Hydro leek : teeltoptimalisatie van prei in hydrocultuur

​Voor Vlaanderen is de preiteelt één van de belangrijkste en economisch meest waardevolle groenteteelten. Het totaal areaal prei in vollegrond in Vlaanderen bedroeg in de periode 2017-2019 gemiddeld 3990 ha, waarvan 78% bestemd voor de verse markt (Bron: Departement Landbouw & Visserij).

De (maatschappelijke) druk op de preiteelt neemt echter de laatste jaren sterk toe. Voornamelijk omwille van verliezen van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlakte- en grondwater (cfr. restricties binnen MAP VI) en de aanwezigheid van residuen van gewasbeschermingsmiddelen op het geoogst product. Deze druk wordt de laatste tijd dermate groot dat het moeilijk wordt voor telers om nog aan de kwaliteitseisen te voldoen. In 2015 produceerden nog 408 telers prei in vollegrond die werd vermarkt door REO Veiling. In 2019 was dit aantal reeds gereduceerd tot 310 telers (afname van ±25% in 5 jaar).

Ook de hoge arbeidsintensiteit, gecombineerd met problemen bij het vinden van voldoende seizoensarbeid, spelen preitelers parten. Daarenboven zijn er nog de aanhoudende droogteperiodes van afgelopen jaren waardoor irrigatie steeds meer noodzakelijk wordt.

Door het grote belang van de preiteelt voor de tuinbouwsector, wordt al enkele jaren intensief gezocht naar oplossingen voor de hindernissen binnen deze intensieve teelt. Sinds 2015 onderzoekt Inagro, met steun van de REO Veiling, de mogelijkheden van het telen van prei in een experimenteel DFT-hydroteeltsysteem (Deep Float Technique – Figuur 1-2).

In een gesloten en recirculerend teeltsysteem worden emissies van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen naar het milieu immers zo goed als vermeden, waardoor de teelt van prei in hydrocultuur beter te rijmen valt met de huidige mestwetgeving en de maatschappelijke verwachtingen omtrent de waterkwaliteit (MAP-VI en uitspoeling van nitraat naar oppervlakte- en grondwater) t.o.v. de preiteelt in vollegrond.

Ook zijn er geen behandelingen vereist tegen grondgebonden ziekten en onkruiden, wat een minder intensieve chemische gewasbescherming impliceert. Daarnaast resulteert dergelijk teeltsysteem in een lagere afhankelijkheid van grond en in verbeterde arbeidsomstandigheden. Een extra productvoordeel bestaat erin dat de geleverde prei vrij is van ‘gronddeeltjes’.

​Hydro-leek beoogt alle teelttechnische kennis te verzamelen die nodig is om de teelt van prei in hydrocultuur in openlucht (Deep Float Technique teeltsysteem) te laten doorbreken in de praktijk. Ook fundamentele keuzes en knelpunten in het ontwerp van geautomatiseerd teeltsysteem worden onderzocht.
De verzamelde kennis wordt ingezet om de land- en tuinbouwers vertrouwd te maken met dit nieuwe teeltconcept voor prei. Aan de hand van concrete cijfers wordt aangetoond dat de hydroteelt van prei (teelt)technisch haalbaar en economisch rendabel is. 
Het opbouwen van vertrouwen in de sector gaat gepaard met een kennistoename bij : 

Preitelers worden via een teelthandleiding geïnformeerd omtrent teelttechnische aspecten, belangrijke basisparameters van de technische installatie en hoe deze de teelt, de productiviteit en de rendabiliteit van het productiesysteem beïnvloeden. Bovendien verwerven ze een grondig economisch inzicht in de hydroteelt van prei. Tijdens dit project worden een aantal pioniers opgeleid om te starten met de hydroteelt van prei in de praktijk. 
Samenwerking met plantgoedkwekers garandeert de aanlevering van plantgoed voor de teelt in hydrocultuur op de gewenste tijdstippen. 

Bij Inagro wordt voldoende praktijkgerichte kennis opgedaan om na afloop van het project een adviesdienst hydroprei op te starten die beginnende hydrotelers teelttechnisch kan ondersteunen.