Themabeeld coaching

"Ik wil mensen in hun kracht zetten"

Er valt niet naast te kijken: de varkenshouderij staat onder druk. Veranderende wetgeving, onzekere marktprijzen, stijgende productiekosten en mogelijke dreiging van dierziektes geven varkenshouders kopzorgen. Annelien Jonckheere is psychotherapeute en bouwt dagelijks met cliënten in en buiten haar praktijk aan hun veerkracht. Met land- en tuinbouwers als grootouders zitten landbouw én ondernemen haar in het bloed. De afgelopen twee jaar coachte ze varkenshouders in hun mentale weerbaarheid.

Annelien Jonckheere

Van landbouwers wordt wel eens gezegd dat het harde, gesloten mensen zijn die moeilijk over hun gevoelens kunnen praten. Tegelijk zijn het volgens Annelien eerlijke mensen, die openstaan voor een eerlijke visie. “Landbouwers hebben gezond verstand. Ze zijn nuchter. Dat maakt het aangenaam om hen te coachen”, steekt ze van wal. Annelien ging voor haar inzicht niet over één nacht ijs. Zo stond ze als psychotherapeute aan de wieg van Boeren op een Kruispunt en geeft ze al jaren vormingen bij KVLV en het NAC.

Meer openheid voor mentaal welzijn

Onder invloed van maatschappelijke veranderingen won mentale weerbaarheid het laatste decennium aan belang, en dat is niet toevallig. “30 tot 40 jaar geleden waren het economisch betere tijden. Mensen maakten zich minder zorgen, want ze hadden alles wat ze nodig hadden. Geld hebben maakt niet gelukkig of ongelukkig. Maar geen geld hebben zorgt voor stress. En dat is vandaag opnieuw actueel”, verduidelijkt Annelien.

Gelukkig groeide ook de aandacht voor mentaal welzijn, zeker bij jongere generaties. “Jonge mensen vertellen makkelijker hoe ze zich voelen”, gaat de psychotherapeute verder. “Oudere landbouwers zijn vaak meer gesloten.” Dat zorgt op landbouwbedrijven met een intergenerationeel karakter, waarbij oudere en jongere generaties samen boeren, wel eens voor communicatiemoeilijkheden. “Niet toevallig kunnen vrouwen de interacties tussen hun man en zoon beter verklaren na een infosessie”, lacht Annelien.

Landbouwers hebben nood aan voeding om opener te zijn, en dat kan ik hen op een eerlijke manier bieden."

Hulp durven vragen

Infosessies met kleine groepen landbouwers stemmen dan ook minstens tot nadenken. “In groep hoef je je niet meteen bloot te geven. Anderen hun verhaal horen vertellen, impliceert op z’n minst al een verandering in gedachtegang: het breekt de negatieve connotatie die aan hulp vragen vasthangt."

Tegelijk werken infosessies drempelverlagend: in aanraking komen met een therapeut is al een eerste stap om praten over mentaal welzijn als ‘normaal’ te beschouwen. En zelfs onder de ruwste bolster weet Annelien een blanke pit te vinden. “Landbouwers hebben nood aan voeding om opener te zijn, en dat kan ik hen op een eerlijke manier bieden. Slaag ik erin een veilige verbinding te creëren, dan komen we tot interactie.”

Varkenshouder

Als een puzzel die in zijn kracht staat

Coaching hangt niet noodzakelijk vast aan een persoon, maar meer aan een situatie of probleem. Annelien ziet een individueel verhaal als een puzzel die ze moet oplossen. “Net als bij een puzzel werk ik stap voor stap. Je legt eerst de hoekjes en de randen. Daarna groepeer je de donkere en de lichte stukjes. Passen alle stukjes gaandeweg in elkaar, dan staat de puzzel in zijn kracht.” En zo gaat het volgens haar ook met situaties.

“Zo wil ik ook mensen in hun kracht zetten”, licht ze toe. Ze haalt er voldoening uit als cliënten de veerkracht (terug)vinden om iets te ondernemen dat bijdraagt aan wat ze willen. “Kijk naar jezelf: ga na wat je wil en wat je zélf kan veranderen om dat te bereiken. Begrijpen dat je zelf iets kunt doen om je doel te bereiken, is de basis van je veerkracht.” Belangrijk daarbij is los te komen van zaken waarop cliënten geen invloed hebben. “De kaart van de overheid trekken, heeft bijvoorbeeld geen zin. Die dingen zijn zoals ze zijn.”

Lans breken voor mentaal welzijn

Om de mentale weerbaarheid van varkenshouders te verbeteren, sloegen Inagro en partners DGZ en Boerenbond de handen in elkaar. Ze organiseerden infosessies over mentaal welzijn voor varkenshouders in de Westhoek en in Midden-West-Vlaanderen. “En dat is goed,” stelt Annelien, “want hoe meer actoren in de sector de lans breken voor mentaal welzijn, hoe toegankelijker we praten maken.”

Zonder het te beseffen spelen erfbetreders een grote menselijke en verbindende rol spelen."

Maar volgens Annelien is er meer: luisteren kan iédere erfbetreder. Zonder het te beseffen kunnen dierenartsen en adviseurs een grote menselijke en verbindende rol spelen. “Had een erfbetreder de gewoonte om te polsen naar het welbevinden, dan zou er al een brug geslagen zijn”, klinkt het. “Een goeiemorgen kan je perfect aanvullen met oe is ‘t?, een uitnodiging om te praten.” Extra aandacht voor communicatie en omgang met de landbouwer zou dan ook een mooie aanvulling zijn in de opleiding van erfbetreders.

Varkenshouder en adviseur met biggetje

Vooruit, hé!

Hulp inroepen is volgens Annelien dan ook niet noodzakelijk een noodkreet. Het is een teken dat de landbouwer vooruit wil. Werkt ze aan veerkracht, dan werkt ze aan verbondenheid, vertrouwen en vaardigheden, de basis voor een goed mentaal welzijn. “Maar we moeten vooruit, hé”, klinkt het beslist. “Ik roep op om stil te staan bij je verbondenheid, hoeveel vertrouwen je hebt, hoeveel vaardigheden je hebt, maar vergeet intussen niet vooruit te gaan!”

 

Tekst: Nathalie Nollet en Elise Degroote - Beeld: Marc Wallican, AF Fotografie en Inagro

logoband Leader
  • Terug naar overzicht

    << Hoofdstuk Dier

  • Volgende pagina

    Van kennis tot actie >>