bespuiting

Driftreducerende spuitdoppen en spuittechnieken

Met de juiste spuitdoppen en spuittechniek kan je drift reduceren. Er bestaan echter heel wat verschillen in types doppen en karakteristieken die het uiteindelijk spuitbeeld zullen bepalen.

1. Driftreducerende spuitdoppen

Met een spuitdop wordt de spuitvloeistof in kleine druppeltjes verdeeld. Daardoor is het mogelijk om de spuithoeveelheid zeer gelijkmatig over het veld te verdelen en een egale bedekking te creëren. Hoe fijner de druppeltjes, hoe gelijkmatiger de verdeling is maar ook hoe gevoeliger aan drift. Vandaar is het noodzakelijk om grovere druppels te produceren en de spuitnevel zo beperkt mogelijk te houden.

Driftreducerende spuitdoppen produceren een grover spectrum aan druppels en daardoor zijn er minder fijne druppels die wegwaaien. Hoe minder fijne druppels geproduceerd worden, hoe hoger de driftreductieklasse. 

Driftreducerende spleetdop

Driftreducerende spleetdoppen of kamerspleetdoppen hebben een extra restrictorplaatje in de dop ten opzichte van klassieke spleetdoppen. Dit plaatje zorgt voor een drukval in de dop waardoor de spuitvloeistof uiteindelijk aan een lagere druk verneveld wordt. Hierdoor vermindert het aandeel kleine en driftgevoelige druppel.

kamerspleetdop

Luchtmengdoppen

Bij de luchtmengdoppen wordt er in de vloeistofstroom doorheen de dop wat lucht aangezogen (venturi effect). Die lucht vermengt zich met de vloeistof en uiteindelijk worden grote druppels geproduceerd die vol zitten met kleine luchtbelletjes. Als deze druppel op een plant botst, dan spat deze open in heel wat kleine druppeltjes. Daardoor is er toch een egale bedekking mogelijk. Belangrijk voor een goeie werking is dat het venturi effect wel degelijk optreedt en daarvoor moeten de drukvereisten gerespecteerd worden. Enkel zo wordt de lucht voldoende vermengd met de vloeistof en is een mooi spuitbeeld mogelijk.

1. Hoge druk luchtmengdoppen

Deze doppen zijn de zogenaamde lange 'venturi' doppen en waren van de eerste driftreducerende doppen die op de markt kwamen. Bij dergelijke doppen is een minimale spuitdruk van 4 bar aanbevolen. Pas dan is er een optimale vermenging van de lucht met de vloeistof en wordt er een egaal spuitbeeld gevormd. Als dergelijke doppen aan te lage druk gespoten worden, vergroot de kans op een onregelmatig spuitbeeld en kunnen er fouten bij een bespuiting optreden. Deze doppen bereiken ook de hoogste driftreductieklasses van 90%

2. Lage druk luchtmengdoppen

Deze luchtmengdoppen hebben een optimaal drukbereik tussen 2-6 bar. Dit betekent dat ook bij vrij lage drukken het venturi effect optreedt en er dus een mooi spuitbeeld mogelijk is. Lage druk luchtmengdoppen zijn korter dan de hoge druk luchtmengdoppen en noemen we ook we de korte venturi doppen. Deze doppen hebben bij de courante groottes (ISO03-ISO05) meestal een maximale driftreductieklasse van 75%. 

Op onderstaand beeld is het spuitbeeld van de verschillende doppen te zien bij verschillende spuitvolumes en spuitdrukken. Het is duidelijk te zien dat de hoge druk luchtmengdoppen bij voldoende druk een even mooi spuitbeeld geven als de klassieke doppen. 

luchtmengdop
spuitdruk/spuitdop

Werking driftreducerende doppen

De afgelopen jaren werden heel wat proeven aangelegd om de werking van driftreducerende doppen na te gaan. Uit dit onderzoek bleek dat de verschillen tussen de doppen en zelfs tussen de verschillende driftreductieklasses niet zo groot zijn. De belangrijkste voorwaarde blijft om de dop onder de juiste omstandigheden (druk en watervolume) te gebruiken. 

Uit ervaringen van landbouwers en loonwerkers blijkt dat 90% driftreductie zelden problemen geeft. Enkel bij bespuitingen op hele kleine onkruiden zoals in de FAR behandelingen in bieten, uien en spinazie blijkt een iets fijnere druppel (en dus lagere driftreductieklasse) iets meer zekerheid te bieden.  

Kantdoppen

Een kantdop wordt gebruikt op het uiteinde van een spuitboom om het spuitbeeld langs de kant van het perceel te begrenzen. Hierdoor wordt er voorkomen dat de spuitvloeistof naast het perceel of in de bufferstrook terecht komt en wordt ook de grens van het perceel aan volle dosis behandeld. 

 

kantdop

Materiaal doppen

Bij de spuitkeuring worden doppen die meer dan 5% afwijken van de normale afgifte afgekeurd. Je kan bij de aankoop van spuitdoppen kiezen voor keramische of kunststofdoppen. In sommige gevallen worden ook doppen in roestvrijstaal aangeboden. 

Kies bij voorkeur steeds voor keramische doppen. Deze hebben de grootste slijtageweerstand en zullen dus de langste levensduur hebben. Deze zijn weliswaar iets duurder in aankoop maar hun levensduur compenseert deze hogere kostprijs ruimschoots. Je kan uiteraard ook kiezen voor doppen in roestvrijstaal of kunststof maar deze verslijten veel sneller. Hou er rekening mee dat doppen afgekeurd worden op de keuring als ze meer dan 5% afwijken van de standaard. 

Driftreducerende technieken

Naast driftreducerende doppen zijn er ook enkele spuittechnieken erkend om drift te reduceren:

1. Afgeschermde spuitboom (50% DR)

Een afgeschermde spuitboom stond al op de lijst maar nu is het duidelijker dat de afscherming moet bestaan uit een flexibele of vaste plaat aan de voor- en/of achterzijde van het spuitboom. De plaat hangt vast gemonteerd en beslaat de volledige breedte van de spuitboom. De hoogte van de afscherming bedraagt minstens 30cm gemeten vanaf de opening van de spuitdoppen. De dopafstand is 50cm en de spuitboomhoogte is maximaal 50cm boven het gewas/grond. 

2. Sleepdoek (75% DR)

Een sleepdoeksysteem zoals de Wingssprayer is een uitbreiding op die afgeschermde spuitboom. Bij een sleepdoeksysteem wordt over de volle breedte van de spuitboom een kunststofplaat bevestigd die kan scharnieren aan de spuitboom. De sleepdoek houdt altijd contact met het gewas of de grond en is de dopafstand maximaal 33cm. De hoogte tussen de spuitdoppen en het gewas bedraagt nooit meer dan 20cm. De functie van een sleepdoek is het volledig afschermen van de spuitdoppen zodat de wind geen vat meer krijgt op de druppels, het opentrekken van het gewas zodat de driftgevoelige druppels dieper in het gewas terecht komen en om de spuitdoppen op gelijke hoogte boven de grond/gewas te houden.

3. Luchtondersteuning (75% DR)

De systemen met luchtondersteuning bestaan uit een actief luchtondersteuningssysteem waarbij de lucht met hoge snelheid en volume vlak achter/voor de spuitdoppen egaal neerwaartse verdeeld wordt over de volledige boombreedte. Deze luchtstroom voorkomt dat de wind kan inspelen op de fijne spuitdruppels én transporteert de fijne druppels naar het gewas/grond.  

4. Gereduceerde dopafstand en spuitboomhoogte (75% DR)

Een spuittoestel met een dopafstand van maximaal 33cm dat spuit met een maximale spuitboomhoogte van 30cm is vanaf nu erkend als driftreducerende techniek. Verlaging van de boomhoogte heeft een sterk positief effect op driftreductie doordat de spuitdruppels een kortere afstand afleggen en de wind dus veel minder invloed heeft op het wegwaaien van spuitdruppels. Belangrijk detail is dat deze techniek verplicht moet gecombineerd worden met een boomhoogtecontrolesysteem zoals een automatische boomstabilisatie met sensoren. Dit om de lage boomhoogte te garanderen. 

5. Rijen- of beddenspuit (75% DR)

Een rijen- of beddenspuit wordt ingezet in akkerbouw- of vollegrondsgroenteteelten of als onkruidbestrijding in fruit- en bomenteelt. Bij een rijen- of beddenspuit worden stroken op of tussen de gewasrijen bespoten en wordt er niet vollevelds gespoten. Eén of meerdere doppen per bed/strook zijn mogelijk en de doppen mogen onder een hoek geplaatst worden. 

6. Spuit onder overkapping (90% DR)

Deze techniek heette in de vorige versie 'overkapte rijen- of beddenspuit' en is nu hernoemd om een breder gamma aan (geautomatiseerde) spuiten onder te brengen. Belangrijk is dat de volledige spuitbreedte overkapt is en dat de spuitboom en spuitkap één geheel zijn. Wat de spuitkap betreft moet de zijkant volledig gesloten zijn en mag er aan de voor- of achterzijde ruimte zijn om het gewas te laten passeren. De open ruimte moet minimaal zijn en de afstand van de kap tot gewas of bodem is maximaal 20cm.

 

Combinatie van doppen en technieken

Het is ook toegelaten om driftreducerende technieken te combineren met driftreducerende doppen. De combinatie levert een hoger driftreductiepercentage op. Het totale driftreductiepercentage kan je aflezen in de lijst van driftreducerende doppen gepubliceerd op Fytoweb.

spuittoestel luchtondersteuning damman

Erkende driftreducerende doppen?

Benieuwd welke driftreductieklasse jouw dop heeft of wil je graag een nieuwe doppenset aankopen?
Bekijk dan eerst de lijst met erkende doppen op Fytoweb

Wekelijks onafhankelijk nieuws en persoonlijke uitnodigingen in je mailbox. Op jouw maat.