Opvolging fytomiddelen in de waterlopen: update juni
Ons oppervlaktewater is nog te vaak vervuild met gewasbeschermingsmiddelen. Dit geeft niet alleen problemen naar milieu maar ook naar drinkwaterproductie. Om je een beter zicht te geven op die problematiek zullen we de komende maanden de meetresultaten delen van enkele meetpunten. Deze maand vind je de meetresultaten van mei terug.
Maandelijkse meting waterkwaliteit
Vijf actieve stoffen opgevolgd
In deze maandelijkse nieuwsbrief worden telkens vijf actieve stoffen opgevolgd. Deze actieve stoffen komen van middelen die op dat moment veel gebruikt worden om de gewassen te beschermen én ook regelmatig in te hoge concentraties in het water teruggevonden worden.
Die actieve stoffen wijzigen elke maand en vooraf zullen we ook laten weten welke de volgende maand gemonitord worden. Twee maanden na de metingen zullen de resultaten telkens gedeeld worden in deze nieuwsbrief. Je ziet telkens de meetresultaten van 2021 en 2022. We willen daarmee een vergelijking maken tussen deze twee jaren en willen je hiermee ook motiveren om dit jaar betere resultaten te halen dan in 2021.
Gemeten actieve stoffen MEI
De Watergroep en VMM nemen het hele jaar door stalen van het oppervlaktewater en analyseren onder andere op gewasbeschermingsmiddelen. Het resultaat van deze staalnames vind je hieronder. We vergelijken de analyses telkens met de meetwaardes uit 2021 als referentiewaarde. Bekijk de kleurtjes om te weten hoe groot de normoverschrijding voor drinkwaterkwaliteit is. Een sterretje betekent dat er ook een overschrijding van de milieukwaliteitsnorm is. Alle meetgegevens zijn trouwens onder voorbehoud van definitieve validatie.
| actieve stof | handelsnamen | Hoogste meetresultaat mei 2022 (µg/L) | Hoogste meetresultaat mei 2021 (µg/L) | ||||
| Blankaart | Bollaertbeek | Gaverbeek | Blankaart | Bollaertbeek | Gaverbeek | ||
| dimethenamid | Frontier Elite, Arundo, Akris, Butisan gold | 0,84 | 2,2 | 3,8 | 0,068 | 0,242 | 0,045 |
| flufenacet | Artist, Aspect T, Andes, Battle, Giddo, Glosset, Herold, Mailibu, Pontos, … | 0,43* | 0,35* | 8* | 0 | 0,26* | 0,19 |
| metobromuron | Praxim, Proman, Soleto,… | 3,1 | 0,403 | 3 | 0,333 | 1,19 | 0,067 |
| metribuzin | Artist, Buzzin 70 WG, Metric, Metritex 70%, Sencor SC, … | < detectielimiet | 0,723 | geen meting | 0,033 | 1,23 | 0,43 |
| flutolanil | Monarch, Symphonie | < detectielimiet | 0,071 | geen meting | 0 | 0,037 | 0,018 |
| norm drinkwaterkwaliteit | milieukwaliteitsnorm | |||||
| geen overschrijding | <50x overschrijding | >50x overschrijding | * = overschrijding | |||
De voornaamste conclusies:
Mei is zoals vaak één van de slechtste maanden qua waterkwaliteit. Dit blijkt ook uit deze metingen.
- Frequent gebruikte herbiciden in de mais, aardappelen en groenten zoals dimethenamid en flufenacet zijn in grote concentraties aanwezig. Vooral de slechte resultaten in de Gaverbeek springen er deze maand uit met minimum 30x een normoverschrijding. Voor flufenacet zelfs een overschrijding van 80x de norm!
- Flufenacet is op alle locaties te vinden en er is overal een overschrijding van de milieukwaliteitsnorm én drinkwaternorm.
- Metobromuron dat hoofdzakelijk in aardappelen wordt gebruikt is overal sterk aanwezig.
- Metribuzin wordt ook in aardappelen gebruikt maar is minder terug te vinden. Maar toch een overschrijding in de Bollaertbeek.
- Voor flutolanil is er goed nieuws en zijn er geen metingen boven de norm te vinden. Dit betekent niet per se dat er geen vermorsing is want de meeste aardappelen zijn al in april geplant en behandeld met deze middelen. Vandaar wellicht ook lage meetwaardes in mei.
Deze vele en hoge overschrijdingen wijzen op puntvervuilingen bij het spoelen en reinigen van het spuittoestel. Vooral de hoge overschrijdingen bij enkele belangrijke moleculen zoals dimethenamid en flufenacet in alle meetpunten baren grote zorgen. Als deze middelen wegvallen wordt een chemisch onkruidbestrijding in heel wat gewassen bijna niet meer mogelijk.
Let dus op wat je met je spuitresten en spoelwater doet. Spoel zoveel mogelijk op het veld en vang de resten op bij spoelen op verhard terrein!
We dringen aan om elkaar te sensibiliseren rond puntvervuiling. Spreek je buren, kennissen,... aan en hoor hoe zij daarmee omgaan en leer van elkaar. Door het probleem samen aan te pakken kunnen we de waterlopen verder beschermen.
Metingen komende maand (juli)
We meten elke maand de belangrijkste actieve stoffen en voor juli werden onderstaande stoffen geselecteerd. De meetresultaten zullen in de nieuwsbrief van eind augustus verschijnen.
| actieve stof | handelsnamen |
| bentazon | Basagran, Corum,... |
| clopyralid | Bofix, Matrigon, Glopyr, Cliophar, Trevistar, Vivendi,… |
| dimethenamid | Frontier Elite, Arundo, Akris, Butisan gold |
| MCPA | U46M, Bofix, Cirran,… , |
| propamocarb | Infinito, Proxanil, … |
Uitleendepot puntvervuiling
De hoge meetwaardes van mei baren ons grote zorgen, omdat die wijzen op puntvervuilingen. Die zijn vaak afkomstig van het spoelen van het spuittoestel. Zeker in een maand waar er met sterke herbicidecombinaties in mais en aardappelen gespoten wordt, zien we meer en grondigere reinigingen.
Om je te helpen om spuitresten op te vangen, bestaat er sinds vorig jaar een 'uitleendepot puntvervuiling'. Daar kan je gratis materiaal ontlenen om je spuitresten makkelijker op te vangen. Als stimulans worden de eerste kubieke meters restwater gratis verwerkt. Ideaal dus als je aan de slag gaat met puntvervuiling.
Spoelresten kan je makkelijk opvangen in een palletbox die je onder het spuittoestel plaatst. Het opgevangen water pomp je vervolgens over in een IBC als tijdelijke stockage.
Wil je je spuittoestel ook uitwendig reinigen? Dan kan je ook een spoelmat ontlenen. Door die open te leggen onder het spuittoestel vang je alle resten op en kan je ze overpompen naar een (tijdelijke) opslag.
