De eerste zwaluwen werden gespot!
De eerste zwaluwen werden gespot! In West-Vlaanderen zijn er heel wat gemeenten en steden die deze vliegen- en muggenvangers een hart onder de vleugel willen steken. Zijn er zwaluwen op jouw bedrijf? Informeer dan zeker eens bij de milieudienst van je gemeente of stad.
De zwaluwen zijn terug! En daar hebben ze heel wat moeite voor moeten doen. In het najaar vertrokken ze voor een lange tocht over de Sahara naar de zuidelijke woongebieden. Om te broeden, keren ze ieder jaar terug naar hun vaste, meer noordelijk gelegen broedplaatsen. Ook daarvoor moeten ze opnieuw de Sahara oversteken. Er zijn niet veel zwaluwen die de dubbele oversteek overleven. Dus als ze hier zijn, zorgen we er maar beter voor dat ze naast voldoende voedsel ook voldoende kansen krijgen om hier gezonde nesten voort te brengen.
Subsidie voor zwaluwnesten op jouw bedrijf
Een groot aantal West-Vlaamse steden en gemeenten kennen daarom een kleine subsidie toe als er nesten van zwaluwen op jouw bedrijf aanwezig zijn. Het aantal nesten bepaalt het bedrag van de subsidie.
Los van de financiële tegemoetkoming is het ook gewoon leuk om zwaluwen in je buurt te hebben. Boerenzwaluwen houden van open landbouwlandschappen en veeboerderijen met open stallingen. Dat zijn hun favoriete locaties om te nesten.
Wist je dat zwaluwen de ideale partner zijn bij de bestrijding van vliegen en muggen? Wanneer er jongen zijn, kan één boerenzwaluw tot wel 10.000 insecten per dag vangen.
Ruben Mistiaen
Adviseur agro-ecologie Inagro

Wat kan je doen om ze te helpen bij het bouwen van hun nest?
Modderpoel
Een zwaluwnest bestaat vooral uit modder. Een modderpoel aanleggen in de buurt van een plaats waar nesten mogen komen, kan helpen. Stapsgewijs kleven de zwaluwen dan modder aan een ruwe (voor goede hechting) muur of het plafond. Als vertrekpunt voor hun nest gebruiken ze vaak een steun: een latje, richel, draad, nagel, lamp,…
Stallen
Afgesloten stallen zijn een recent probleem. Een opening voorzien van eind maart tot september wordt aangeraden in het geval van een gesloten stal. Een raampje van 30 op 30 cm volstaat al. Let wel, voor varkenshouders is dat in strijd met de regelgeving rond de bioveiligheid.
kleine landschapselementen
Verruigde overhoekjes en bloemenranden trekken heel wat insecten aan. Ook kleine landschapselementen inrichten en onderhouden, zoals hagen, heggen, houtkanten en poelen, kan het verschil maken voor zwaluwen. Extra insecten aantrekken klinkt misschien tegenstrijdig, maar als je zwaluwen wil inzetten als natuurlijke insectenbestrijders op je bedrijf, dan moet er uiteraard ook voldoende voedsel zijn om te overleven. Bovendien zijn het vooral nuttige insecten (bestuivers en plaagbestrijders) die aangetrokken worden door verruigde vegetatie en bloemenranden. Het gebruik van insecticiden wordt logischerwijs ten stelligste afgeraden.
Tot slot: onderhoudswerken aan stallen waar zwaluwen broeden doe je bij voorkeur dus in de wintermaanden.
Wat kan je doen om zwaluwen aan te trekken?
Zijn er geen zwaluwnesten op jouw bedrijf, maar zie je ze toch vaak in de buurt vliegen? Dan kan je de diertjes proberen te lokken door kunstnesten te plaatsen:
- Plaats er minstens twee, want zwaluwen vormen graag kolonies.
- Hang de kastjes op in een toegankelijke stal of schuur, maar wel op een hoge, donkere plaats uit de tocht.
- Een kabel of zitstok in de omgeving van de kunstnesten is ook belangrijk. Zo kunnen ze veilig uitrusten.
- Om overlast door uitwerpselen te beperken, kan je een houten plankje ophangen onder het nest. Hang dat wel voldoende laag, zodat de in- en uitvliegroute van de zwaluwen niet belemmerd wordt. Goeie nestkasten vind je onder meer bij Vivara.
Bioveiligheid
Bij varkensstallen primeert de wetgeving rond de bioveiligheid en mogen er dus in principe geen nesten voorkomen. Zijn er toch bewoonde zwaluwnesten? Extra maatregelen zijn dan nodig om de bioveiligheid te garanderen en gezondheidsrisico’s te beheersen. De gemeentelijke subsidies promoten dat je je runderstallen laat openstaan zodat boerenzwaluwen binnen kunnen, maar voor varkensstallen wordt de toegang voor de zwaluwen om sanitaire redenen best verhinderd.