Private watervoorraad aanleggen met provinciaal waterputtenreglement
Sinds 2019 lanceert de Provincie West-Vlaanderen een jaarlijkse intekenperiode voor het provinciaal waterputtenreglement. Zo wil het provinciebestuur landbouwers en burgers weerbaar maken tegen extreem weer. Als landbouwer kan je met steun van de Provincie West-Vlaanderen investeren in een waterbuffer op je eigen percelen. Zo breid je je eigen watervoorraad uit én bescherm je de gemeenschap tegen wateroverlast.
- Je bouwt een watervoorraad op tijdens hoge waterstand en bij hevig onweer.
- Je beschikt over water voor irrigatie tijdens droge periodes.
- Je kunt rekenen op ondersteuning vanuit het provinciebestuur voor de aanleg van de waterput.
Intekenperiode 2022: 15 oktober tot 15 december
Op 15 oktober 2022 lanceerde de Provincie West-Vlaanderen de vierde oproep. Tot 15 december kan je je kandidaat stellen om een waterput aan te leggen, samen met de provincie. Grijp zeker je kans om met ondersteuning van de provincie te investeren in extra wateropslag op jouw bedrijf!
Hoe ziet zo'n put er precies uit?
De waterputten bestaan uit twee delen en hebben zo een dubbel doel: sparen en bufferen.
- Het spaarvolume vult zich met water dat de private partner (lees: landbouwer) kan gebruiken.
- In het buffergedeelte wordt water gebufferd in periodes van wateroverlast. Na die periode loopt dat water opnieuw weg. Zo beperken we de overlastdreiging stroomafwaarts.
- Een buisverbinding tussen waterloop en waterput stuurt extra water naar de put of laat het buffervolume leeglopen.
- Om de put extra te vullen kan een knijpstuw in de waterloop geplaatst worden. Die vertraagt het water en stuwt het op.
- Een overstromingszone tussen waterloop en waterput (= lokale verlaging van het maaiveld) is optioneel.
Een voorbeeld...
De kandidaten uit de eerste oproepperiodes doorliepen alvast de selectieprocedure en de eerste uitvoering ging ondertussen van start. In Europese projecten, zoals het Interreg-project Lyse (Interreg France-Wallonie-Vlaanderen), legden we al gelijkaardige waterputten aan. Die stelden we in verbinding met nabijgelegen waterlopen om meer buffervolume te creëren tegen wateroverlast. Dit filmpje legt de werking van zo'n waterput duidelijk uit. De in- en uitstroomconstructie van deze demo wijkt af van het concept in het waterputtenreglement van de Provincie West-Vlaanderen, maar de werking en functie van de put zijn wel gelijkaardig.
Aan welke voorwaarden moet je voldoen?
In het reglement zijn twee soorten criteria opgenomen: uitsluitingscriteria en beoordelingscriteria.
1. Uitsluitingscriteria
Uitsluitingscriteria zijn voorwaarden waaraan je project moet voldoen. In deze eerste fase moet je alvast volgende zaken in acht nemen:
- De locatie van de waterput moet gelegen zijn langs een waterloop van 2e categorie;
- Het perceel voor de waterput moet minstens 0,5 ha groot zijn;
- Het afstromingsgebied van de waterloop tot aan het perceel voor de waterput moet minstens 200 ha groot zijn;
- Je moet eigenaar zijn van het perceel of toestemming hebben van de eigenaar om de werken uit te voeren;
- In deze fase denk je best ook al eens na over locaties om de uitgegraven grond op af te zetten (grondverzet).
Dit zijn echter niet alle criteria waaraan jouw project moet voldoen. Zo moet het project ook een positieve impact hebben op de wateroverlastproblematiek, moet je als private partner zelf een duidelijke watervraag hebben en moet de uitgegraven grond nabij afgezet kunnen worden (= nivellering).
2. Beoordelingscriteria
Vervolgens gebruikt de commissie de beoordelingscriteria om een rangschikking op te maken van alle projecten die aan de uitsluitingscriteria voldoen. Daarbij gaat de commissie na hoe efficiënt het project is op het vlak van waterbuffering, sparen van water, extra meerwaarde in het Integrale Kaderrichtlijn Water … Daarvoor verzamelt de commissie de nodige informatie en maakt de provinciale dienst waterlopen voorontwerpen op. De projecten die het hoogst gerangschikt zijn (= best beoordeeld), krijgen als eersten de kans om tot uitvoering over te gaan.
Hoe verloopt het selectietraject?
De intekenperiode voor 2022 loopt van 15 oktober tot 15 december. Daarna zal de beoordelingscommissie de projecten aftoetsen aan de uitsluitingscriteria. Vervolgens maakt de provincie een voorontwerp op van alle projecten die voldoen. Daarbij zullen ook bedrijfsbezoeken plaatsvinden om voldoende informatie te verzamelen en het ontwerp af te stemmen op de wensen van de private partner. Op basis van de uitsluitings- en beoordelingscriteria zal uiteindelijk worden bepaald welke projecten tot uitvoering kunnen overgaan. Deze beslissing zal moeten vallen in de loop van 2023.
Hoe worden de taken en kosten verdeeld?
Bij uitwerking en uitvoering van een project in het provinciaal waterputtenreglement staat de provinciale administratie in voor een aantal administratieve taken, zoals het ontwerp en de vergunningsaanvraag. Daarnaast zal de provincie ook alle taken en kosten op zich nemen met betrekking tot het bufferen van het water. Dit bevat onder andere de knijpstuw in de waterloop, de buisverbinding en het buffervolume van de put (graafwerken en grondverzet van het bovenste deel van de put).
De private partner (jij als landbouwer bijvoorbeeld) moet instaan voor de financiering van het spaarvolume (graven en afvoeren van de aarde) van de waterput. De effectieve kostenverdeling zal dus variëren van project tot project. Voor het grondverzet kan je als private partner kiezen om dit te laten uitvoeren door de aannemer van de provincie, of je kan dit ook zelf opnemen (eventueel met een eigen grondwerker).
Hoe kan je je kandidaat stellen?
Je kan jezelf kandidaat stellen door een online invulformulier in te vullen. Ben je nog niet helemaal overtuigd? Lees dan meer op de pagina's van de Provincie West-Vlaanderen.
Inschrijven! Of toch nog vragen?
