Minder emissie in de vleesvarkensstal met het VeDoWS-systeem
VeDoWS is een stalsysteem voor mestscheiding via een mest- en giergoot met mestschraper. In een tweede ‘Tour de Boer’ gingen we op bezoek bij het vleesvarkensbedrijf van Klaas Messely waar we deze ammoniakreducerende staltechniek in praktijk zagen en uitleg kregen over de werking ervan. In dit artikel lees je het (foto)verslag.
Systemen voor ammoniak- en methaanreductie in werking zien en ervaringen van veehouders uitwisselen, dat is de opzet van ‘Tour de Boer’. De tweede editie op 12 maart lokte meer dan 60 varkenshouders, adviseurs en onderzoekers en 40 studenten agro-en biotechnologie van de VIVES-Hogeschool. Eerst brachten ze een bezoek aan de stal van Rik Bogaert die de werking en voordelen van het Veng-systeem (nog niet erkend) toelichtte. Daarna gingen ze naar het gesloten varkensbedrijf van Klaas Messely en Lien Creupelant, waar ze alles te weten kwamen over het VeDoWS-systeem (erkend).
Hoe werkt VeDoWS?
VeDoWS staat voor Vermeulen Dobbelare Welfare System. Het is een systeem dat zorgt voor de primaire scheiding van mest en dunne fractie.
Op het bedrijf van Klaas bestaat een hok uit een roostervloer (VeDoWS), een dichte bolle vloer en opnieuw een roostervloer (VeDoWS). Als alternatief zou je ook kunnen werken met een VeDoWS, een bolle vloer en een waterkanaal onder de voerbak.
- Onder de roostervloeren liggen betonnen L-platen met een lichte helling naar het midden.
- Onder deze profielen bevindt zich een giergoot waarin de urine samenvloeit.
- De giergoot staat in verbinding met een groter gierkanaal waar alle urine wordt opgevangen tot deze wordt afgelaten naar een groter reservoir buiten de stal (1,5 miljoen m³).
Deze L- en giergoten zijn prefab elementen die ter plaatse gemonteerd en verlijmd worden.
In het midden van de profielen ligt een inox ketting die verbonden is met een schuif. Deze mestschuif schuift de mest om de acht uur weg. In één stal werden de afdelingen met de verschillende compartimenten in spiegelbeeld opgebouwd.
- Wanneer de schuif in de eerste afdeling (met meerdere compartimenten) de mest naar de centrale afvoerband brengt, zal de schuif in de tweede afdeling (in spiegelbeeld) naar buiten getrokken worden via dezelfde ketting. De mest wordt niet naar buiten geschoven omdat de schuif opgeheven wordt.
- In een volgende fase zal de ketting naar de andere kant bewegen, waardoor de schuif en mest in de L-profielen van de tweede afdeling van buiten naar de centrale afvoerband beweegt. In het eerste compartiment wordt de schuif opgeven en beweegt de schuif zonder mest mee te nemen naar buiten.
Dit proces herhaalt zich om de vier uur. Hierdoor komt de urine niet in contact met de vaste mest en wordt ammoniakvorming verhinderd. De mest van beide afdelingen wordt naar een ruimte onder de vloer tussen de twee stalafdelingen gebracht en van daar via meerdere opeenvolgende transportbanden (rood omcirkeld) naar de kiepwagen gebracht die buiten de stalafdeling staat.
Klik op onderstaande foto's voor meer info over de werking van het systeem.
voordelen
Klaas gaf de grootste voordelen aan van dit systeem:
- de lage onderhoudskosten;
- het betere stalklimaat met betere groei;
- de lage elektriciteitskosten:
- er wordt slechts beperkt gebruik gemaakt van elektronische technieken;
- de motoren hebben een relatief laag vermogen, waardoor het energieverbruik beperkt is.
- geen waterverbruik en dus ook geen spuiwater: in tegenstelling tot luchtbehandelingstechnieken maakt dit systeem geen gebruik van water
- de goedkopere mestafzet is een ander belangrijk voordeel dat financieel voelbaar is:
- als ervoor gekozen wordt om alle mest af te zetten, bedraagt het verschil tussen 1 ton traditionele mengmest en 1 ton gescheiden VeDoWS-mest ongeveer 7 euro/ton.
- In een tweede scenario, waarbij dunne fractie/effluent uitgereden wordt op land, bedraagt het verschil 8,5 euro/ton.
Aandachtspunt
Klaas legde uit dat hij veel aandacht besteedt aan een goede opvolging en onderhoud van het mestsysteem. Om de ventilatie in de stallen te optimaliseren, werden nog extra muren en ventilatoren voorzien onder de roosters om de luchtstroom beter te sturen. Het VeDoWs-systeem is in Vlaanderen momenteel erkend bij vleesvarkens van minder dan 100 kg (V-4.8), zeugen inclusief biggen minder dan 7 kg (V-3.9 en V-3.10) en andere varkens van meer dan 110 kg. Het systeem is voorlopig niet erkend bij biggen tot 20 kg. Biggenmest is vloeibaarder waardoor dit systeem minder tot zijn recht komt. In Nederland is het systeem erkend bij kraamzeugen (incl. biggen tot spenen).
Emissiereductiepotentieel
Bij vleesvarkens bedraagt de ammoniakreductie 60%, de methaan- en geurreductie bedraagt 75%.
Beoordeling door veehouders
Ongeveer 65% van de veehouders overweegt om dit systeem toe te passen op zijn/haar bedrijf. De belangrijkste redenen zijn:
- het hoge reductiepotentieel;
- het betere stalklimaat;
- goedkopere mestafzet;
- onafhankelijkheid van water.
Een aantal varkenshouders gaf aan dat ze het systeem niet overwegen op hun bedrijf omwille van praktische redenen: stallen verspreid op bedrijf, te kleine vleesvarkensstal…
Wil je meer ammoniakreducerende technieken ontdekken?
RAMBO is een project van Interreg Vlaanderen-Nederland, in samenwerking met:
