Je watervoorraad uitbreiden voor volgende zomer? Begin hier vandaag nog mee!
2022 zal de geschiedenis ingaan als opnieuw een jaar met extreme droogte. En dit is na 2017, 2018, 2019 en 2020, al het vijfde ‘droge jaar’ in de afgelopen zes jaar. Deze droge periode vertaalde zich opnieuw in serieuze watertekorten voor de land- en tuinbouwsector. Niet enkel eigen voorraden geraakten snel op, ook langdurige captatieverboden uit de onbevaarbare, en bepaalde bevaarbare waterlopen zorgden voor grote bijkomende watertekorten.
Investeren in een eigen watervoorraad is dan ook belangrijker dan ooit. Het aanleggen van een eigen watervoorraad gaat echter niet van vandaag op morgen. Start daarom vandaag al met de voorbereidingen om tegen volgende zomer gewapend te zijn tegen een mogelijk nieuwe droge periode.
Wat, waar, hoe?
Het is alvast belangrijk om na te denken waar je een nieuwe watervoorraad kan aanleggen. Hou zeker rekening met volgende punten:
- De voorraad moet uiteraard gevuld geraken. Welk type water je wil opsparen (hemelwater, oppervlaktewater, grondwater) zal mee de keuze van je locatie bepalen. Hou hierbij ook rekening met de waterkwaliteit die je nodig hebt. Deze bronnen hebben een verschillende kwaliteit en kunnen meer of minder geschikt zijn voor een bepaalde toepassing (bv. drinkwater vee ten opzichte van irrigatie);
- Welke type opslag zal je aanleggen: open waterput, foliebassin of watersilo?
Open waterput
Voor het aanleggen van een open waterput is het belangrijk rekening te houden met de bodemtextuur en de grondwatertafel. Dit kan alvast wat inzicht bieden in het feit of er veel grondwater in de put zal komen en of de waterput het water zal vasthouden. Het wegwerken van de uitgegraven grond is een mogelijke uitdaging bij het aanleggen van een open waterput.
Foliebassin
Een foliebassin of watersilo heeft dan weer andere randvoorwaarden:
- Wanneer het bassin of de silo boven het maaiveld uitkomt, moet deze worden aangelegd buiten overstromingsgevoelig gebied;
- Indien het foliebassin wordt aangelegd met taluds boven het maaiveld, kan (een deel van) het grondverzet hier worden weggewerkt;
- De folie zorgt ervoor dat al het water wordt vastgehouden en er geen verlies is richting het grondwater;
- Dergelijke systemen kunnen eenvoudig afgedekt worden. Dit zorgt voor minder verlies voor verdamping en voorkomt of beperkt eventuele algenbloei.
Daarnaast kunnen ook volgende tips interessant zijn:
- De aanleg van een watervoorraad kan ervoor zorgen dat je perceel nabij makkelijker bewerkbaar wordt: bv. door het slim uitwerken van het grondverzet of door het rechttrekken van je percelen. Zo kan je een dubbele winst bekomen.
- Hou nu al rekening met de teelt op de locatie waar de waterput moet komen. Bij een de vroegere oogst (bv. graangewassen), kan de watervoorraad aangelegd worden onder de beste omstandigheden (droge condities).
Wetgeving en voorwaarden
Een nieuwe watervoorraad kan je niet zomaar aanleggen en dit mag ook niet overal. We lijsten hier enkele belangrijke zaken op.
Omgevingsvergunning
Vooreerst is voor de aanleg een omgevingsvergunning nodig. Deze moet een ontwerp en omschrijving bevatten van waar en wat je exact wenst uit te voeren. Hou hierbij rekening dat er enige tijd gaat tussen aanvraag van de omgevingsvergunning en het verlenen van de vergunning of dus het moment dat je kan beginnen graven (enkele maanden). Wil je in het voorjaar graven, dan moet je dit jaar nog een vergunning aanvragen!
Grondverzet is een belangrijk aspect bij het aanleggen van een waterput. De uitgegraven grond moet immers ergens naartoe. Zorg ervoor dat het ophogingsdossier (= waar je de uitgegraven grond wil afzetten) in dezelfde vergunningsaanvraag zit als het graven van de waterput.
Overstromingsgevoelig gebied
- Weet ook dat een ophoging (hoe beperkt ook) niet mag in overstromingsgevoelig gebied.
- Ook het plaatsen van een foliebassin met taluds zal daar ook niet worden toegestaan (tenzij je het ingenomen overstromingsgebied ergens anders compenseert). Hierbij mag de afstroomrichting van de aanpalende percelen ook niet wijzigen.
grondwatervergunning
Voor het capteren van water uit een open waterput is een grondwatervergunning nodig. Dien dit ook samen in binnen dezelfde omgevingsvergunning als het aanleggen van de waterput:
- Bouwluik: aanleg put.
- Milieuluik: grondwatercaptatie.
Zo ben je meteen zeker dat je het water uit de put ook zal mogen gebruiken.
Buffer- en infiltratieruimte
Voor het aanleggen van een foliebassin moet ook voldoende buffer- en infiltratieruimte worden voorzien. De folie wordt immers aanzien als een verhard oppervlakte.
Financiële steun voor investeringen in wateropslag
Weet ook dat er enkele mogelijkheden zijn om bepaalde investeringen in een wateropslag financieel te ondersteunen. Zo zal het vanaf 15 oktober weer mogelijk zijn om in te tekenen op het ‘provinciaal waterputtenreglement’. Via de VLIF Niet-Productieve Investeringslijst (NPI) is ook ondersteuning mogelijk voor een buffer- en spaarbekken met ecologische inrichting of een hemelwateropslag.