderbloemige graangewassen is de afzet naar de voedingsindustrie of de veevoeding evident. De teelt van deze gewassen is echter minder evident: het klimaat is niet optimaal (soja) en problemen met plantenbelagers (insecten in veldboon, schimmels in erwt, vogels in soja) zorgen voor erg onvoorspelbare opbrengsten. De teelt van klaver en luzerne lukt erg goed onder ons klimaat maar buiten de rundveehouderij is er vandaag geen afzetmarkt voor klaver of luzerne. Nochtans is de eiwitopbrengst van klaver of luzerne (14 ton DS/jaar aan 20% ruw eiwit = 2.8 ton ruw eiwit per jaar) groter dan de van vlinderbloemige graangewassen zoals veldboon (5 ton DS/jaar aan 25% ruw eiwit = 1.25 ton ruw eiwit per jaar) of soja (3.5 ton DS/jaar aan 45% ruw eiwit = 1.6 ton ruw eiwit per jaar).

Het eiwit in klaver of luzerne echter, zit niet in goed verteerbare zaden zoals bij soja erwt of veldboon, maar in vezelrijk blad- en stengelweefsel dat voor niet-herkauwers zoals kippen, varkens of mensen slechts beperkt verteerbaar is. Proeven op laboschaal in EU-landen (Nederland, Frankrijk, Denemarken) toonden aan dat extractie van dit luzerne of klavereiwit vrij eenvoudig is en dat dit eiwit een goede aminozuursamenstelling heeft voor de voeding van kippen, varkens en zelfs voor de humane voeding. Indien deze techniek op grotere schaal kan uitgerold worden, kan het eiwit uit klaver en luzerne, geteeld op bedrijven die zelf geen rundveehouderij hebben, gevaloriseerd worden buiten de rundveehouderij.

Het wordt dan voor akkerbouwbedrijven ook interessant om klaver of luzerne op te nemen in het bouwplan, met tal van positieve effecten op de duurzaamheid van de productie. Het extraheerde eiwit uit de luzerne of rode klaver draagt vervolgens bij tot een meer regionale voedervoorziening voor kippen en varkens. Een meer regionale voedervoorziening is onder andere in de biologische varkens- en pluimveehouderij een belangrijke uitdaging.