doornappel in groenbedekker

Hoe kan ik doornappel bestrijden ?

Remediëring van doornappel

Doornappel (Datura stramonium) behoort tot de familie van de nachtschadigen, zoals zwarte nachtschade, aardappel en tomaat. Het is een warmte-, vocht- en stikstofminnende plant. Ze gedijt dus zeer goed op zonnige, droge plaatsen en op rijke bodems. Is het perceel kalkhoudend, dan is dat een voordeel. Alle plantendelen zijn zeer giftig, ook in gedroogde toestand.

De giftige plant lijkt meer en meer voor te komen.

Tijdens de voorbereidingen van een project rond knolcyperus, merkten we op dat doornappel soms een groot probleem vormt in West-Vlaanderen. We stellen vast dat 10% van de velden geïnfecteerd is. Vooral op akkerbouwmatige percelen zie je ze regelmatig opduiken (aardappelen of wortel). Ook in groentepercelen komen ze meer en meer voor. Opmerkelijk is dat doornappel een zeer mooie plant is en sterk lijkt op een sierplant. Ze wordt op die manier gebruikt en heeft zo bouwland geïnfecteerd. 

Nultolerantie door zijn giftigheid

Alle plantendelen zijn zeer giftig voor zowel mens als dier.

Alle plantendelen - zowel stengel en bladeren als de vruchten en zaden – hebben een medicinale tot hallucinerende werking en zijn vanaf een bepaalde dosis zeer giftig voor zowel mens als dier. Experimenteren kan leiden tot de dood ! Aanwezigheid van de plant in een geoogst product is dan ook uit den boze.  Dieren die geïnfecteerd voerder eten, worden ziek. 

Typische kiemplant groeit uit tot gigant

De verspreiding van doornappel verloopt vooral via zaad. Na kieming vertoont de kiemplant zijn typisch kortgesteelde, lancet- tot priemvormige kiembladeren, die langer of even lang zijn als de eerste echte bladeren. Doornappel kan wel tot 2 meter hoog worden (half struikachtig). Als de plant groter is, kan je je bijna niet vergissen.

Heel typisch zijn ook de witte, trompetvormige bloemen waarop zich later stekelige en eivormige doosvruchten ontwikkelen. Die doosvruchten zijn 3 tot 5 centimeter groot en worden al in een zeer jong stadium gevormd. Elke doosvrucht kan honderden zaden bevatten. Als je niet optreedt, kan deze plant zich dus zeer snel verspreiden.

doornappel kiemplant

Onderschat de gevolgen niet

De plant laten opdrogen op het veld is een slecht idee.

Doe de moeite om ontsnapte planten uit te trekken (met handschoenen!), van het veld te verwijderen en te vernietigen. Nadat je de plant uittrok, zal deze er alles aan doen om toch nog kiemkrachtige zaden te vormen door alle energie naar de zaden te pompen. De plant laten opdrogen op het veld is dus een slecht idee.

Mogelijke chemische bestrijding

Bepaalde bodemherbiciden werken op doornappel, maar de werking hangt uiteraard sterk af van het bodemvocht. Krijgen we regen na de toepassing, dan gaat de bestrijding beter en duurt de nawerking langer. In een droog seizoen is het dus lastiger en doornappel kiemt bovendien vrij laat. Dat er planten ontsnappen, is vrij normaal. Zeker als je de bodem nadien ook nog eens beroert via mechanische onkruidbestrijding - zoals in veel groenteteelten gebeurt - wordt de bodemwerking veelal tenietgedaan. Er zijn weinig contactherbiciden die inwerken op doornappel. Belangrijk is dat de onkruiden nog klein moeten zijn om een goede werking te bekomen.

In aardappelen werken flufenacet (o.a. in Artist) en metribuzin (o.a. Sencor) vrij goed.Vooral de metribuzin-bevattende blijken de betere. Ook clomazon (o.a. Centium) en metobromuron (o.a. Proman) hebben een werking. Verder zal combinatie van deze bodemherbiciden in een tankmix of gebruik van coformuleringen met deze actieve stoffen de werking alleen maar versterken. Daarnaast kan het zinvol zijn om bij de bespuiting vlak voor opkomst van de aardappelen het contactherbicide Pyraflufen-ethyl (o.a. Gozai) in te zetten. Dit zal kiemende en al bovenstaande kleine onkruiden, ook doornapppel als die al is gekiemd tenminste, afbranden. In andere teelten kan je in na-opkomst ook clopyralid (o.a. Matrigon), bentazon (o.a. Basagran), pyridaat (o.a. Lentagran) en flumioxazin (Toki) inzetten, uiteraard volgens de specifieke erkenningen.  

Mechanische bestrijding

Omdat doornappel kiemt vanuit zaad, kan je het in principe goed te lijf gaan met de wiedeg. Doe dit liefst nog voordat het kiemplantje bovengronds zichtbaar is, dus in het wittedraadstadium. Schoffelen met messen moet vroeg genoeg gebeuren, om te vermijden dat er teveel biomassa in het gewas blijft liggen, met kans op vervuiling van het geoogste gewas.

Wiedeg achter de tractor

IPM checklist

Omdat doornappel een probleemonkruid is dat in snel tempo aan terrein wint, moet deze giftige plant altijd bestreden worden om verdere problemen te voorkomen. Sommige teelten kunnen zelfs niet geoogst worden bij aanwezigheid van dit onkruid. Vandaar dat de verplichte bestrijding van dit onkruid vanaf 2022 opgenomen is in de IPM-checklist. Er moet ook steeds vermeden worden dat dit onkruid in zaadproductie komt, om verdere verspreiding van dit onkruid onmogelijk te maken (vanaf een overschrijding van 10 planten met zaadproductie/ha wordt dit aanzien als een non-conformiteit). Vanaf 2022 is dit een minor in de IPM-checklist, om tegen 2026 naar een major (verplichting) over te gaan

Brochure giftige planten

Meer info

Heb je vragen over dit probleemonkruid, neem dan contact op met Danny Callens. 

doornappel grote plant

Wekelijks onafhankelijk nieuws en persoonlijke uitnodigingen in je mailbox. Op jouw maat.